Semih Çelik'in işlediği cinayetlerden sonra, Incel yanlısı bir hesabın yaptığı paylaşımlar polisi alarma geçirdi.

Semih Çelik'in işlediği cinayetlerden bir gün sonra internette yayılan ve bu görüşlere sahip kişilerin yer aldığı bir mesajlaşma uygulamasındaki gruptan alındığı belirlenen "destekleyici", "övücü" paylaşımlar üzerine polis yurt genelinde büyük takip başlattı. Milliyet'ten Ferit Zengin'in haberine göre 81 ildeki Siber devriye ekipleri 7-24 takip ve izleme çalışması yürüttü. İncel akımı başta olmak üzere cinsel ya da şiddet ve ırkçılık yanlısı yayın yapan ve paylaşım yapan hesaplar gözlem altına alınmaya başlandı. Polisin yakında bu yapılara yönelik operasyona başlayabileceği belirtiliyor.

INCEL TERİMİ NASIL DOĞDU?

Eşcinsel bir kadın tarafından ortaya atılan ve bir zamanlar internet argosunun dar bir parçası olan 'incel' terimi artık uluslararası manşetlerde.

Kendisi de bir kadın olan Alana, 1997'de aşkı bulmaya çalışan yalnız insanlar için bir internet sitesi kurdu. Ancak bunun kadınlara yönelik nefret ve öfke üzerinden örgütlenen ve dünyanın dört bir yanında masum insanların ölümüne yol açan bir alt kültüre dönüşeceğini tahmin edememişti.

O dönemde henüz 20'li yaşlarının ortasında olan Kanadalı genç kadın, henüz Facebook bile ortada yokken, ilişki bulmakta zorlananlar için "İstemsiz Bekarlık Projesi" adını verdiği bu siteyi açmıştı.

Euronews’ta yer alan analize göre, Alana "istemsiz bekar" ifadesini (Involuntary Celibacy) ilk olarak "invcel" diye kısaltmıştı ama sonra bu kimlik, söylemi daha kolay olan "incel" halini aldı.

İlk başta bu kelime, herhangi bir cinsiyetten, yalnız olan, hiç seks yapmamış veya uzun süredir ilişkisi olmayan herkesi ifade ediyordu.

Cinsiyetçilik, kadın düşmanlığı, şiddet ve aşırılıkçılıkla ilgili tartışmalarda ve daha da kötüsü şiddet olaylarında bu terime sık rastlanıyor.

En temel haliyle incel, genellikle erkek olan ve cinsel deneyim eksikliğinden dolayı hayal kırıklığına uğramış insanları tanımlıyor. Nefret ve aşırılığa karşı mücadele eden Anti-Defamation League, incel'leri "romantik ilişkilerdeki başarısızlıklarından kadınları ve toplumu sorumlu tutan heteroseksüel erkekler" diye niteliyor.

Incel dünya görüşü, çekiciliğin genetik faktörler tarafından önceden belirlendiği, bunların fiziksel görüntüyü dikte ettiği ve kadınların erkeklerde çekici bulduğu bazı temel fiziksel özellikler olduğu fikrine dayanıyor. Incel'ler bu fiziksel özelliklerin kendilerinde yetersiz olduğu için "istemsiz bir bekarlığa mahkum" olduklarını düşünüyor.

Hakemli bilimsel dergi Current Psychiatry Reports'ta yayınlanan 2022 tarihli bir araştırma, incel topluluklarını bir arada tutan bazı ideolojileri ana hatlarıyla şöyle açıklıyor:

- Görünüme dayalı hiyerarşi: Kişinin nasıl göründüğünün hem cinsel ilişkiler hem de toplumdaki yeri için en önemli anahtar olarak kabul edildiği fikrine dayanıyor.

- Kadın hipergamisi: Kadınların cinsel açıdan çok seçici oldukları ve ayrıcalıklarını ve cinselliklerini her şeyden önce toplumsal ilerleme için kullandıkları fikri.

- Feminizm nefreti: Çalışmada, "Kadınların cinsel özgürlüğe hak ettikleri şekilde sahip olmalarını teşvik eden ve destekleyen feminizm olduğu için, cinsiyet eşitliğinin tersine çevrilmesine adanmış incel forumlarında çok fazla tartışma yaşandı. Önerilen çözümlerin çoğu bir tür zorlama, tecavüz veya katı ataerkil yönetim altında zorunlu tek eşliliğe tamamen geri dönmeyi içeriyor," ifadeleri yer alıyor.

INCEL ARAŞTIRMASININ ÇARPICI SONUÇLARI

Incel'lerin genellikle aşırı sağ hareketlerle ilişkisi olduğuna dair kamuoyunda yaygın bir inanış var ancak araştırmalara göre bu, her zaman böyle olmak zorunda değil.

Teksas Üniversitesi'nin 2022'de Amerikalı Incel'ler üzerine yaptıkları araştırmada çıkarılan "incel profili" epey karmaşık bir tabloya işaret etmişti.

Bulgulara göre, çalışmaya katılan incel'lerin;

- Yüzde 38,85'i sağ görüşü, yüzde 44,70'i sol görüşü, yüzde 17,47'si ise merkez görüşleri savunuyor.

- Beklenenden daha az bir oran beyaz olarak tanımlansa da çoğu beyazlardan oluşuyor. (yüzde 63,58).

- Yüzde 17'si okula gitmiyor, çalışmıyor veya staj yapmıyor.

- Yüzde 36'sı lise düzeyinde veya daha düşük düzeyde eğitim almış.

- Yüzde 50'si ebeveynleriyle yaşıyor.

- Yüzde 75'i klinik olarak şiddetli veya orta düzeyde depresyon, yüzde 45'i ise şiddetli anksiyete tanısı almış.

Öte yandan uzmanlar, söz konusu araştırmaya katılan ve kendilerini incel olarak tanımlayan bireylerin bahsi geçen psikolojik tanıları daha önceden almadığı, araştırma sırasındaki ölçümlere dayanarak anksiyete ve depresyon tahminleri yapıldığını vurguluyor. Bu da incel topluluğunun psikolojik desteğe erişiminin ve uzmanlara danışma motivasyonunun artırılması gerekliliğini gözler önüne seriyor.

FİLMLER ETKİLİYOR

Incel toplulukların bazı filmleri, müzikleri ve animeleri sahiplenmesi ya da bunlara ait bazı öğeleri sembol olarak kullanması genç erkeklerin televizyonda veya internette gördüklerinden etkilendiği düşüncesini akla getiriyor.

Tüm incel'ler medya yoluyla radikalleşmese de internet içeriklerinden, filmlerden, oyunlardan ve animelerden belirli temaların kadın düşmanı inançları güçlendirmek ve hayal kırıklıklarını körüklemek için kullanıldığı yankı odalarının mevcut olduğu biliniyor.

CNN'e verdiği bir röportajda Steele, "Gençler, kendilerine ne olduğunu açıklayacak bir aidiyet duygusu, bir tür temel arıyorlar. Son birkaç yılda, daha fazla genç çevrimiçi topluluklara yönelmek zorunda kaldı. Yüz yüze sosyal becerilerde bir bozulma gördük," ifadelerini kullanıyor.

Nitekim Reddit'te r/incels adlı bir alt dizin, 2017'de Reddit tarafından "şiddet içerikli" olduğu gerekçesiyle yasaklanana kadar kendini incel olarak tanımlayanlar için en görünür buluşma yerlerinden biriydi.

BBC'ye konuşan ve adı açıklanmayan bir incel, "Bu topluluklar böyledir," diyor: "Sizi içine çeker, böylece benzer sorunlar yaşayan insanların yankı odasına girersiniz. Küçük bir şey düşünürsünüz... sonra diğer insanların çok daha radikal şeyler düşündüğünü görürsünüz. Böylece küçük şeylerin kabul edilebilir olduğunu zannedersiniz."

NE KADAR TEHLİKELİLER?

Tüm incel'ler şiddet yanlısı olmasa da bu topluluğun çevrimiçi ekosistemi intihar, kişilerarası şiddet ve kadın düşmanlığıyla ilgili aşırı tutumları besleyip teşvik ediyor.

2014'te silahlı saldırının ardından intihar eden Elliot Rodger, kendini incel olarak tanımlıyordu. Altı kişinin öldüğü, 10'dan fazla kişinin yaralandığı olayla birlikte Rodger, incel toplulukları arasında bir ilham kaynağı ve popüler bir meme haline geldi.

Bunun gibi daha pek çok olay yaşandı. 2021'de Toronto'da 10 kişinin ölümüne yol açan bir minibüs saldırısının arkasındaki saldırgan, "Chad'leri ve Stacy'leri devirmek için incel isyanının başladığından" söz etmiş ve Rodger'ı "yüce kişi" diye övmüştü.

Incel meme'lerinde Stacy'ler, Chad'ler ve diğer insanlar arasında fiziksel özelliklere dayanan net ayrınmlar göze çarpıyor (ResearchGate)Cleared

2021'de İngiltere'nin Plymouth kentinde silahlı saldırıda beş kişiyi öldüren Jake Davidson da incel kültürüyle dayanışma içinde olduğunu ve şiddet yanlısı erkeklere hayranlık duyduğunu söyleyerek intihar etmişti. Daha sonra Davison'ın çevrimiçi platformlardaki incel gruplarında aktif bir katılımcı olduğu ortaya çıkmıştı.

Son olarak da 4 Ekim 2024'te İstanbul'da iki genç kadını vahşice öldüren ve içlerinden birinin kesik başını tarihi surlardan aşağıya savuran 19 yaşındaki Semih Çelik'in geçen yıl çektiği intihar videosunda Dövüş Kulübü'nün son sahnesinde çalan "Where is my Mind" şarkısının duyulması Türkiye'de de ciddi bir incel tehlikesi olduğu düşüncesini gündeme getirdi.

NEDEN ŞİDDETE YÖNELİYORLAR?

Toplumsal hiyerarşiye dair nihilistik görüşlerine rağmen incel'lerin şiddet eylemlerine neden yöneldiği uzun süredir tartışma konusu.

Rodger gibi bazı kişilerin gerçekleştirdiği saldırıların ardından topluluğun çevrimiçi ortamda olası bir incel ayaklanmasının çıkacağı veya feminizm karşıtı politikaların hayata geçeceği yönünde bazı temenniler dile getirdiği görülmüştü.

Ancak Güvenlik ve Tehdit Araştırma ve Kanıt Merkezi'ne göre topluluktaki hakim tutum, bu tür şiddet eylemlerinin toplumsal düzeni değiştiremeyeceği yönünde. Üstelik bu görüş nihilist "kara hap" tutumundan kaynaklanıyor.

Bu nedenle söz konusu şiddet eylemleri topluluk tarafından bir intikam eylemi, özgürleştirici bir eylem veya bir kurtuluş biçimi olarak görülme eğiliminde. Yani uzmanlar, incel'lerin bu eylemleri genelde bir değişim sağlama yolu olarak görmediğini belirtiyor.

“YANINDA BİRİLERİNİ GÖTÜRME DÜŞÜNCESİ VAR”

Birçok uzmana göre, incel intiharlarında "yanında birilerini daha götürme düşüncesi" hakim olduğu için bu kişiler kendilerini öldürme girişimlerinde kitlesel saldırı eylemlerine başvuruyor.

Avrupa Birliği'nin (AB) konuyla ilgili bir kitapçığında, "Incel'ler kendilerine zarar vereceklerse sıklıkla başkalarını da yanlarında götürmeleri için teşvik edilir," ifadeleri yer alıyor.

BBC'den Jonathan Griffin, incel platformları üzerine bir incelemesi sırasında gördüğü bir forum başlığında, birinin kendi hayatına son vermek istediğini yazdığını ve çeşitli yorumcuların da onu şiddete yöneltmeye çalıştığını görmüştü.

patronlardunyasi.com