Soğan fiyatları neden durdurulamıyor

Eneshan SOLMAZ

 

SOĞANDA ÜRETİM AZALDI, TALEP KARŞILANAMIYOR

Tarım üreticisi, çiftçi Nihat Babaözü, soğan fiyatlarındaki artışın üretici ayağındaki nedenleriyle ilgili, soğanın geçen yıl az ekildiğine vurgu yaparak şunları söyledi.

“Soğan çiftçinin davranışları nedeniyle artış veya azalış gösterir. Soğan 1 yıl para eder 1 yıl etmez. Önceki yıl soğan para etmediği için çiftçi az ekti ve bu sene fiyatların yükselmesine neden oldu. 2 sene önce 140 ton soğan tohumu satılırken geçen yıl sadece 47-48 ton civarında tohum satıldı.  Üretim az oldu ve dolayısıyla fiyat yükseldi.

ÇİFTÇİ MALİYETLER YÜKSELİNCE DAHA AZ EKİM YAPTI

Nevşehirli soğan üreticisi Yasin Sünbül ise artan tohum ve gübre fiyatlarının ürün ekimimi yarı yarıya azalttığını ifade ederek şunları söyledi.

“Önceki yıl 80 dönüm arazide soğan ekimi yaptık. Kazandığımız para yeni ekim aşamasında maliyetleri karşılamayacağı için bu yıl 40 dönüm arazide ekim yaptık. Birçok çiftçi de bu durumu yaşadı. Sonuç olarak ürün az olduğu için fiyatlarda yüksek oldu.”

“SOĞAN TARLADAN YÜKSEK FİYATLA GELİYOR”

İstanbul Anadolu yakası Ataşehir hâl esnafı Ferhat Karaca ürün fiyatlarıyla ilgili olarak “sürekli denetim altında olduklarını” söyledi. Karaca “Burada hâl esnafı tüm mallarının giriş çıkışı ile denetime tâbi. Ucuz gelen bir malı yüksek satma şansımız zaten yok. Soğan tarladan yüksek fiyata geliyor. Yalnız artan maliyetler karşısında giderleri bizden daha da çok artan perakende esnafı diğer ürünlerde de fiyatı yükseltmek durumunda kalabilir.

PERAKENDECİLERDEN YANIT YOK

Gıda Perakendecileri Derneği ve Türkiye Perakendeciler Federasyonu “Hal fiyatlarının çok üzerinde fiyatları olan ürünlerle ilgili sorularımızı yanıtsız bıraktı.

DİĞER ÜRÜNLERDE DURUM NASIL?

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 28 Şubat ile 17 Mart arasında geçen süreçte üreticiyle market arasındaki en fazla fiyat farkının yüzde 344,7 ile limonda görüldüğünü bildirdi.

Limon ve ıspanak fiyatı bu dönemde hâlde düşerken markette artış gösterdi. Elma ve marul fiyatı da hâlde değişmezken perakende satışta fiyatı artış gösterenler arasında oldu. Soğanda ise durum biraz farklı, hem üretici de hem perakende de fiyatı artanlar arasına girdi. Çiftçi Nihat Babaözü bu fiyat artışlarıyla ilgili olarak şunları söyledi;

HAVA ŞARTLARI, KOOPERATİFLEŞME VE SURİYELİ ETKİSİ

Limonda 2 yıl üst üste soğuk ve dolu vurdu. Buna ek olarak ilaç maliyetleri yükseldi. Üreticide herhangi bir kooperatifleşme olmadığı için malını zamsız, yok pahasına, ucuza sattı. Limonda tüccarlık yapanlar ağırlıklı olarak Arap ve Suriyeli. Bu kişiler vatandaşı zorda bıraktılar. Dolu yağışı ve depremi fırsat bilip ürüne zam yaptırdılar. Üreticiden düşük fiyata alıp piyasaya pahalıya verdiler.

Ispanak, marul ve elmada da durum böyle… Kooperatifleşme olmadığı için çiftçi mal elimde kalmasın diye üretim değerine hatta az daha altına malı satıyor fakat nihayetinde marketler artan maliyetlerini gerekçe göstererek fiyatlarını yükseltiyor.

Fiyatlar aslıda bu maliyetlerle normal ama üretici değil aracı ve perakendeci kazanıyor.”

patronlardunyasi.com