Yeni yılın ilk ayında tüketici enflasyonu (TÜFE) yüzde 4,3 seviyesindeki beklentileri aşarak aylık yüzde 5,03 arttı. Aylık enflasyondaki yüksek artışa rağmen geçen yılın baz etkisiyle Aralık 2024’teki yüzde 44,38 seviyesinden yüzde 42,12’ye indi. Merkez Bankası 250 baz puan indirim yaptığı ocak ayı Para Politikası Kurulu kararında önceki aylardan farklı olarak artık aylık enflasyon değil ana enflasyon eğilimine bakacağını duyurmuştu. Bu düşüş eğilimini sürdüren yıllık enflasyona göre mart ayındaki PPK toplantısında faiz indirimlerinin devam edeceğini yorumlarına yol açsa da bu hafta cuma günü açıklanacak Enflasyon Raporu ve 3 Mart’ta açıklanacak yüzde 3’ün üzerinde gelmesi beklenen şubat ayı enflasyon verisi daha da önem kazandı.

HİZMET ENFLASYONU YÜZDE 10,3

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre tüketici enflasyonu ocakta 11 ayın en yüksek seviyesine çıktı. Aylık enflasyondaki beklentiyi aşan yüksek artışta yılbaşında yapılan kamu zamlarının yanı sıra kira ve gıdadaki fiyat değişimleri etkili oldu. Özellikle su fiyatlarına, köprü ve otoyollara yapılan zam, kiraya, muayene katkı payına yapılan artış, havale ücretinde, noter hizmetlerinde, uçak, tren biletlerinde, sigorta fiyatlarındaki yükselişler hizmet enflasyonu kaynaklı bir aylık enflasyon verisine neden oldu. Hizmet enflasyonu aylık yüzde 10,26 artarak gerilediği yüzde 1 seviyelerinden güçlü bir artışa işaret ederken mal enflasyonunda aylık artış yüzde 2,69 ile daha sınırlı gerçekleşti.

SAĞLIK, GIDA, KİRANIN ETKİSİ YÜKSEK

Ocakta asgari ücrete yapılan zam sonrası bir çok sektörde zamların gelmesi beklentiler dahilinde olsa da fiyatlama davranışlarındaki bozulmada bir iyileşme yaşanmadığı için artışlar çok daha yüksek gerçekleşti. TÜİK verilerine göre gıda ve içecek grubunda yüzde 3,86 artış manşet enflasyonu 0.96 puan yukarıya çekti. Alkollü içecekler ve tütün grubunda yüzde 1 artışın etkisi sınırlı olurken giyim ve ayakkabı grubunda yüzde 5,17 fiyat düşüşü manşet enflasyonu 0.37 puan indirdi. Konut grubunda hem kira hem de su fiyatı zamlarıyla yüzde 7,34 aylık artış yaşandı bu manşet enflasyonu 1.12 puan gibi yüksek seviyede etkiledi. Sağlık grubundaki yüzde 23,57’lik aylık artışın manşet enflasyonu 0.96 puan etkisi olurken, ulaştırma grubunda zamlarla birlikte yüzde 4,2 artan aylık enflasyon manşet enflasyonu 0.65 puan yukarı itti. Lokanta ve otellerde yüzde 6,5’lik artışın manşet enflasyona 0.54 puan oldu.

ŞUBAT VERİSİ ARTIK DAHA ÖNEMLİ

Aylık enflasyonda oldukça kötü verilerle karşı karşıya kalınırken yıllık enflasyonda iyileşme devam etti. Şubatta aylık enflasyonun yüzde 3 üzeri gelmesi bekleniyor ve ocakta yapılan zamların yansımaları da şubat enf asyonunda etkisini gösterecek. Uzmanlar, PPK’da yıllık enflasyona odaklanacağını ilan eden Merkez Bankası’nın faiz indirim döngüsünü olumsuz gelen ocak enflasyonunu etkilemeyeceğini belirterek şubat verisi sonrasında aylık indirim büyüklüğünde bir değişim olabileceği görüşünde.

GIDADA SON 10 AYIN EN YÜKSEK FİYAT ARTIŞI

Ekonomim'den Şebnem Turhan2ın haberine göre, Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), Ocak 2025 dönemi için gıda fi yat endeksi verilerini açıkladı. Buna göre, TEPAV Gıda Fiyat Endeksi (TEGE), Ocak 2025’te bir önceki aya göre yüzde 3,90 artış gösterdi. Bu, son 10 ayın en yüksek aylık gıda enflasyonu oranı olarak kaydedildi. Özellikle taze meyve ve sebze kategorisinde kabak, roka ve karnabahar gibi ürünlerde fi yat düşüşleri gözlemlenirken limon, pırasa ve nar gibi ürünlerde ise önemli artışlar yaşandı. Taze meyve ve sebzelerin dışındaki diğer gıda maddelerinde de fi yat artışları dikkat çekti. Baklava, yoğurt ve hazır sütlü tatlılar gibi ürünlerde fi yatlar yükselirken hazır et yemekleri, balık ve zeytinyağında ise fi yat düşüşleri kaydedildi. Ocak 2025 itibarıyla yıllık gıda enflasyonu, TEGE ile yüzde 35,2 olarak hesaplandı.

BAKAN ŞİMŞEK: 4 YILIN EN DÜŞÜK OCAK VERİSİ

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, dönemsel etkilerle aylık enflasyonun arttığını ancak son 4 yılın en düşük ocak ayı verisinin gerçekleştiğini söyledi. Şimşek, “Ocakta yıllık enflasyon geçen yıla göre 23 puan azalarak yüzde 42,1’e geriledi. Kararlılıkla uyguladığımız politikalarla temel mallarda yıllık enflasyon yüzde 24 ile son 38 ayın en düşük seviyesinde. Hizmet enflasyonu ise geçen yıla göre 27 puan gerileyerek yüzde 62,9 oldu. Dönemsel etkilerle aylık enflasyon arttı. Ancak programımızın diğer adımlarıyla birlikte bütçe imkânları dâhilinde enflasyon hedefiyle uyumlu belirlediğimiz yönetilen ve yönlendirilen fi yatların da katkısıyla son 4 yılın en düşük ocak ayı verisi gerçekleşti” dedi.

UZMANLAR ENFLASYON VERİSİNİ NASIL YORUMLADI

İNDİRİMLERİN KÜÇÜLMESİ SONUCU DOĞURABİLİR

Gedik Yatırım Baş Ekonomisti Serkan Gönençler: Detaylarına da ilk baktığımda, oldukça kötü bir enflasyon rakamı. Sigara, toplu ulaştırma gibi birçok zam şubat ayına sarkıtılması nedeniyle ilk beklentilerden daha düşük bir enflasyon görebileceğimizi belirtmiştik ama bunlar olmadan (ve elektrik ve doğalgaz gibi zamlar da olmadan) ve de giyim kaleminde mevsimsel ortalamalardan daha fazla olarak yüzde 5,2’lik düşüş varken yüzde 5,0 gibi bir rakam aldık. Hizmet enflasyonu yüzde 10,2 gelmiş, ki çok yüksek ve çekirdek enflasyon da yüzde 5,6 gelmiş (yüzde 4,5 olarak öngörmüştük). Özetle, TCMB’nin faiz indirim beklentilerini sekteye uğratmasa bile indirim oranlarının küçülmesine yol açabilir. Şubat enflasyonu daha kritik hale geldi.

FİYATLAMA DAVRANIŞI BOZUKLUĞUNU DÜZELTMEK KOLAY DEĞİL

Coface Türkiye Baş Ekonomisti Seltem İyigün: Aylık enflasyonda yine hizmet grubundaki fiyatların (kira, eğitim, sağlık, eğlence, lokanta ve oteller gibi) enflasyonu yukarı ittiğini görüyoruz. Bu kalemlerdeki fiyatlama davranışı bozukluğunu düzeltmek kolay olmayacaktır. Öte yandan mevsimselliğin, manşet enflasyonu olumlu etkilediği bir ayda yine de verinin oldukça yüksek geldiğini unutmamak gerekiyor. Nitekim yüksek mevsimsellik içeren giyim ve ayakkabı grubunda fiyatlar aylık yüzde 5’in üzerinde düşmüşken bile, mevsimsellik etkileri hariç aylık enflasyon neredeyse yüzde 6 olmuş. Çekirdek göstergelerdeki artış da yüzde 5’in üzerinde. Ocak ve şubat aylarında asgari ücretteki artış, kamuda vergi ve harçlara gelen zamlar gibi nedenlerle enflasyonun artması beklentiler dahilindeydi. Enflasyon beklentileri şubat ayında da gerilemeye devam ederse, Merkez Bankası faiz indirimlerine senelik enflasyonu baz aldığından dolayı devam edebilir.

patronlardunyasi.com