Borsa İstanbul likidite sıkıntısı, sabit getirili yatırım araçlarının öne çıkması ve küresel ile yurtiçine yönelik endişelerle birlikte dalgalı hareketini sürdürüyor. Önde gelen likidite eksikliği sorununda yabancı yatırımcıların uzun yıllardır Türkiye hisse senedi piyasalarından çıkışı etkili oluyor. Borsa İstanbul verilerinden yapılan hesaplamaya göre yabancı yatırımcılar 2000 yılından bu yana hisse senendi piyasasından net 1 milyar 77 milyon 835 bin 363 dolarlık çıkış yaptı. Yabancının en çok tercih ettiği bankacılık sektöründe aynı dönemde yaşanan işlemler toplam işlemlerden çıkarıldığında ise yabancının net satışı 2 milyar 280 milyon 749 bin 35 doları buldu.

SON 7 YILDA KESİNTİSİZ NET SATIŞ

Borsa İstanbul verilerinden hesaplanan verilere göre yabancı yatırımcıların 2000 yılından bu yana Türkiye borsalarına yönelik ilgisi farklılık gösterdi. Ağır ekonomik krizin yaşandığı 2000 yılında 3.13 milyar dolar net satışçı olan yabancı yatırımcı 2001 yılında 500 milyon dolar üzerinde net giriş yapsa da 2002 yılında 14.9 milyon dolar seviyesinde net çıkış gerçekleştirdi.

Ekonomim'den Şebnem Turhan'ın haberine göre, 2003 ile birlikte 2008 yılına kadar yabancı yatırımcı hisse senedi piyasalarında net alım tarafında yer aldı. Bu yıllarda en yüklü alım 2004 yılında 4 milyar doları aşkın net girişle gerçekleşti. 2008 yılında ise yabancı 3 milyar dolara yakın çıkış yaparken küresel krizin yaşandığı 2009 yılı ile takip eden 2010 yılında Türkiye borsasına 4.3 milyar doları geçen net giriş yaptı. 2011 yılı yine 1.97 milyar dolarlık net çıkışla geride kaldı 2012 yılı ise son 25 yılın en yüklü alımına sahne oldu.

Yabancı yatırımcılar 2012 yılında 5.3 milyar dolara gelen girişleriyle dikkat çekerken Türkiye’nin notunun yatırım yapılabilir seviyeye çıkarıldığı 2013 öncesinde güçlü bir giriş yaptı. 2013 yılı 400 milyon dolara yakın bir çıkışla tamamlanırken 2014’te 2.25 milyar dolar net giriş, 2015 yılında ise 2.52 milyar dolar net çıkış yaptı yabancı yatırımcı borsadan. 2016 ve 2017 yılları ise 2.5 milyar dolara yakın net alımla geride kaldı. 2018 yılıyla birlikte Türkiye’de değişen ve gelenekselin dışına çıkan ekonomi politikaları cumhurbaşkanlığına dönen yönetim sistemi sonrasında ise 2024 sonuna kadar tam 7 yıl boyunca yabancı yatırımcı borsada kesintisiz satış gerçekleştirdi.

2018 yılında 1.99 milyar dolar, 2019 yılında 584 milyon dolar, 2020 yılında 4.58 miyar dolar, 2021 yılında 1.63 miyar dolar, 2022 yılında 4.49 milyar dolar, 2024 yılında ise 3 milyar dolar net satışla son 7 yılda yabancı yatırımcı 17 milyar doların üzerinde çıkış yaptı. 2025 yılı hafif de olsa yabancının girişiyle başladı ancak şubatta küresel piyasalardaki endişelerin de etkisiyle yabancı çıkışının sürdüğü hesaplanıyor.

Bankacılık endeksi yabancı yatırımcıların en çok tercih ettiği ve giriş planlarında da ilk talep gösterdikleri endeks. Son 24 yıl 1 ayda yabancı yatırımcıların işlemlerine bankacılık endeksi hariç bakıldığında yabancının toplam çıkışı 2 milyar 280,7 milyon doları buluyor. Yabancı son 24 yıl 1 ayda bankacılık sektöründe nette 1.2 milyar dolar net alıcı pozisyonunda bulunuyor. Bankacılık sektöründe yabancı yatırımcı 2000 yılı hariç 2007 yılına kadar net alıcı olsa da 2008 yılı küresel kriz endişelerinin de etkisiyle 2.1 milyar dolar satışla tamamlandı.

2009 ve 2010’da 3.1 milyar doların üzerinde bankacılık sektörüne giriş yapan yabancı 2011’de 1 miyar dolar net satış, 2012-2014 arası ise 5.2 milyar dolara yakın net alım yaptı. 2015 ve 2016’da bankacılık sektöründe satıcı olan yabancı 2017’de bankalara 1.11 milyar dolar giriş yaptı ama 2018’den 2024’de tıpkı toplamda olduğu gibi kesintisiz satışla geride kaldı. Bu 7 yılda yabancı yatırımcının bankacılık sektöründeki net satışı 13 milyar doları buldu

SANAYİDE 2.9 MİLYAR DOLAR NET SATIŞ

Verilere göre 2000 sonrası yabancı yatırımcı ulaştırma sektöründe net 432.65 milyon dolar, sanayi sektöründe 2.9 milyar dolar, metal ana sanayi sektöründe 1.27 milyar dolar, otomotiv sektöründe 704.87 milyon dolar, perakende ve toptan ticaret sektöründe 1.69 milyar dolar, telekomünikasyon ve haberleşme sektöründe ise 32.2 milyon dolar net çıkış yaptı. Yabancının bu dönemde giriş yaptığı sektörler ise 531.8 milyon dolar ile holdingler, 2.54 milyar dolarla gıda ve içecek oldu.

patronlardunyasi.com