Zirai donun etkisi hızla hal fiyatlarına yansıdı: Meyve fiyatlarında yüzde 30'a varan artış, üreticiyi ve tüketiciyi zorluyor

Yılın başında mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcaklıklara aldanıp çiçek açan meyve ağaçlarını, nisanda gelen don vurdu. Yapılan incelemeler 36 ilde zirai dondan etkilenen 16 üründe ciddi zarar olduğunu gösterdi. Ancak çarşı-pazarda sadece bu 16 ürüne değil, depodan çıkan, dondan etkilenmeyen ve stokta miktar olarak da bolca bulunan ürünlere de ‘fırsat’ zamları yapılmaya başladı. Son 2 haftada birçok ürünün fiyatı değişti. Asıl artışların ise meyvenin hasadının yapılacağı yaz aylarında üründeki azalmayla birlikte ortaya çıkacağı belirtiliyor.

Fiyatlardaki oynama, özellikle hal fiyatlarında kendini gösterdi. Dondan etkilenen ürünlerde son bir haftada yüzde 20-30 arasında fiyat artışları görüldü. Ürünler son tüketiciye ulaşana kadar fiyatları yüzde 40’a kadar zam gördü. Depolarda tutulan portakal, şubatta halde 20 lira iken, bugün hal fiyatının 35 liraya yükseldiği görülüyor. Markette ise alınamayacak kadar eskimiş olan portakalın 55-60 lira etiket taşıdığı görülüyor.

Elma şubatta halde 25 liraya satılırken, şimdi 35 liraya yükseldi. Markette ise 55-70 liraya satışta. Fındık, halde 150 liradan 200 liraya çıkınca, perakende fiyatı 500-600 lira arasında belirlenmiş durumda. Tarım sektörü temsilcileri, bu durumun sadece tüketici fiyatlarını değil, aynı zamanda çiftçinin gelirini ve gıda arzını da ciddi anlamda tehdit ettiğini vurguluyor.

MEYVEDE KAYIP YILI OLACAK

Türkiye gazetesinden Kaan Zenginli’nin haberine göre, İstanbul Halciler Derneği Başkanı Numan Dayan, yaşanan zirai don olaylarının 36 ili etkilediğini belirterek, bazı bölgelerde zararın yüzde 100 olduğunu ifade etti. Ağaçların çiçek açtığı dönemde gece saatlerinde -15 dereceye kadar düşen sıcaklığın don etkisi oluşturduğunu ve tarlaların donduğunu belirten Dayan “Önümüzdeki aylarda bazı meyvelerin arzında sorun oluşacak. Fiyat artışları ve ürün bulunma gibi durumlar yaşanacak” dedi.

Dayan yaşanan süreci “özellikle meyvede kayıp yılı olacak” diyerek özetledi. Uzmanlar, bu yılki don felaketinin sadece birkaç haftalık değil, uzun vadeli bir tarımsal krizin başlangıcı olabileceği görüşünde birleşiyor. Meyve-sebze arzında yaşanacak düşüşlerin enflasyonu da tetikleyebileceği belirtiliyor. Tarımda toparlanmanın zaman alacağına dikkat çekilerek, acil destek paketlerinin hayata geçirilmesi gerektiği ifade ediliyor.

MÜŞTERİLER ŞİKÂYET EDİYOR

Pazarcı esnafı Mehmet Aydın, yaşanan zirai don olaylarının etkisini tezgâhında her gün daha fazla hissettiğini söylüyor. “Geçen haftaya göre elmanın, armudun, mandalinanın ve üzümün fiyatı ciddi oranda arttı. Müşteri soruyor, ‘Bu fiyatlar ne böyle?’ diye ama biz de çaresiziz. Tarlada ürün kalmayınca mal pahalanıyor. Hem müşteri memnun değil hem biz kazanamıyoruz” dedi. Aydın, ilerleyen aylarda daha da zor bir dönem beklediklerini belirterek “Bu yaz hem ürün az olacak hem fiyatlar uçacak. Vatandaşın alım gücü zaten düşük. Böyle giderse ne çiftçi dayanır ne biz tezgâh açabiliriz” diyerek durumun ciddiyetine dikkat çekiyor.

patronlardunyasi.com