Küllerinden doğan marka: Lego

DÜNYANIN EN FAZLA TANINAN MARKASI

"Dünyanın en fazla tanınan markalarından biri Lego. Danimarkalı ahşap ustası Ole Kirk Christiansen’in kurduğu ve geçen günlerde 134'üncü yaşına giren Lego, yıllardır çocukların yaratıcılığını geliştiriyor, hayallerini çeşitlendiriyor. Peki dünyaca ünlü bu markayı, marka yapan olaylar neydi? İşte bunun yanıtı..."

OLE KIRK CHRISTIANSEN, DANİMARKA'DA 10 ÇOCUKLU AİLENİN ÜYESİ OLARAK DOĞDU

"Çocukluğunu 1980’li yıllarda ve öncesinde yaşayanlar için Le­go’nun anlamı oldukça değerli­dir. Sadece eğlenmek için değil, yaratıcılığımızı artırmak için alı­nan bir kutu Lego ile hayallerimi­zi zorlarız, oluşturduğumuz dün­yanın keyfine varırız. Birbirine geçerek meydana gelen şekiller­le basit bir köprü, araba yapmak büyük bir zaferdi bizler için. Şim­dilerde ise Lego ile bir robot yap­mak bile mümkün aslında. Sizi bilmem ama benim için çok kıy­metli bir andı, ilk kez Lego ile ta­nıştığım zamanlar. Yıllar sonra bile sahip olduğum bu ilk oyun­cağı hatırladığımda yüzümde te­bessüm oluşur, zamanı sorgula­yan keyifli bir yolculuğa çıkarım. Bu hafta işte bu nedenle, marka­ların ilginç yolculuğuna çocuklu­ğumuzla birlikte inelim istedim.

Danimarka’nın Billund ken­tinde bir köyde görece fakir bir evde 1891 yılında dünyaya geldi Lego’nun yaratıcısı Ole Kirk Ch­ristiansen’in öyküsüdür okuduk­larınız. 1891 yılı Nisan ayında Danimarka'nın meşhur süt cen­neti Filskov’da 10 çocuklu bir ai­lenin üyesi olarak dünyaya gel­di Ole Kirk Christiansen."

AĞABEYİNİN YANINDA MARANGOZLUK ÖĞRENDİ, ALMANYA'YA GURBETE GİTTİ

"Çiftlik hayatı, onu hayvanlarla tanış­tırdı ve ilk oyun ve çalışma alanı oldu. 6 yaşında ahırda başlayan çalışma hayatı, 14 yaşında çırak­lıkla profesyonel hale geldi. Ağa­beyi Kristian Bonde Christian­sen’in yanına marangoz çırağı ol­du. Okul zamanlarının dışında odun kesmeye karşı ilgi gösteren Ole, 1911'de yani 20 yaşında Da­nimarka'dan ayrılarak Alman­ya’ya gitti. Burada 5 yıl marangoz­luk yaptı. Sonra ülkesine dönen Ole, gurbette biriktirdikleriyle­Billund’daki bir marangoz dük­kanını aldı. Ev eşyası üretmeye başladı. Evlendi, çocukları oldu."

İLK YANGIN HAYATINI, İKİNCİSİ İŞİNİ DEĞİŞTİRDİ

"Bir gün çocuklarının talaşlar­la çıkardığı yangınla atölyesi, evi yandı ve kül oldu. Yangında ha­yallerinin kül olmasına izin ver­meyen Ole, yeni bir atölye ve ev yapmaya karar verdi. Daha büyük ve daha geniş olacak şekilde… ço­cuklarının oyuncak sevgisi iş ta­nımını da değiştirmesine neden oldu. 1920’li yıllarda Büyük Buh­ran’ın getirdiği ekonomik zorlu­luklarla marangozluk işletmesini küçültmeye karar verdi. Tam an­lamıyla küçültmek, daha küçük mobilyalar, ahşap portatif mer­divenler yapmaya başladı. Daha sonrasında da ahşap oyuncak­lar üretmeye başladı. Domuzcuk kumbaralar, arabalar ve kamyon­lar yapmaya başlayan Ole’nin iş­lerine marka vermesi gerekiyor­du. 1934 yılında Ole, "Tamamen oyuncak üreticisi olacağım" dedi. Billund Ahşap Fabrikası, oyun­cak şirketine göre bir isim değil­di. Daha akılda kalıcı bir isim bul­malıydı. Danimarka deyişi olan ve ‘iyi oyna’ anlamına gelen ‘leg godt’ kelimelerinden Lego’yu kurdu. Ole, aslında bu adı verdi­ğinde kelimenin Latince anlamı­nın ‘bir araya getirmek’ olduğun­dan habersizdi.

İkinci Dünya Savaşı, aslında bir dönüm noktasıydı Ole için. O dönemde oyuncakların çoğu me­taldendi ama metaller, başka yer­lerde kullanılması gerekiyordu; 'savaşlar'. Böylelikle metal yeri­ne ahşap oyuncaklara yer açıldı. 1942’deki fabrika yangını, Ole ve Lego’nun kırılma anıydı aslın­da. Bir yangınla kurulan marka, bir yangınla yeniden yapılanma sürecine girmişti. Artan ağaç tü­ketimiyle yeni bir malzeme ara­yışına girişen Ole, bir oyuncak fuarında yeni bir malzeme olan plastik kalıp makinesini keşfetti ve ürünlerinde plastik kullanma­ya başladı."

BİRBİRİNE BAĞLANAN TUĞLALAR

"Bir müşterinin “Hiçbir şey sis­temli değil. Bir şey alıp onunla oy­nuyorsun, sonra atıp yeni bir şey alıyorsun. Hiçbir şey birbirine uymuyor. Sizde böyle bir şey var mı?” işte bunun yanıtı 'Birbirine Tutunan Tuğlalar' oldu. Yani bi­zim bildiğimiz Lego’nun parça­ları. 1950 ortalarında her bir tuğ­laya Lego adı basılmaya başlan­mıştı. Tüpler sayesinde tuğlalar birçok yeni şekilde birleştirilebi­liyordu. 6 tane Lego’dan 950 mil­yon 103 bin 765 farklı birleşim çı­kıyordu."

OLE, 66 YAŞINDA HAYATINI KAYBETTİ

"1954 yılında Ole’nin ço­cuğu Godtfred, Lego Group'un yönetimine geçti ve bu oyuncak bloklarda kullanılan doğru mal­zemeyi araştırmaya başladı. Yak­laşık 4 yılın ardından ABS poli­merini keşfetti, 1958 yılında pa­tentini aldı. Aynı yıl Ole, 66 yaşındayken hayatını kaybetti.

Ole Kirk Christiansen’ın ar­dından Lego, çocukları, torunları ile büyümeye devam etti. Şu anda şirketi 4’üncü kuşak temsilcileri yönetiyor. Küçücük bir kasaba­da, küçücük bir evde doğan Ole, çocukların dünyasını büyütmeye devam ediyor. Danimarkalı şir­ket, bugüne kadar 600 milyardan fazla Lego parçası üretti, filmler, yarışmalar düzenledi, Legoland eğlence merkezleri geliştirdi."

FERRARİ'Yİ SOLLADI, EN GÜÇLÜ MARKA OLDU

"Lego sadece bir oyuncak de­ğil elbet. Mayıs 2011'de şirket, Space Shuttle Endeavour göre­vi STS-134, Lego Bricks in Spa­ce programının bir parçası ola­rak astronotların mikro yerçeki­minde nasıl tepki vereceklerini görmek için modeller oluşturdu­ğu Uluslararası Uzay İstasyonu NASA’ya 13 Lego kiti getirdi. Ma­yıs 2013'te, şimdiye kadar yapıl­mış en büyük model olan ve bi­rebir X-wing avcı uçağı modeli­ni 5 milyonun üzerinde parçadan oluşturarak New York'ta sergile­di. Şubat 2015'te Lego, "dünyanın en güçlü markası" olarak Ferra­ri'nin yerini aldı ve liderliğe otur­du. Artık gözünüzün gördüğü her şey Lego’ya malzeme oluyor. De­vasa gemiler, beyaz perdede iz­lediğiniz gemiler, uçaklar, şehir­ler, milyonlarca parçanın bir ara­ya gelmesiyle kurulabiliyor artık. Uzun süredir parçalarını bir ara­ya getirmediğiniz Lego oyuncak­larınızı atmadıysanız, bence şim­di oynamanın tam vakti. Parçala­rı birleştirecek çok anınız vardır eminim…

Ole Kirk Christiansen, 7 Ni­san’da dünyaya geldi. Geçtiğimiz hafta onun doğum günüydü. 600 milyardan fazla parça üreterek hayaller kurduran Ole, 134’üncü yaşın kutlu olsun, çocukların sev­gilisi; ahşabın ustası..."

ASYALI DEV LENOVO, LATİNCE'DEN DOĞDU

"2000’li yılların başında Çin­li şirketlerin en büyük kor­kusu 'Made in China' yazısıydı. Birçok şirket Çin algısını küre­sel anlamda yıkmak, bir anlam­da gizlemek için büyük çaba sarf etti. Kimi PRC yani Çin Halk Cumhuriyeti’nin kısaltılmış ha­lini kullanmayı tercih etti. Kimi de şirketlerini İngilizce ifade­lerle konumlandırmaya çalıştı. Çinli Lenovo’nun kuruluşu da işte buradan geliyor. Çin devle­tine ait bir araştırma enstitüsü­nün kolu ortaya çıkan şirketin ilk ismi Legend. Efsanelerle do­lu Çin’in efsane adayı bu mar­kanın Legend olarak belirleme­si, çıkacağı yolculuğun haberci­si gibiydi."

56 MİLYAR DOLAR CİRO YAPIYOR

"Bilişim teknolojileri alanın­da ürünlerin dağıtımını yapan Legend, bir süre sonra bilgisa­yar üretimine başladı. Kurul­duğu 1984 yılından sonraki 20 yıl boyunca Legend adını kulla­nan şirket, 2002 yılında dışarı­ya açılmak için Legend’ı bir ke­nara koydu. Zira birçok Çinli şirket, aynı ismi almıştı. Dün­yada da benzer bir durum var­dı. Bu durum, şirketi Çin dışın­daki birçok yargı alanında tescil edilmesini imkansız hale getiri­yordu. Şirket, Legend ile bir La­tince sözcük olan Novo (Yeni) kelimelerini Lenovo marka­sıyla buluşturdu. IBM’le yaptı­ğı anlaşmayla küresel bir mar­ka haline gelen Lenovo, bugün yaklaşık 70 bin kişiye iş imkanı veriyor. 56 milyar dolarlık ciro­suyla dünyanın en büyük tekno­loji şirketlerinden biri olan Le­novo, sadece 40 yılda dünyanın en değerli markalarından biri haline geldi."

KUŞ KAFESTE, KELEBEK UÇUŞTA: BLUESKY

"Son 3 yıldır dünyada en fazla tartışılan şirketlerden biri eski adıyla Twitter olan X. Elon Musk’un 2022 yılı Nisan ayın­da 44 milyar dolara satın aldığı Twitter’ın önce ismini, ardın­dan kullanım planını değiştiren Musk, Donald Trump’ın 2’nci Başkanlık sürecinde verdiği des­tekle ABD’de büyük tepkilere ne­den oldu. Ardından Musk’ın baş­ta Almanya, Fransa gibi ülkelerin iç içlerine müdahale edecek sevi­yede paylaşımlarda bulunması, trol adı verilen kullanıcıları oyu­na sokması, sosyal medyada ye­ni arayışları beraberinde getirdi. Önce META’nın Threads’i oyu­na alması çok konuşuldu. Ancak Instagram ile olan bağı, Threa­ds’i X ile benzer kullanıma yak­laştıramadı. İnsanların sadece mikroblog olarak görmediği, bir sosyal ve siyasal etki alanı ola­rak baktıkları X’e ise sessiz seda­sız bir rakip geldi. Adı Bluesky. ABD merkezli bir yardım kuru­luşu olan Bluesky Social PBC'ye ait olan yeni sosyal ağ, 2019'da Twitter'da bir araştırma girişi­mi olarak başladı. Kurucusu, tıp­kı Twitter’da olduğu gibi Jack Dorsey oldu. 2021'de bağımsız bir şirket haline gelen Bluesky, Elon Musk'ın Twitter'ı satın al­ması ve ardından şirketler ara­sındaki bağların kopmasının ar­dından sosyal uygulama için ge­liştirmesini 2022'de hızlandırdı. X’ten ayrılanların yeni buluşma noktası haline gelen Bluesky, 7 Nisan itibarıyla kullanıcı sayı­sını 35 milyona ulaştırmış du­rumda. Peki X, yani eski adıyla Twitter’da kan kaybı oluyor mu? Oluyor. Hem de oldukça yüksek. Özellikle Avrupalı medya kuru­luşlarının boykot çağrısı yaptığı ve hesaplarını kapattığı X’te kul­lanıcı sayısı Ocak 2025 itibarıy­la yüzde 13 azalarak 365 milyona inmiş durumda."

patronlardunyasi.com