Uzayda liderlik yarışında özel şirketler sahaya çıkıyor
Otuz yıl boyunca Dünya yörüngesinde görev yapan Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS), 2031 yılında son görevini tamamlayacak. Astronotlar 2030’da istasyondan ayrıldıktan sonra, bir SpaceX aracı ISS’yi daha alçak bir yörüngeye taşıyacak.
Bu gelişme, uzay araştırmalarında devletler tarafından yürütülen bir dönemin sonunu işaret ederken, özel şirketlerin liderliğe soyunduğu yeni bir dönemin başlangıcına işaret ediyor.
UZAYDA YENİ BİR REKABET ALANI
Bugüne kadar uzay istasyonları yalnızca devletlerin yatırımlarıyla mümkün oluyordu. Ancak SpaceX’in düşük maliyetli roket teknolojileri, özel sektörün bu alana yoğun ilgi göstermesini sağladı.
Axiom Space, 500 milyon dolarlık yatırım alarak kendi uzay istasyonunu kurmayı planlıyor.
Vast, kripto milyarderi Jed McCaleb’in desteğiyle, on yılın sonuna kadar iki istasyon inşa etmeyi hedefliyor.
Blue Origin, 2027’ye kadar Orbital Reef adlı bir ticari uzay istasyonu kurmayı planlıyor.
Gravitics, modüler “uzay gayrimenkulü” konseptiyle milyonlarca dolarlık yatırım aldı.
NASA ve diğer uzay ajansları ise Ay yörüngesinde kurulması planlanan Lunar Gateway projesine odaklanmış durumda.
ÖZEL SEKTÖRE NASA DESTEĞİ
NASA, ISS’nin yerini alacak ticari uzay istasyonlarının geliştirilmesi için yüz milyonlarca dolarlık bütçe ayırdı. Axiom Space, Blue Origin ve Northrop Grumman gibi şirketler bu desteklerden faydalanırken, bütçenin 2027’de yıllık 435 milyon dolara ulaşması bekleniyor.
Ancak bu yarışta kendi yolunu çizen şirketler de var. Vast, NASA’dan destek almamasına rağmen, ilk uzay istasyonu Haven-1’i 2025’te fırlatmayı planlıyor. Eğer başarılı olursa, 2028’de daha büyük bir istasyon olan Haven-2 devreye girecek.
UZAYDA YAŞAM VE TEKNOLOJİK ZORLUKLAR
Sıfır yerçekimi, insan sağlığı üzerinde ciddi sorunlar yaratırken, Vast gibi şirketler bu sorunu yapay yerçekimi teknolojisiyle çözmeyi hedefliyor. Şirket, uzay istasyonlarını döndürerek santrifüj etkisiyle yerçekimi oluşturmayı planlıyor.
GELECEK HALA BELİRSİZ
Uzmanlar, özel uzay istasyonlarının ekonomik sürdürülebilirliği konusunda şüpheli. Analistlere göre, bu girişimler ya hükümetlerin fonlarına ya da uzay turizmi gibi sektörlere bağlı kalacak.
Yine de SpaceX’in başarı hikayesi, uzayda büyük hayaller kuran girişimciler için cesaret verici bir örnek. Özel sektörün uzaydaki rolü büyürken, bu rekabet insanlığın uzay macerasını yeni bir seviyeye taşıyabilir.
patronlardunyasi.com
