'Başbakanı ve oğlumu kızdıracak soru sorma'

Perihan Çakıroğlu'nun röportajı

Türkiye'nin üçüncü, dünyanın da 367'nci zengini olan ENKA'nın kurucusu ve Onursal Başkanı Şarık Tara, bankalarda tek kuruşu bile olmadığını söyledi. Tecrübeye inanmadığını belirten Tara, "Hatta, fazla tecrübe tehlikeli bir şey. Ben yenilikçiliğe inanırım" dedi...

Kendisini her zaman "Ben çok şanslı bir adamım" diye tanımlayan Şarık Tara, Türk iş dünyasında özellikle inşaat denildi mi akla gelen simge isimlerinden birisi. Tara, "En Zengin Türkler" sıralamasında ilk 100lük listede de 2.6 milyar dolarlık servetiyle Hüsnü Özyeğin ve Mehmet Emin Karamehmet'in arkasından üçüncülüğü elinde bulunduruyor. Yine, Forbes'in dünyanın en zengin 1011 kişisinin yer aldığı listede ise 367'nci sırada yer alıyor.

32 ülkede iş yapan ENKA İnşaat'ı genç bir mühendisken kurdu. O zaman 27 yaşındaydı. 56 yaşında iken 27 yaşına gelen oğlu Sinan Tara'ya devretti görevi. Şu anda 801i yaşlarını sürüyor. Kendisine, "İşleri tümüyle bıraktı mı?" diye sorarsanız, "Bıraktım. O günden bu yana hayatımı yaşıyorum" cevabını veriyor. Şarık Tara, tam anlamıyla torun-torba sahibi bir büyük dede. 55 yıldır evli olduğu eşi Lale Hanım'la 3 çocuk sahibi olmuşlar. Sinan, Leyla ve Zeynep, evlenip çoluk çocuğa karışınca 7 torun gelmiş.

Başbakanı ve oğlumu kızdıracak soru sorma

7 torundan ikisinin çocukları olmuş. Bu haftanın söyleşisini yapmak için Şarık Tara ile buluştuğumda, her zamanki gibi neşeliydi. Bana, "Başbaka'nı ve oğlumu kızdıracak sorular sorma" öğüdünde bulunsa da sanırım bu isteğe tam riayet edemedim. Beni bağışlamasını diliyorum. Sadece işadamı kimliğiyle değil, bir 'hayat filozofu' olarak da şakaları, esprileri ile renkli bir sohbete imza attı. Hatta, sürpriz yaparak torun çocuğu olduğu ünlü şairimiz Yahya Kemal Beyatlı ile ilgili anılarını da bizimle paylaştı.

■ Şarık Bey, bir işadamı aktif bir yaşamı bırakıp, emekli olunca neler yapar?

İnsan beynine kilit vurulamaz. Durmadan çalışır. Hatta, yaş geçtikçe beyin daha iyi çalışıyor.

Yaşlandıkça tecrübe ve birikim artmıyor mu? Koltuğu bırakmaktan hiç çekinmediniz mi?
Tecrübeye inanmıyorum. Hatta, fazla tecrübe tehlikeli bir şey. Ben yenilikçiliğe inanırım. 56 yaşında görevi oğluma
bıraktığımda şu karara vardım: 27 yaşında iken yani onun yaşında inşaat sektöründe çokyenilikler yaptıysam, o da yapar. Son 10 yılda olan değişiklikler, son 2.000'de olanlardan daha fazla. Çok şanslı adamım, Sinan düşündüğümden başarılı oldu.

Zenginlik, ENKA'dan

■ Sinan Bey, sizden hiç yardım talep etti mi?

Yardım talep etmek zordur. Gerektiğinde yardım istedi. Akıllı çocuktur. Dedim ya, şanslı bir adamım.

■ Siz, Forbes'in listesine göre "En zengin Türkler" arasında 3'üncü sıradasınız. Nasıl bu kadar zengin oldunuz?

Biliyor musunuz, benim bankada tek kuruşum bile yoktur. Bütün param, ENKA İnşaat ile Tara Holding'e aittir. Zenginliğimi şöyle ölçüyorlar; Sıfırdan kurduğumuz ENKA'nın değeri 8.5 milyar dolar olarak hesaplanıyor. Bunun yüzde 33'ü benim. Parasal değeri yaklaşık 3 milyar dolar ediyor. Bunu da benim servetim olarak gösteriyorlar. Enka'nın yüzde 13'ü halka açık, yüzde 7'si de Enka Vakfına ait.

■ Peki, öteki zenginler gibi yalıda mı oturuyorsunuz?

Hayır, hiç yalım olmadı. Bebekteki Ayşe Sultan Korusunda düzgün bir evimiz var, uzun yıllardır orada yaşıyoruz.

İki hayat yaşadım

■ Siz, Üsküplüsünüz. Göçmenlik, hayatınızda neleri değiştirdi?

Çocukluğum çok güzel geçti. Üsküp'ün en eski ailelerinden birinin üyesiyim. Geçmişimiz 1392'ye kadar uzanıyor. Babam ise hukuk adamıydı. İkinci Dünya Savaşı yıllarıydı. Beni, "Buradan fayda yok, İstanbul git. Kardeşlerinle biz de geleceğiz" diyerek zor olmasına rağmen pasaport ayarladı ve Türkiye'ye gönderdi. Henüz 12 yaşındaydım. 194243 yıllarıydı. Ondan sonra ikinci hayatıma başladım.

■ O zor yıllarda hem çalışıp hem okudunuz mu?

15 yaşında Beşiktaş'ta bir tekstil fabrikasında çalışmaya başladım. 17.5 lira haftalığım vardı. Sırpça biliyordum. Daha sonra 150 lira aylıkla başka bir yere geçtim. Biz Balkanlıların hayatı hep mücadeleyle
geçmiştir.

■ Peki, neden mühendisliği seçtiniz?

O yıllarda mühendisler ve doktorlar değerliydi. Çünkü sayılan azdı. Annelerin hayali de çocuklarının ya doktor ya da mühendis olmasıydı. 24 yaşında iken İstanbul'da en yüksek maaşı alan
mühendis bendim.

Atatürk olsaydı CHP’nin 6 okunu değiştirirdi

■ İşadamlığınızın yanında Türkiye'nin yararına olacak çalışmalara da aracılık etti niz. Size fahri 'dışişleri bakanı' denildi. Seçimler yaklaşırken partileri nasıl değerlendiriyorsunuz?

Siyasete pek girmeyelim. Ancak, CHP'ye de üzülüyorum. Genel mantığa aykırı hareket ediyor. Şayet, Atatürk bugün yaşasaydı, öncelikle CHP'nin 6 okunu değiştirirdi.

■ Hangi okları değiştirirdi?

Bunun üzerinde çok çalışmak lazım. Yeni fikirler üretmek gerekiyor. Mesela; devletçiyiz demek muhafazakarlığı anlatıyor. Bunların ardından gelen inkılapçıyız, halkçıyız, demokratız ne demek? CHP yöneticileri, şayet bir sosyal demokrat parti olmak istiyorsa, buna uygun okları koymak lazım değil mi?

■ Peki, ÂK Parti ile ilgili düşünceleriniz nelerdir?

İstersen, bu konuya hiç girmeyelim. Herkes her konuda konuşuyor. Polemik yapmayalım.

İşe giren gençler ENKA'da yaşlanır

■ Sizin firma, dünyanın en prestijli inşaat şirketleri arasında. Bu başarının sırrı nedir?

ENKA'da insan planlaması çok iyi yapılır. Dışarıdan zor adam gelir. Tıpkı Japon şirketleri gibi bizde işe başlayanlar, 25-30 yıl sürekli çalışırlar. Dil bilmeleri şarttır.

■ Çalışma sistemleri değişiyor, sizin sistemin faydaları nelerdir?

Değişebilir ama biz sistemimizden çok memnunuz. İşe aldığımız gençler, ENKA'da büyür ve yaşlanırlar. Sadece beyaz yakalılar değil, mavi yakalılar için de böyledir. Mesela, 27 yıldır aynı garson çalışır.

■ Türkiye'nin insan planlama sorunu var. Sizin gençliğinizde kıymetli olan mühendisler şimdi işsiz geziyor, buna ne diyorsunuz?

Hiçbir zaman iyi inşaat mühendisleri işsiz kalmazlar. Ama doğru, ülkemizde insan planlaması iyi yapılamıyor.

Tara gününü böyle yaşıyor

Saat 07.30 Sabah uyanınca ilk işi gazete okumak oluyor. Saat 10.00 Hafif bir kahvaltı yapıyor ve evdeki havuzda bir saat yüzüyor. Yüzerken, klasik müzik dinliyor. Saat 11.00 Arkadaşlarıyla buluşuyor. Mutluluğun sırrını sevmek ve takdir edilmek olarak görüyor.

Saat 12.30 Öğle yemeği.Çorba içiyor ve bazen de Rumeli böreği (Pite) yiyor.

Saat 14.00 Öğleden sonra programlarında haftada 3 gün iş ofisine uğruyor. Cumartesi ve Pazar günleri ise arkadaşlarıyla briç oynuyor. Enka Vakfı'nın çalışmalarını izliyor. En sevdiği işler arasında olan vakıf konularına büyük önem veriyor, veriyor.

76 yıldır Galatasaraylı’yım

Tara'nın hayatında sporun özel bir yeri var. 76 yıldır Galatasaray takımını tutan Tara, Adnan Polat'ın zor gün- j ler geçirdiğini düşünüyor. "Polat iyi bir çocuk, belki takım iyi oynamıyor ama bunun suçu sadece Polat'a yüklenemez" diyor. Gençliğinde İTÜ'de spora başlayan ve basketbol oynayan Tara, İs' tanbul Spor Külübü'nde de görev almış.

32 ülkede köprüler yollar rafineriler yaptık

■ Şarık Bey, Enka bııgüne kadar neler yaptı?

32 ülkede çok önemli işleı- yaptık ve yapıyoruz. Cibuti'den B'und^ Sibirya Sahari'den Katmandu'ya kadar birçok ülkede yollar, köprüler, tüneller gibi te'M altyapı işleri, rafineriler, oteN^ ^^i^1'1, kamu binaları, konser salonları, stadyumlar gerçekleştirdik. Bunların toplamı 7 milyar doları aşıyor. Özel şirket olarak Türkiye nin enerji üretiminin yüzde 15'ini teşkil edecek santralleri hayata geçirdik.

Yahya Kemal'e börek açtım

■ Siz, ünlü şairimiz Yahya Kemal Beyatlı ile torun çocuklarısınız. Onunla ilgili özel bir anınız var mı?

1942'de geldiğim İstanbul'da 1958 yılına yani ölünceye kadar çok iyi görüşürdük. Rahmetli, bir dönem hastaydı. Onu ziyarete gittim, bir isteği olup olmadığını sordum. Bizim 'pite' dediğimiz Rumeli böreği istedi. 'Annen Mahmure çok güzel açar o böreği' deyince doktordan izin istedim ve aşçıyı bularak börek tarifini verdim. Aşçı yapamadı. Ben bir oklava bularak açtım. 16 parça yufka yaptım. Arasına da malzemeyi koyarak pişirdim Çok mutlu oldu.

■ Rumeli böreğinin hangi tarifleri var?

16 parça yufkayı açtıktan sonra biraz yağla harmanlayıp tepsiye yerleştiriyorsunuz. Arasına ise tercihinize göre ıspanak, pırasa, tavuk veya bd-dırcın etini haşlayıp yerleştiriyorsunuz. Sonra da fırında pişiriyorsunuz.

Bugün