İş Bankası'na 90 yıllık senet davası

Ordu'da elinde büyük dedesi İmam Kürt Hacı Salih Zade'den kalma 7 İş Bankası hissesi bulunan Gürkan Gözükan, bankanın bu hisselere biçtiği yaklaşık 2 bin YTL'lik değeri düşük bularak, ulaşabildiği kaynaklardan topladığı belgelerle dava açmaya hazırlanıyor.

Ordu'da gümüş takı işi ile uğraşan Gürkan Gözükan, zamanın önemli bir bölümünü arşivlerden belge toplamak için harcıyor. Çünkü Gözükan, 90 yıllık dededen kalma hissenin değerini ve bu zamana kadar ki kar payını alabilmek için İş Bankası'na dava açmaya hazırlanıyor. Elindeki belge ve bilgilere güvenen Gözükan, adaletin lehinde tecelli edeceğine inandığını, ancak eğer iç hukuk yollarından bir netice alamaz ise Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AHİM) kadar giderek hakkını arayacağını ifade ediyor.

Gürkan Gözükan'ın dedesi, aynı zamanda da Topal Osman'ın silah arkadaşı İmam Kürt Hacı Salih Zade, 1916 yılında kurulan Osmanlı İtibarı Mili Bankası'na 10 Osmanlı Lirası vererek ortak olmuş. Cumhuriyet'in ilanından sonra Atatürk iki bankanın birbiri ile rekabet etmesine gerek olmadığını belirterek, Osmanlı İtibarı Mili Bankası ile İş Bankası'nın birleştirilmesini istemiş. Bunun üzerine iki banka Atatürk'ün de imzasının bulunduğu bakanlar kurulu kararı ile 1927 yarı yarıya olacak şekilde ve ortakların hakları korunmak üzere birleştirilmiş. Gözükan, hisselerin sahibi İmam Kürt Hacı Salih Zade'nin bu sayede İş Bankası'na kurucu ortak olduğunu belirtiyor.

İmam Kürt Hacı Salih Zade, 1928'de 50 yaşında iken hayatını kaybedince kızı Gülsüm Gözükan hisselerin karşılığını alabilmek için bir kez girişimde bulunmuş. Gürkan Gözükan, o zamanın banka müdürü ile 1960'da görüşen babaannesi Gülsüm Gözükan'ın 'bu çok büyük para, bize dava açın hatta dava masrafları için biz size kredi verelim. Kazandığınızda siz bize ödersiniz' cevabını aldığını anlattığını belirtiyor. Gülsüm Gözükan dava için vekalet de toplamasına karşın kısa bir zaman sonra 1960 İhtilali yaşanması sebebi ile teşebbüsünü sürdürmeyerek yarım bırakmış.

Gülsüm Gözükan da 2001'de hayatını kaybedince Gürkan Gözükan, senetlerin takibini üzerine almış. 2005'de İş Bankası'na yazılı başvuru yapan Gözükan, İş Bankası'ndan ikinci başkan Mülayim Bostancı imzasıyla İmam Kürt Hacı Salih Zade adına 7 hissenin bulunduğu, ancak bunların bugünkü değerinin bin 987 YTL 43 YKR olduğu cevabını almış. Sermaye Piyasası Kurulu'na (SPK) da hissenin değerini öğrenmek için yazı yazan Gözükan'a SPK'den başkan yardımcısı Hülya Kemahlı imzası ile '1995 yılından önceki belgeler elimizde bulunmamaktadır' cevabı gelmiş.

Gözükan, aradan geçen yıllara karşın ne kadar kar payı alacağı sorusuna ise henüz cevap alamadığını belirtiyor. Gözükan, 1 Osmanlı Altını'nın değerinin 1975 yılında yayınlanan Büyük Hayat Ansiklopedisi'nde bugünkü rakamla 500 YTL'nin üzeride olduğunun yazılı bulunduğunu da belirtiyor.

Bankanın hisse değerinin borsa değeri üzerinden değil bütün mal varlıkları üzerinden hesaplanması gerektiğini ifade eden Gözükan, "Çünkü Osmanlı İtibarı Milli Bankası'nın demiryollarına ortaklığı var, pulları var, arazileri. Dedem bütün bunlara hissesi ile ortak oluyor. Bu kaynaklardan iki bankanın birleştirilmesi ile İş Bankası'na geçiyor. Biz kurucu ortak olduğumuz için hakkımızın değişmeden devam etmesi gerekiyor. Bana göre hisselerin değeri de önceden kullandığımız birim ile katrilyon lirayı buluyor." diye konuştu.

İş Bankası'nın o zamandan bu zamana 500 milyon kez büyüdüğünü dolayısı ile hisselerin de değerinin defalarca artması gerektiğini aktaran Gözükan, "İş Bankası kat kat büyümüş, Avrupa ve Ortadoğu'nun en büyük bankası olmuş. Ama bize verilen cevaptan ben anlıyorum ki banka büyürken bizim hissemiz olduğu yerde kalmış, büyümemiş. Bizim ailemizin 90 yıldan bankadan ne kâr payı ne de hisse değeri alınan tek bir kuruş yok. Banka, Cumhuriyet Halk Partisi, payı içindeki Türk Dil Kurumu'nun ve Türk Tarih Kurumu'nun hakkını mahkeme kararı ile verdiler. Ben de bu işin peşine bırakmayacağım, hemen hemen belgeleri tamamladım kısa bir zaman sonra dava açacağım." diye konuştu.

Ordu/Cihan