Özlem ERMİŞ BEYHAN

Suriye için kollar sıvandı, Türk iş dünyası bu dev yeni pazarda hakimiyeti ele geçirmeye kararlı. Lazkiye ve Tartus limanlarının açılması ile ülkeye deniz yolu ile de ihracat kapısı aralandı. Şimdi iş dünyası ülkenin finansman sorununu çözüp ödemelerin güvenli hale gelmesini beklediği yeni dönem için hummalı bir çalışma içinde. 

Bölgedeki potansiyelin ilk yansıyacağı sektörlerden biri çimento. Çimento, cam ve seramikte ek vergiye rağmen TİM verilerine göre Ocak 2025 ihracatındaki yüzde 92’lik artış bunu ortaya koyuyor. Çimento, Cam, Seramik ve Toprak Ürünleri İhracatçıları Birliği (ÇCSİB) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Abdulhamit Akçay, çimento sektörünün Suriye’deki iç savaşta dahi yıllık 1-1.5 milyon ton ihracat yapma başarısı gösterdiğini belirterek, “Şimdi yeni dönemde yıllık yaklaşık 7 milyon tonluk bir ihracat potansiyeli görüyoruz” ifadesini kullandı. 

PD’ye konuşan Akçay, önümüzdeki süreçte ülkenin finansman sorununu çözüp tahsilatların güvenli hale gelmesinin kritik olduğunun altını çizerek, “Serbest ticaret anlaşması önemli, deniz yolu ile ihracata başlayan Mısır ile fiyat rekabetinde zorlanıyoruz. Büyük bir potansiyel var ve ülkenin 10 yılda 70 milyon tonu bulacak çimento ihtiyacının yüzde 80’inin Türkiye’den karşılanacağını öngörüyoruz. Bu noktada güney bölgelere ihracat için limanların açılmış olması da önemli” dedi. 

KOORDİNASYON TOPLANTILARI YAPILIYOR

Şimdilerde iş dünyası temsilcileri pek çok şehirde koordinasyon toplantıları düzenleyerek iki ülke arasında artacak ticarette “oyunu kuran” olmak için proaktif adımlar atıyor. Suriye’ye 13 yıllık aradan önce ihracat yapan dev firmalar, ekiplerini hazırlayıp ülkeye ön inceleme için göndermeye başladı bile. 

DİSİDER Başkanı Şehmus Akbaş, PD’ye yaptığı açıklamada Suriye’ye önümüzdeki hafta bir ziyaret gerçekleştireceklerini belirterek, “Herkes hazırlıklara başladı. Suriye pazarından bölgemizin büyük pay almasını bekliyoruz. Görüşmelerimiz sürüyor. İnşaat açığı büyük. Tarım açığı büyük. Büyük imkanlar var. Ancak 50 yılda biter oradaki işler. Herkese yetecek iş var, önemli olan orada güvenin oluşması” dedi. Akbaş, sadece ticari gözle değil bu ilişkiye insani gözle de baktıklarını vurguladı. 

Serbest ticaret anlaşması için görüşmelerin sürdüğü ülkede, bir anda baş gösteren vergi krizi de büyük ölçüde çözülmüş durumda. Her iki ülke iş insanının da ticari anlaşmalar için sınırdan kolay geçmesi yönünde kolaylaştırıcı bir prosedür üzerinde de anlaşıldı.

Şimdi, çok kısa sürede 2 milyar dolardan hızla 3 kat artması beklenen ihracat potansiyelinden pay almak için işbirliklerinin kurulmasına odaklanıldı. Bu paralelde kapasite artışları da gündemde. DEİK Türkiye-Suriye İş Konseyi Başkanı İbrahim Fuat Özçörekçi iki ülke arasındaki ticaret hacminin kısa ve orta vadede 10 milyar dolara ulaşması için çalışmalar yürütüldüğünü söyledi.

SINIR BÖLGESİNE YAKIN BİR SERBEST BÖLGE TALEBİ

Suriye'nin yeniden yapılanmasıyla ilgili 400 milyar dolarlık bir iş hacmi öngörülürken Türk lojistik sektörü de süreçte lojistik olarak Türkiye'nin liman ve yol altyapılarının kullanılacağını hesaba katarak kapasite artışı planlamalarına başladı. TİM Başkan Vekili Çetin Tecdelioğlu Suriye'ye yönelik ihracatın hızlandırılabilmesi için palet ve paket bazlı ihracatın artırılması üzerinde de çalıştıklarını belirtmişti.

Üreticiler, sınır bölgesinde kurulacak bir serbest bölgenin önemli bir maliyet avantajı sunabileceğini belirtiyor. Suriye'nin, sadece lojistik olarak değil, işgücü ve maliyetler açısından da Türk üreticiler için pek çok avantaj sunabileceğine dikkat çeken İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği Başkanı Ahmet Öksüz Reuters’a yaptığı açıklamada şu bilgileri aktardı:

"Türkiye'de işgücü bulmak giderek zorlaşıyor. Maliyetler de her geçen gün artıyor. Dolayısıyla Suriye'de Türkiye'ye yakın bölgeler, Türk firmalar için üretim üssü olarak değerlendirilebilir. Bu hem Türk firmalar için uygun fiyatlı üretim imkanı getirir, hem de istihdam olanağı sağlayarak Suriyelilerin evlerine dönüşüne katkı verir." 

HEDEF, SURİYE’NİN TAMAMINDA ETKİN OLABİLMEK

Türk iş dünyası Suriye ile yeni dönemde ülkenin tüm bölgelerinde etkin olabilmenin planlarını yapıyor. OSTİM Organize Sanayi Bölgesi Sanayici ve İş İnsanları ve Yöneticileri Derneği (ORSİD) Başkanı Levent Çamur, “Savaş öncesi Suriye'nin yalnızca belli bölgelerine hizmet veren Türk firmalarının, yeni süreçte ülkenin her yerinde faaliyet gösterebilmesi ve yatırım fırsatlarını değerlendirmesi için iki ülke arasında sürdürülen temasların sonuçlanmasıyla Ankara’daki üreticilerin de hazır olması gerekir” ifadelerini kullandı.

TİM verilerine göre, Türkiye'nin Suriye'ye ihracatı ocak ayında gelen ek vergiye rağmen %38.5 yükseldi. En fazla artış kaydeden kalemlerden makine ihracatı Ocak'ta %244 artarken, ihracat artışı meyve-sebze mamullerinde %218, tekstilde %109, çimento-cam-seramikte %92, otomotiv ve aksamlarında %84, metallerde %73 ve elektronikte %44 oldu.

patronlardunyasi.com