Merkez Bankası faiz indirimleri başlasa da kullanabilen şirketlerin döviz cinsi kredi talebinde artış sürüyor. Merkez Bankası’nın yüzde 1 aylık büyüme sınırı getirdiği yabancı para kredilerde yükseliş durmuyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre bankacılık sektöründe yabancı para krediler 14 Şubat ile biten hafta itibariyle 174.9 milyar dolara yükseldi ve toplam ticari krediler içindeki payı yüzde 49,7 oldu. Yabancı para krediler 20 Eylül 2019’dan bu yana en yüksek seviyeye ulaştı.

Yılbaşından bu yana yabancı para kredilerde büyüme ise yüzde 4,3 olarak hesaplandı. Aylık olarak yüzde 1 olan büyüme sınırına rağmen ocakta yabancı para krediler aylık yüzde 1,7, şubatta ise yüzde 2,7 büyüme gösterdi. Yabancı para krediler geçen yılın ilk aylarına kadar uzun bir dönem kurdaki sert hareketlerin ve düşük TL ticari kredi faizlerinin etkisiyle yatay bir seyir izliyordu.

Merkez Bankası’nın Haziran 2023’ten itibaren başladığı sıkı para politikasıyla yükselen TL kredi faizleri ve reel değerli TL politikası şirketlerin döviz cinsi kredilere yönelik ilgisini artırdı. Geçen yılın mayıs ayında Merkez Bankası’nın yabancı para kredilere yönelik ilk kısıtlaması devreye girerken bu yılın başında sıkılaştırma artırıldı ve aylık büyüme limiti yüzde 1’e düşürüldü.

 YABANCI PARA KREDİ BÜYÜMESİ TL’Yİ GEÇTİ

Tüm bu sınırlamalara karşılık hem şirketlerin hem de bankaları yabancı para kredi iştahı kesilmiyor. BDDK verilerine göre 14 Şubat ile biten hafta itibariyle yabancı para kredi hacmi 174 milyar 900 milyon dolara yükseldi. Böylece geçen yıl sonundan bu yana yabancı para kredilerde büyüme yüzde 4,3 olurken bankacıların hesaplamalarına göre yabancı para kredilerde yıllıklandırılmış büyüme yüzde 41,6 oldu. Aynı dönemde TL cinsi krediler yüzde 3,3 büyüme gösterirken yıllıklandırılmış olarak büyüme yüzde 27,4 seviyesinde kaldı. Yabancı para kredilerde büyüme azalan TL ticari kredi faizlerine rağmen sürdü. Merkez Bankası verilerine göre geçen yılsonundan 14 Şubat ile biten haftaya kadar TL cinsi ticari kredi faizi 5 puan düşerek yüzde 50,6’ya geriledi.

TL CİNSİ KREDİNİN PAYI 7 PUAN GERİLEDİ 

Ekonomim'den Şebnem Turhan'ın haberine göre, yabancı para kredileri sadece ticari müşteriler kullanabiliyor. Ticari kredi hacmi içinde yabancı para kredinin payı giderek artıyor. Son bir yılda yabancı para kredilerin toplam ticari krediler içindeki payı yaklaşık 7 puan artarak yüzde 42,8’den yüzde 49,7’ye yükseldi.

TL cinsi ticari kredilerin payı aynı dönemde yüzde 57,2’den yüzde 50,3’e geriledi. Döviz cinsi borçlanma şirketlere düşen TL kredi faizlerine rağmen daha uygun gelmeye devam ediyor. Ancak bu durum hem şirketlerin hem de ekonominin döviz pozisyonuna olumsuz etkide bulunuyor. Merkez Bankası yabancı para kredi büyümesini sınırlayabilmek için limitler getirdi.

İlki Mayıs 2024’te devreye giren aylık büyüme sınırı o dönemde aylık yüzde 6’yı aşan artışların ardından devreye alınmıştı. Aylık yüzde 2 büyüme sınırı ile başlayan kısıtlamalar ardından temmuzda yüzde 1,5’e indirildi, bu yılın başında ise yüzde 1’e kadar düşürüldü. Merkez Bankası bu değişikliği, kredi büyümesi ve kompozisyonunun dezenflasyon patikası ile uyumlu seyrini temin etmek amacıyla yaptığını açıkladı. Merkez Bankası’nın sınırı yüzde 1’e çekmesine rağmen BDDK verilerinden yapılan hesaplamalara göre ocak ayında yabancı para kredi büyümesi yüzde 1,7 oldu şubat ayının ilk haftasında ise büyüme yüzde 2,7’ye kadar yükseldi.

KAMU MEVDUAT BANKALARINDA 7 HAFTADA %5,7 ARTIŞ

BDDK verilerine göre kamu mevduat bankalarında yabancı para kredi hacmi 61 milyar 226 milyon dolar yükseldi. Yılbaşından bu yana kamu mevduat bankalarında yabancı para kredi büyümesi ise yüzde 5,7’ye çıkarak toplam sektördeki büyümenin üzerinde gerçekleşti. Aylık olarak bakıldığında ise kamu mevduat bankalarında yabancı para krediler ocakta yüzde 2,33, şubatta ise yüzde 3,25 büyüdü. Kamu mevduat bankalarında yabancı para kredilerin toplam ticari krediler içindeki payı da yüzde 42,5’e çıktı, son bir yılda paydaki artış 8.1 puan olarak hesaplandı.

YABANCI MEVDUAT BANKALARINDA ŞUBAT HIZLI BAŞLADI

Yabancı mevduat bankalarında Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu verilerine göre yılbaşından bu yana yabancı para krediler yüzde 3,35 büyüdü ve 33 milyar 407 milyon dolara yükseldi. Yabancı mevduat bankalarında yabancı para krediler aylıklandırıldığında ocak ayında sadece yüzde 0,92 büyüme gösterirken şubatta ise hızlandı ve yüzde 2,1 büyüme seviyesini yakaladı. Yabancı para kredilerin toplam ticari krediler içindeki payı yabancı mevduat bankalarında yüzde 53,76’ya çıktı son 1 yılda bu paydaki değişiklik ise 2.3 puan artış yönünde gerçekleşti.

YERLİ MEVDUAT BANKALARINDA AYLIK BÜYÜME %1,95

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu haftalık verilerine göre yerli özel mevduat bankalarında yabancı para krediler geçen yılsonuna göre yüzde 3,26 büyüdü ve 42 milyar 176 milyon dolara çıktı. BDDK verileri aylıklandırıldığında aylık büyüme yabancı para kredilerde yerli özel mevduat bankalarında ocak ayında yüzde 1,74 olurken şubatta bu oran yüzde 1,95’e yükseldi. Yabancı para kredilerin toplam ticari krediler içindeki payı BDDK verilerine göre yerli özel mevduat bankalarında geçen yılın aynı dönemine göre 6.23 puan artışla yüzde 51,65’e yükseldi.

patronlardunyasi.com