Sanko bir fabrikasını kapattı

Necla Yılmaz'ın haberi

İplik sektöründe ucuz ithalat ürünle yarışamayan üreticiler teker teker havlu atıyor. İTHİB Başkanı İsmail Gülle fabrikasındaki üretimi düşürerek ağırlığı ithalata verirken, Sanko Holding bir fabrikasını kapattı.
 
Düşük dolar kuru nedeniyle ucuz ithal ipliklerle rekabet edemeyen iplik sektöründeki yaprak dökümü hızlandı. Sanko Holding Gaziantep'teki bir fabrikasını 15 gün önce kapatırken, İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Başkanı İsmail Gülle ile tekstil sektörünün en eski firmalarından Çetinkaya Holding'in Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Çetinkaya, iplik üretim kapasitelerini yüzde 30'lara kadar düşürdü. İplik sanayinin kalbi Kahramanmaraş'ta ise artan işçi çıkarmaları nedeniyle geçen cuma günü öğlen namazında cami hocalarının vaaz konusunu "işten çıkarmalar" oluşturdu. Cami hocaları işverenlere "Gerekirse arabanızı satın ama işçi çıkarmayın" diye seslendi.
 
Hindistan'dan rekor artış
Düşük döviz kuru ve Hindistan, Özbekistan ve Pakistan gibi ülkelerden yapılan ithalat nedeniyle darboğaza giren sektörde, maliyetleri karşılayamayacak duruma gelen ve biriken stoklarla karşı karşıya kalan firmalar üretimlerini ya azalttı ya da tamamen durdurdu.

Üretimi azaltan bazı firmalar ayakta kalabilmek için zorunlu olarak ithalata yönelmeye başladı. 2006 yılına kadar her yıl küçük miktarlarda artan ithalat 2007 yılında patladı. 2006 Ocak-Kasım döneminde 94 bin 639 ton olan toplam ithalat miktarı 2007 Ocak-Kasım döneminde yüzde 76'lık artışla 166 bin 895 tona çıkarken, toplam ithalat içindeki en büyük artışı ise Hindistan'dan yapılan ithalat oluşturdu. Buna göre 2006'nın 11 aylık döneminde Hindistan'dan yapılan ithalat 9 bin 720 ton iken 2007'nin aynı döneminde bu oran yüzde 437'lik rekor artışla 52 bin 190 tona çıktı.

İTHİB Başkanı İsmail Gülle de ithalata yönelen isimlerden biri. İplikte yıllardır üretici olan ve ürünlerini ihraç eden Gülle, ihracatçıların da başkanı. Ancak şimdi ağırlıklı olarak ithalata yönelmek zorunda kaldı. Çorlu'daki fabrikasının kapasitesini yüzde 30'a kadar düşürerek işçilerinin bir bölümünü izne çıkaran Gülle, ucuz ithal ipliklerle rekabet edemediği için üretim kapasitesini düşürdüğünü söyledi. Hindistan'tan ithalat yaptığını anlatan Gülle, sektörün genelinde durumun aynı olduğunu belirterek, "Düşük dolar kuru nedeniyle yerli üretimin ithalatla rekabet etmesi mümkün olmuyor. Bu nedenle biz de üretimi kısıp, ithalata yöneldik" diye konuştu.
 
Asıl kriz 2008'de
Öte yandan sektör temsilcilerine göre asıl kriz ise 2008 yılı sonunda gelecek. Çünkü 5084 sayılı Teşvik Yasası'nın eski tesisleri kapsayan geçerlilik süresi bu yılın sonunda doluyor. Bu nedenle şu anda işçilik, elektrik ve girdi maliyetlerindeki teşviklerle ayakta duran birçok firma, yıl sonunda kapısına kilit vurmak zorunda kalacak.

Doların bu kadar düşük olması nedeniyle ithalat bombardımanı yaşandığını ifade eden Sanko Holding Yönetim Kurulu Başkanı Abdülkadir Konukoğlu, sektörde ciddi bir tıkanma yaşandığını belirterek, bazı firmaların üretim kapasitelerini düşürdüğünü bazılarının ise üretimlerine ara verdiğini söyledi. Gaziantep'teki bir tesisi 15 gün önce kapattıklarını açıklayan Konukoğlu, şunları söyledi:

"Bu fabrika 15 yıllık bir tesisti yani teknolojisi eskiydi. Bu nedenle işçilik maliyetleri çok daha fazlaydı. Bu nedenle üretimi durdurduk. Gaziantep'teki diğer fabrikamız ile Adıyaman'daki fabrikamızda üretime devam ediyoruz. Bu tesislerimizde üretim devam ediyor, çünkü bu fabrikaların üretimlerinin yüzde 70'ini yine grup şirketlerimiz kullanıyor. Aksi takdirde ayakta kalamazdık."
                   
Teşvik bitince kapatmalar artacak
Türkiye'deki üretim fiyatlarının çok çok altında fiyatlarla iplik ithal edildiğini kaydeden Kipaş Holding Yönetim Kurulu Üyesi Ahmet Öksüz ise bu nedenle teşvikli bölgelerdeki fabrikalarda bile ciddi sıkıntılar yaşandığını söyledi. "Ancak asıl sıkıntı bu yıl sonunda başlayacak. Çünkü 5084 sayılı Teşvik Yasası'nın eski yatırımları kapsama süresi bu yıl sonu itibariyle bitiyor" diyen Öksüz, şöyle devam etti:

"Dolayısıyla ithal ipliklere karşı işçilik, elektrik ve girdi maliyetlerindeki teşviklerle ayakta duran birçok firma 2008 yılı sonu itibariyle kapısına kilit vurabilir. Teşviklerin iadesinde çok ciddi sıkıntılar yaşanıyor. Elektrik teşvikleri 6 ay gecikmeli ödendi. Bu durum firmalardaki sıkıntıyı daha da artırıyor."
 
Büyük krizler gördük bu farklı
Tekstil sektörünün en eski firmalarından biri olan Çetinkaya Holding'in Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Çetinkaya ise "Kahramanmaraş'taki fabrikalar kapandıktan sonra buraların sıkıntısını varın siz hesap edin. Çok büyük krizler gördük ama bu çok farklı bir durum. Çünkü görünüşte herhangi bir kriz yok aksine ekonomi güllük gülistanlık. Ama aslında durum öyle değil. Biz de kapasitemizi yüzde 30'lara kadar düşürdük. Çalışanların bir kısmını çıkardık bir kısmını başka işlere yerleştirdik. Fabrikalar sanayi için evlat gibidir. Bu nedenle sonuna kadar mücadele edeceğiz" görüşlerini dile getirdi.
 
İşçi çıkarmaları hocaların vaazına da girdi
Kahramanmaraş Sanayi ve Ticaret Odası Başkanı Mehmet Balduk Kahramanmaraş'ta işçi çıkarmalarının camilerde hocaların vaazlarına konu olduğunu belirtti. Kur seviyesi böyle kaldıkça tesislerin kapanmaya devam edeceğini anlatan Balduk, "Geçen cuma namazında hocaların vaaz konusunu iplik sektöründeki sıkıntı oluşturdu. Hocalar işverenlere 'Gerekirse arabanızı satın ama işçi çıkarmayın' diye seslendi. Çünkü işçi çıkarmaları gerçekten had safhaya çıktı. Geçen yıl bu zamanlar işçi bulmakta zorlanırdık. Şu anda ise günde bana gelen 10 telefondan 9'unu bir yakınını işe almamı isteyenler oluşturuyor" dedi. Geçmişte Nazar Tekstil'in sahibi olan Balduk, "Biz hocanın sözünü dinliyoruz, işçi çıkarmamak için sonuna kadar direneceğiz" diye konuştu.
 
Türkiye'de iplik ithalatı
* 2006 Ocak-Kasım döneminde 94 bin 639 tonluk ithalat yapıldı.
* 2007 Ocak-Kasım döneminde 166 bin 895 tona çıktı.
* İki yıl arasında yüzde 76'lık artış yaşandı.
* En büyük artışı Hindistan'dan yapılan ithalat oluşturuyor.
* Hindistan'dan 2006'nın 11 aylık döneminde 9 bin 720 ton, 2007'nin aynı döneminde ise 52 bin 190 tonluk ithalat yapıldı.

Referans