Niyazi Önen nerede hata yaptı?

Önentaş Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Niyazi Önen, ihracatla büyüyordu. AB’nin koyduğu vergi, şirketi bir anda afallattı ve Dardanel, bugüne kadar sürecek olan sıkıntılı bir sürece girmiş oldu. Yıldız Holding ve ADM ile anlaşamayan şirketin sahibi NİYAZİ ÖNEN, “Dardanel’i satmaktan vazgeçtim” diyor.

“Mutlaka hata yaptığım noktalar oldu” diyen Önen, hızlı büyürken bir B planının olmamasını en büyük hatası olduğunu söylüyor ve ekliyor: “Hızlı büyürken yaptığımız yatırımları uzun vadeli, düşük faizli kredilerle yapmamız gerekirdi. Ama biz Anadolulu tüccar ve sanayicileriz. Dolayısıyla babadan, dededen kalan hem maddi birikimimiz hem sanayicilik deneyimimiz yok.”

Dardanel’in sahibi Önentaş Gıda, son yıllarda hep borçlarıyla gündeme geldi. Şirket, 13 yıl önce girdiği borç sarmalından halen kurtulabilmiş değil. Önentaş Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Niyazi Önen, bu durumdan kurtulmak için Yıldız Holding dahil çeşitli şirketlerle ortaklık görüşmeleri yaptı.

Geçtiğimiz mart ayında Yıldız Holding ve ADM ile de anlaşamayan Önen, “Artık satmıyorum, vazgeçtim” diyor. Asıl hatayı hızlı büyürken yaptığına dikkat çeken Önen, “Hızlı büyürken uzun vadeli, düşük faizli kredilerle iş yapmalıydım. Ama Anadolulu tüccar ve sanayicileriz. Babadan, dededen kalan maddi birikimlerimiz ve sanayicilik deneyimlerimiz yok. Dolayısıyla birtakım işleri çok doğru yaptık. Bazı konularda da aceleci davrandık. Bu hızla giderken bir B planımızın olmaması, krizle karşılaşınca bu sıkıntıların içine düşmemize neden oldu” diyor.

Önen, borç sarmalından kurtulmak ve yoluna devam etmek içinse 19 yıl sonra ilk defa kredi kullanacağını ve değerli gayrimenkulleri elden çıkaracağını söylüyor. 60 milyon TL ciroyu 1 yıl içinde 2 katına çıkarmayı hedefleyen Niyazi Önen, bu süreçte yenilikçilikten de vazgeçmediklerini ifade ediyor. Kârsız olarak gördüğü dondurulmuş gıda sektöründen de çıkan Önen, yeni girdiği taze ürünler kategorisinde Mister No, restoran sektöründe ise Dardenia markalarıyla büyüme planlıyor.

Dardanel 13 yılda neler yaşadı?

1- İhracat ağırlık bir şirkettik. En önemli ürünümüz olan ton balığı konservesinde, 1999’da yüzde 24 oranında bir gümrük vergisi ödeme durumuyla karşı karşıya kaldık.
2- İhracat kredisi kullanıyorduk. Bu problem olunca bankacılar da panik oldu. Kullandığımız kredi limitlerini donduruldu, krediler geri çağrıldı.
3- 2002’de İstanbul Yaklaşımı’na dahil olduk. Maalesef kredilerin, üstelik üzerine temerrütler, gecikme faizleri de konarak vadelendirilmesinden başka bir şey olmadı.
4- Büyük yatırımlar yaptık, masrafları fazla oluyor. Bunların karşılığının alınması da belirli bir süreçte oluyor.
5- Hızlı büyürken yaptığımız yatırımları uzun vadeli, düşük faizli kredilerle yapmamız gerekirdi.
6 - Anadolulu tüccar ve sanayicileriz. Babadan, dededen kalan hem maddi birikimimiz yok hem sanayicilik deneyimimiz yok.
7- Birtakım işleri çok doğru yapmışız, bazı konularda da aceleci hareket etmişiz.
8- Hızla, giderken bir B planımızın olmaması krizle karşılaşınca bu sıkıntıların içine düşmemize neden oldu.
9- 2006’dan beri ortaklık görüşmelerimiz devam ediyor. Çok zaman kaybettik. Kestirip atmalı ve “Bu ortaklığa kapalıyız, kendi başımızın çaresine bakacağız” demeliydik.

"HATA YAPTIĞIM NOKTALAR OLDU"

Mutlaka hata yaptığım noktalar oldu. Hızlı büyüyen bir gruptuk. Hep yenilikçiydik. Hiçbir zaman taklit etmedik. Ürün portföyümüzün, kategorilerimizin büyük bölümünü biz yarattık. Balık konserveleri, çiftlik balıkçılığı ihracatına kadar hep ilklere imza attık. Tabii bu ilkler yapılırken fazla efor sarf ediliyor. Büyük yatırımlar yapılıyor, masraflar fazla oluyor. Bunların karşılığının alınması da belirli bir süreçte oluyor. Hızlı büyürken yaptığımız yatırımları uzun vadeli, düşük faizli kredilerle yapmamız gerekirdi. Ama biz Anadolulu tüccar ve sanayicileriz. Sıfırdan gelen kuruluşlarız. Dolayısıyla hem babadan, dededen kalan hem maddi birikimimiz hem sanayicilik deneyimimiz yok. Yaptığımız her işi kendimiz bulup, yaratıp gittik. O yolda giderken birtakım şanssızlıklar da bizim elimizde olmayınca bu noktaya geldik. AB’nin haksız vergi talebinin bize verdiği zararın haddi hesabı yok. Deniz ürünlerinde en güçlü markanın Dardanel olduğunu görüyoruz. Bu şirketimiz için çok büyük bir avantaj ve çok büyük bir potansiyel. Geçmişte markaya ve sektöre yaptığımız yatırımların sonucunda bu noktadayız.

Birtakım işleri çok doğru yapmışız bazı konularda da aceleci hareket etmişiz. Bu hızla giderken bir B planımızın olmaması krizle karşılaşınca bu sıkıntıların içine düşmemize neden oldu.

ÇÖZÜM NEREDE?

Çok güçlü bir markamız ve insanların severek tükettiği ürün portföyümüz var. Sonuçta şuna karar verdik: Bir proje kredisiyle borçlarımızı ödemek istiyoruz. Bu arada şirkete ait gayrimenkullerimizi de o borçların ödenmesinde kullanacağız. Çok yakın bir zamanda da fabrikamızı tekrar tam kapasiteye yakın çalıştırmayı hedefliyoruz. Geldiğimiz nokta bu. Stratejik bir ortaklık düşünmüyoruz, düşünmeyeceğiz de.

SATMAKTAN VAZGEÇTİM

Dardanel’i satmaktan vazgeçtim. Kesinlikle satmayacağız. Çünkü bankalar yapabilecekleri indirimleri bize bildirdi. Onların ödenmesiyle şirketin bilançosunda ve borç yükünde çok ciddi düzelmeler olacağı belli. Dolayısıyla bu avantajı kullanarak bu işi devam ettirmek istiyoruz.

Capital