Trump'ın yüzde 25 gümrük vergisi kararı otomotiv sektöründe fiyat artışlarına, ihracat duraklamalarına ve üretim değişikliklerine yol açtı

ABD Başkanı Donald Trump’ın açıkladığı ve geçtiğimiz hafta perşembe günü yürürlüğe giren gümrük tarifeleri otomotiv sektörünü tam anlamıyla karıştırdı. Çünkü, 8 milyonu ithal olmak üzere yılda yaklaşık 16 milyon adet aracın satıldığı ABD’nin aldığı bu karar, Tayvan’daki çip üreticisinden Türkiye’deki yedek parça üreticisinde kadar herkesi yakından ilgilendiriyor. Kararın ardından, otomotiv üreticileri üretim değişikliklerinden fiyat artışlarına yeni vergilerle başa çıkmak için hamleler yapmaya başladı. Kimisi ihracatı durdururken, kimisi tesislerini kapatıp 1000’e yakın işçi çıkardı. Vergilerden ilk etkilenenler ABD’ye büyük adetlerde ihracat yapan üreticiler olsa da; uzun vadede Türkiye dahil dünyanın genelinde araç ve parça fiyatlarının artması bekleniyor.

ZAMLAR GELMEDEN BAYİLERE KOŞTULAR

Tarifelerin yürürlüğe girmesinin ardından ABD’de yaşayan tüketiciler, zamlar gelmeden araç satın almak için bayilere koştu. Otomotiv analizleri paylaşan Cox Automotive’in son verilerine göre araç satılan sitelerdeki ziyaretçi trafik yüzde 30 artış göstedi. Beklentiler, stoklar bitene kadar ABD’deki satışların artacağı ancak yaza doğru talebin önemli oranda azalacağı yönünde. Cox Automotive’e göre tarifelerden etkilenen araçların fiyatları yüzde 10-15 arasında artabilir. Ancak zamlar bununla sınırlı değil. İlk tahminlere göre tarifeye tabi olmayan araçların fiyatları bile yüzde 5 oranında artış gösterebilir.

Tarifelerin üzerinden henüz bir hafta bile geçmeden gelen ilk tepkiler, bunun ABD veya ABD’ye araç satan üreticilerle sınırlı kalmayacağını ortaya koydu. Etkilerinin tam olarak ne olacağını ise kestirebilmek güç. Bu yüzden iyi ve kötü olmak üzere farklı senaryolar çiziliyor. İyi senaryolar arasında Elon Musk’ın da dile getirdiği, AB veya farklı ülkelerler yapılacak müzakereler sonrasında serbest ticaret anlaşmaları bulunuyor. Kötü senaryolarda ise COVID-19 pandemisinden daha kötü bir kriz bizleri bekliyor.

Otomotiv uzmanı Hakan Doğu, Hürriyet’ten Taylan Özgür Dil'e yaptığı açıklamada otomotiv sektörünün tedarik zinciri en büyük sektörlerden birisi olduğunu hatırlatarak, “Otomotiv tedarik zinciri çok büyük bir sektör. Dolayısıyla bu karar sonrasında üreticilerin atacağı adımlar, örneğin, bir fabrikanın taşınması veya bir modelin yer değiştirmesi gibi hareketler fabrikalar arası bağlantıları kökünden değiştirecek. Tedarik zincirinin kopması halinde COVID-19’dan daha kötü bir tabloyla karşılaşabiliriz. Endüstrideki büyük kırılma Türkiye dahil tüm tüketiciler için fiyatların artmasına, araç ve yedek parça bulunurluğunun azalmasına neden olabilir” dedi.

AMACI YERLİ ÜRETİMİ DESTEKLEMEK

Trump’ın yüzde 25 ilave gümrük vergisi otomobil ve ticari araçların yanı sıra motor, şanzıman, güç aktarma parçaları ve elektrikli bileşenleri de kapsıyor. Beyaz Saray’ın açıklamasına göre, gerekirse ilave parçalara da ek vergi uygulanacak. Tüm bunların altında yatan neden ise üretimlerin ABD’ye çekilmesini sağlamak. Trump bu vergilerle yerli üretimi desteklemeyi ve otomotiv üreticilerini araç üretimlerini ABD’ye taşımaya teşvik etmeyi amaçlıyor. Ancak, kararın muhtemel ilk etkisi ABD’de satılan araçların fiyatlarının 4-10 bin dolar kadar artması olacak.

MARKALARIN İLK TEPKİLERİ NASIL

* Stellantis 900 işçi çıkarıyor: Dünyanın en büyük otomotiv üreticilerinden Stellantis, Meksika ve Kanada’daki bazı tesislerinde üretimi geçici olarak durdurduğunu duyurdu. Bunun sonucunda şirket, Michigan ve Indiana’daki birkaç Stellantis fabrikasında 900 kişinin geçici olarak işten çıkarılacağını söyledi.

* Jaguar-Land Rover ihracatı durdurdu: İngiliz üretici Jaguar Land Rover, bu ay yani nisan ayında ABD’ye otomobillerinin sevkiyatını durduracağını şu sözlerle duyurdu: “İş ortaklarımızla yeni ticaret koşullarını ele almak için çalışırken, orta ve uzun vadeli planlarımızı geliştirirken, Nisan ayında bir sevkiyat duraklatması da dahil olmak üzere planlanmış kısa vadeli eylemlerimizi yürürlüğe koyuyoruz.”

* Mercedes-Benz bazı modellerini kaydırabilir: Alman Mercedes-Benz’in atacağı ilk adım muhtemelen ABD’nin Alabama eyaletindeki fabrikasına farklı modeller eklemek olacak. Üretim Başkanı Jörg Burzer, yeni ABD tarifeleri nedeniyle fabrikaya başka bir model ekleyebileceğini söyledi.

* İlk zam Ferrari’den: İtalyan marka tarifelere yanıt veren ilk otomobil üreticilerinden oldu. En etkili modellerinin bazılarının fiyatlarını yüzde 10 arttırdı. Etkilenen Ferrari’ler arasında Purosangue SUV, 12Cilindri GT ve F80 yer aldı. 296 GTB , Roma ve SF90 gibi diğer Ferrari modelleri ise ek ücretten muaf tutuluyor.

* BMW 1 Mayıs’a kadar fiyatları tutacak: Alman BMW, Meksika’da üretilen otomobiller için gümrük vergisi maliyetlerini karşılayacağını doğruladı ancak yalnızca 1 Mayıs’a kadar. Gümrük vergileri markanın Meksika’daki San Luis Potosi fabrikasında üretilen 3 Serisi Sedan, 2 Serisi Coupe ve M2 modelleri için geçerli.

* Ford’dan ekstra indirim: Reuters’a göre Ford, herkese çalışan indirimi sunarak tarifeler ile mücadele ediyor. “Amerika’dan Amerika için” kampanyası yapan marka 2024-2025 Ford ve Lincoln modelleri ile Raptor’un varyantlarını içeriyor.

* Hyundaı-Genesis iki ay boyunca fiyat arttırmayacak: Hyundai, en az iki ay boyunca mevcut yeni otomobil serisinin fiyatlarını artırmayacağını duyurdu. Genesis Başkanı Mike Song, markanın şu anda fiyat artışı planlamadığını ancak sonunda maliyetleri müşterilere yansıtmak zorunda kalacağını söyledi.

KÖTÜ SENARYODA NASIL ETKİLENİRİZ

Gümrük vergilerinin ardından birçok senaryo gündeme gelmeye başladı. Bu senaryolardan bazıları iyimser bir geçişe bazıları ise kötümser bir kırılmaya işaret ediyor. İyi senaryoda ABD ile AB ve diğer bazı ülkeler arasında serbest ticaret anlaşmaları yapılabilir. Yine müzakareler sonucu bazı ülkelere veya markalara farklı muafiyetler uygulanabilir. Kötü senaryoda ise otomotiv sektörü COVID-19’a benzer hatta biraz daha kötü bir durumla karşı karşıya kalabilir. Çünkü mevcut durumda birçok fabrikanın üretim yerini değiştirmesi, ürettiği modellerin yerini değiştirmesi, parça taleplerini güncellemesi gerekiyor. Otomotiv uzmanlarına göre tedarik zinciri kırılırsa yaşanacak tablo şu şekilde olacak:

- Araç fiyatları artabilir

- Araç bulunurluğu azalabilir

- Yedek parça bulmak zorlaşabilir

OSD: FİYATLARDA ARTIŞLAR OLABİLİR

Trump’ın tarifeleri Türk otomotiv sanayisi için hem riskler hem de avantajlar barındırıyor. Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Başkanı Cengiz Eroldu, otomotiv ürünleri dışında, ülke bazında Türkiye’den yüzde 10 ilave gümrük vergisi alınması bir kısım tedarik sanayi açısından göreceli bir avantaj oluşturabileceğini belirtiyor. Eroldu’ya göre, otomotiv cephesinde ise ufukta herkesi etkileyebi-lecek fiyat artışları var. Eroldu, “İthal üretim girdileri ve ithal araçlarda oluşacak maliyet artışı ABD’de araç fiyatlarında artışa, talep daralmasına ve kârlılıklarda azalmaya sebebiyet verecektir. İleride ise diğer ülkelerin ABD’ye yönelik alması olası tedbirler sebebiyle otomotiv ürünlerinin fiyatlarında artış olması beklenebilir” diyor.

patronlardunyasi.com