StartupCentrum tarafından hazırlanan 2024 Türkiye Startup Ekosistemi Yatırım Raporuna göre Türkiye girişimcilik ekosistemi, 2024 yılında yeniden canlanan bir yatırım ortamına girdi. Rapora göre, 2024 yılında Türkiye’de toplam 577 yatırım turu gerçekleştirildi ve girişimler toplamda 1,41 milyar dolar yatırım aldı.

Bu rakam, 2023 yılına göre önemli bir artış gösterirken, ekosistemin toparlanma sürecine girdiğine işaret ediyor. Toplam yatırım turlarının %57’sini (329 adet) TÜBİTAK BİGG fonu destekli yatırımlar oluşturdu ve bu yatırımların toplam büyüklüğü 8,5 milyon dolara ulaştı. Özel sektör yatırımları ise bir önceki yıla kıyasla %30 azalarak 248’e geriledi, ancak bu turların toplam hacmi 1,398 milyar dolar olarak gerçekleşti.

MEGA YATIRIMLAR INSİDER VE GETİR

Son yıllarda, 100 milyon dolar ve üzeri yatırım alan girişimlerin, yatırımların milyar dolar seviyesini aşmasında önemli bir rol oynadığı görülüyor. 2024 yılında gerçekleşen iki mega yatırım, toplamda 750 milyon dolarlık bir büyüklüğe ulaştı. Mega yatırımlar hariç tutulduğunda ise 657 milyon dolarlık yatırım yapıldı. 2024’te en büyük yatırım turu, 500 milyon dolar fon toplayan Insider oldu. Bunu, 250 milyon dolar yatırım alan Getir takip etti.

Bunun yanı sıra, Spyke Games, Colendi, Intenseye ve Midas gibi şirketler de önemli fonlamalar alarak ekosistemdeki liderliğini sürdürdü. 2024’te yatırım miktarı açısından en dikkat çekici alanların başında yapay zeka ve biyoteknoloji geldi. Yapay zeka girişimleri toplamda 715,8 milyon dolar yatırım alarak en büyük finansmana ulaşan kategori oldu. Biyoteknoloji ve sağlık sektörü ise en fazla sayıda yatırım alan olarak öne çıktı ve 126 girişime fon sağlandı.

KADIN KURUCULAR ARTIŞTA

2024 verileri, yatırım alan girişimlerde kadın kurucu ortak oranının önceki yıllara kıyasla belirgin bir artış gösterdiğini ortaya koyuyor. En az bir kadın kurucu ortağı bulunan girişimlerin oranı %32,2’ye ulaşarak ekosistemde kadın girişimcilerin varlığının güçlendiğini gösterdi. Özellikle TÜBİTAK BİGG fonlarının bu artışta önemli bir payı olduğu görülüyor. BİGG destekli girişimlerde en az bir kadın kurucu ortağı bulunan şirketlerin oranı yaklaşık %34 seviyesinde. BİGG dışındaki yatırımlarda ise bu oran %28,4 civarında kalsa da, önceki yıllara göre artış eğilimi devam ediyor.

YABANCI PAYI YÜKSELİYOR

2024 yılında yabancı yatırımcıların katılımı, TÜBİTAK BİGG fonları da dahil edildiğinde toplam yatırım turlarının yalnızca %8’inde görüldü. Ancak, BİGG destekli yatırımlar hariç tutulduğunda bu oran %21’e yükseliyor. Yabancı yatırımcılar özellikle 1-10 milyon dolar ve 10-100 milyon dolar aralığındaki girişimlere aktif olarak yatırım yapmaya devam ediyor.

2024 yılında teknopark şirketlerine yapılan yatırımlar 824,82 milyon dolara ulaşarak, 2023’teki 237,71 milyon dolara göre büyük artış gösterdi. Bu yükselişte Insider’ın önemli bir payı bulunuyor. Yatırım sayısı da benzer bir ivmeyle 152’den 318’e çıktı. Ancak, bu yatırımlardan yalnızca 103’ü özel sektör kaynaklı olup, genel ekosistemdeki düşüşe paralel olarak teknopark girişimlerinde de benzer bir gerileme yaşandığı görülüyor.

“ÖLÇEMEDİĞİMİZİ GELİŞTİREMEYİZ”

StartupCentrum Kurucu Ortağı Müge Bezgin raporla ilgili olarak şu açıklamayı yaptı:

“Bu raporda, ekosistemimizi daha derinlemesine analiz edebilmek adına birçok farklı alanda veriler sunduk. Yatırım alan girişim kurucularının mezun olduğu üniversitelerden en çok yatırım çıkaran teknoparklara, kadın/erkek kurucu oranlarından yatırım turlarının detaylarına kadar farklı başlıkları ele aldık. Ölçemediğimiz hiçbir şeyi geliştiremeyeceğimiz inancıyla, ekosistemi en doğru şekilde yansıttığımıza inanıyoruz."

patronlardunyasi.com