Yumurta 20 KR'un altında olmalı

Fikri Türkel'in yazısı

Şehir efsanelerinden biri de yumurta üzerinedir. Kolesterol, köy tavuğu, çift sarılı, selenyumlu, omegalı vs. bir sürü yorumu herkesin ağzında farklı dinleyebilirsiniz.

Hele televizyon yorumları o kadar kontrolsüzdür ki her gün gıda konusunda saçma sapan iddialar ortalığı kaplıyor. En son dalga GDO'lu ürünler. Bu konuda ayrı bir yazı kaleme alacağım ama bugün yumurtadan bahsetmek istiyorum.

Yumurtacılar örgütlendiler ve doğru mesajlar vermeye başladılar. Geçen yıl kalp cerrahı Prof. Dr. Bingür Sönmez, "Günde bir yumurta tüketilmesi kolesterol oluşturmaz." dedi. Geçen aylarda da Dr. Ender Saraç benzeri bir açıklama yaptı. Omlet veya menemen, rafadan veya tavada fark etmez; yumurta her şekliyle lezzetli ve her yaşta tüketilmesi tavsiye olunur.

İki yıl önceki 'kuş gribi' salgınında yumurta tüketimi neredeyse sıfırlanmıştı. O gün yumurtacılar organize halde değildi ve kriz yönetiminde başarılı olamadılar.

Bu çalışmaların ardında Yum-Bir, yani Yumurta Üreticileri Merkez Birliği var. Yum-Bir, sadece yumurta tüketimini artırmaya çalışmıyor. Sektörün verimlileştirilmesi ve ihracatın artırılmasına yönelik ciddi çalışmaları sürüyor.

En çarpıcı sonuç şu: Son iki yılda Türkiye'nin ihracat şampiyonunun yumurta olduğunu biliyor musunuz? 33 milyon dolarlardan 150 milyon dolara çıkmasının ardında iki irade var. Birincisi kanatlı sektörünün son yıllardaki gelişmesi ve üretici birliklerinin oluşturulmasıdır. Haliyle ihracatımızın yüzde 90'ını gerçekleştirdiğimiz Irak pazarının özel durumunu da vurgulamamız şart.

Türkiye'de 16 tane yumurta üretici birliği var. Her birlikte en az 16 üreticinin yer alması gerekiyor. Her ne kadar hâlâ "Afyon Başmakçı yumurta fiyatını belirliyor" diye bilinse de, üretimde birinci sırada Konya yer alıyor. Önemli olan Türkiye'nin her yerindeki işletmelerin verimli olması ve üretici birliklerinde yer alması.

Yum-Bir Başkanı Derya Pala, fizik eğitimi almış ve Ziraat Bankası'nda bir dönem görev yapmış. 2003 yılında sektör krize girince ailesine destek olmak için sektöre girmiş. Üretici birliklerinin kurulmasıyla da kendini sektörün yöneticileri arasında bulmuş. Sektör, tek mesleki oluşumları Yum-Bir'e göre hareket ediyor. Pala, bundan sonraki yumurta stratejilerinin; verimli üretim merkezlerinin oluşturulması, yumurta algısının düzeltilmesi ile yurtiçi pazarlar ve ihracatta rekabet stratejilerini yürütmek olacağını anlatıyor.

Bu az bir şey değil. Türkiye'de halen yılda kişi başı 140 civarında yumurta tüketiliyor. Japonya'da bu rakam 330 adedi buluyor. Avrupa'da 220-250, Çin'de 320, Meksika'da 340, dünya ortalamasının 144 olduğunu hatırlatmak isterim.

Halen ürettiğimizin yüzde 12'sini ihraç ediyoruz. Bu konuda birlik olumlu bir adım attı. Brezilya, 360'lık paketin Dubai'ye teslimini 20 dolara yapıyor. Halbuki iki yıl öncesine kadar biz oraya 42 dolardan satıyorduk. Yani dünyada yumurta satışlarında acımasız bir rekabet var. Yum-Bir her üyesinden üretiminin yüzde 10'unu ihracat için vermesini istemiş. Bir nevi yüzde 10'u maliyetine ihracata yönlendirilmiş. Böylece uluslararası fiyatların yakalanması sağlanmış. Brezilya'dan 60 günde ancak o pazara geliyor ve yumurta tazeliğini kaybediyor. Türkiye'den çıkan bir yumurta ise en geç bir haftada raftaki yerini alıyor.

Bu avantaja karşılık ihracatımızın yüzde 90'ının yapıldığı Irak'ta bu yıl gerileme yaşanması söz konusu. Bunun için Körfez ülkelerine ihracatı artırmak için gayret gösterilmesi gerekiyor.

Yum-Bir, bir nevi Yumurta Tanıtım Grubu gibi çalışıyor. Bu çalışmaların içinde "her öğrenciye bir yumurta" kampanyası yok ama bu bilincin yerleşmesi için bir niyet var. Bu arada yumurtayı pahalı aldığımızı da öğrenmiş oldum. Pala'ya göre piyasada yumurtanın 20 kuruşun altında olması gerekiyor. Peki, siz kaç kuruş ödüyorsunuz?. 

Zaman