Bilim insanları ‘keşfedilmemiş sulara itilen’ resifler için alarm veriyor
Dünya genelinde mercan resifleri, şimdiye kadar kaydedilen en şiddetli küresel beyazlama olayıyla karşı karşıya. Bilim insanları, gezegenin resiflerinin %80’inden fazlasının etkilendiğini ve bazı resiflerin keşfedilmemiş bölgelere itildiğini bildiriyor.
ABD Mercan Resifi İzleme Merkezi'nin verilerine göre, Ocak 2023’te başlayan ve hâlâ devam eden bu olay, en az 82 ülke ve bölgedeki mercanları etkiledi. Aşırı okyanus sıcaklıkları, Atlantik, Pasifik ve Hint Okyanusu’nda “su altı yangını” gibi yayılarak mercanları ağarttı ve ölümcül hasara neden oldu.
Mercan resifleri, tüm deniz canlılarının yaklaşık üçte birine ev sahipliği yapmaları ve bir milyardan fazla insanın geçim kaynağı olmaları nedeniyle “denizlerin yağmur ormanları” olarak adlandırılıyor. Ancak yaşanan dördüncü küresel beyazlama olayı, daha önce eşi görülmemiş bir yıkım seviyesine ulaştı. Resiflerin %84'ü bu olayda beyazlama seviyesinde ısıya maruz kaldı. Bu oran, 2014-2017 yılları arasındaki %68’lik üçüncü olayın da üzerinde.
Mercan Resifleri Gözlemevi Direktörü Dr. Derek Manzello, “Termal sığınak” olarak kabul edilen Raja Ampat ve Eilat Körfezi gibi bölgelerde bile beyazlama görüldüğünü belirterek, “Artık güvenli bir liman kalmadı” dedi.
RESİFLER SESSİZLİĞE BÜRÜNDÜ
Avustralya’daki Büyük Set Resifi, dokuz yıl içinde altıncı kez beyazlama yaşarken; Batı Avustralya'daki Ningaloo Resifi ise şimdiye kadar kaydedilen en yüksek sıcaklık stresini yaşadı. Hint Okyanusu'nun batısındaki Madagaskar, Doğu Afrika ve Güney Afrika’daki iSimangaliso gibi bölgelerde de beyazlama olayları rapor edildi.
Avustralya Deniz Bilimleri Enstitüsü’nden Dr. Britta Schaffelke, “Resifler daha önce böyle bir şeyle karşılaşmadı” diyerek durumu "benzeri görülmemiş" olarak tanımladı.
Florida’da mercanların ortalama %20’si kaybolurken, Meksika’nın Pasifik kıyılarında bu oran %93’e kadar çıktı. Hint Okyanusu’ndaki Chagos Adaları’nda mercanların dörtte biri öldü.
Dr. Lorenzo Álvarez-Filip, Meksika’daki resiflerde geyik boynuzu mercanı gibi ekosistem için kritik türlerin yok olduğunu “Birçok koloni birkaç hafta içinde tamamen öldü.” belirtti.
Perry Deniz Bilimleri Enstitüsü’nden Dr. Valeria Pizarro ise Bahamalar’da 2023 Temmuz’unda tanık olduğu aşırı beyazlamayı, “Göz açıp kapayıncaya kadar. Sanki mercanlar sıcaktan eriyor gibiydi.” dedi.
BİLİM İNSANLARINDAN ÇAĞRI: FOSİL YAKIT KULLANIMI AZALTILMALI
Coral Reef Watch, 2023’teki aşırı sıcaklardan sonra küresel beyazlama uyarı sistemine üç yeni tehdit seviyesi eklemek zorunda kaldı. Uzmanlar, dünya liderlerini fosil yakıtları azaltma ve temiz enerji yatırımlarını artırma konusunda harekete geçmeye çağırıyor.
patronlardunyasi.com
