Yatırımlar dibe vurdu, aşağı yönlü riskler var

Uluslararası kuruluşlardan Türkiye ekonomisi ile ilgili uyarı üzerine uyarı geliyor. Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) 2019’da Türkiye ekonomisinin büyüme oranının yüzde 0.2’ye gerileyeceğini, reel sektör güveninde hızlı bir toparlanma olmadan, sermaye harcamalarında güçlü bir toparlanmanın olası görünmediğine işaret etti.

Fitch Ratings’in Avrupa, Ortadoğu ve Afrika (EMEA) Ülke Notları Grubu Direktörü Ed Parker de, Türkiye ekonomisi için dikkate değer aşağı yönlü riskler olduğunu vurguladı.

2019 ikinci çeyreğinde Türkiye ekonominin yüzde 1.5 küçülmesinde yatırımlardaki sert düşüş etkili oldu. İnşaat yatırımlarında yüzde 29’u bulan düşüşün yanı sıra, sanayi yatırımlarında yüzde 17’yi bulan sert düşüşte ekonomideki güvensizliğin ve istikrarsızlığın etkisi büyük. 

IIF, banka kredileri ve genişlemeci politikaların 2019’un ilk yarısında Türk ekonomisinin toparlanmasına yardım ettiğini, ancak yatırımlarda düşüşün devam etmesinin reel GSYH büyümesinin hızını sınırladığına işaret etti. Ağustosta yüzde 15’e gerileyen enflasyonun ekimde baz etkisi ile yüzde 9.5’e gerileyeceğini tahmin eden IIF, yıl sonunda ise enflasyonun yüzde 13’e yakın gerçekleşmesini beklediklerini aktardı.

ÇIPA EKSİK

Fitch Ratings’in Avrupa, Ortadoğu ve Afrika (EMEA) Ülke Notları Grubu Direktörü Ed Parker, Türkiye ekonomisi ile ilgili “Ekonomik dönüşüm devam ederken, bütçe açığı ve bankaların bilançosu gibi gerilimler söz konusu. Türkiye küresel ortamdaki şoklara ve politik şoklara maruz kalmaya devam ediyor. Türkiye ekonomisinin nominal çıpasının eksik olduğuna inanıyoruz. Eğer Türk Lirası’nda yeniden zayıflama görülürse bu durumda enflasyonun düşünü devam etmez. Hatta potansiyel olarak yeniden yükseldiğini görebiliriz” değerlendirmesini yaptı.

GÜVENDE TARİHİ DÜŞÜŞ

Mevsim etkilerinden arındırılmış tüketici güven endeksi eylülde önceki aya göre yüzde 4.3 azalarak 55.8 seviyesine geriledi ve tarihi dip seviyesine yaklaştı.

Merkez Bankası ve Türkiye İstatistik Kurumu işbirliği ile hazırlanan endeks, Mayıs 2019’da yüzde 13 sert düşüşle 55.3’e gerilemiş, 2004’te başlayan veri tarihinin en düşük seviyesine gelmişti. 

Haziranda yüzde 4.3 artışla 57.6 değerini alan endeks, temmuzda 56.5’e gerilemiş, ağustosta ise yüzde 3.1 artışla 58.3 değerini almıştı. Endeksin alt bileşenlerine bakıldığında gelecek 12 aylık döneme ilişkin hanenin maddi durum beklentisi endeksi ağustosta 77.8 iken, eylülde yüzde 4.9 azalarak 74 oldu. İşsiz sayısı beklentisi endeksi (gelecek 12 aylık döneme ilişkin) ağustosta 58.3 iken eylülde yüzde 5.1 azalarak 55.3’e düştü. Genel ekonomik durum beklentisi endeksi (gelecek 12 aylık döneme ilişkin) ağustosta 74.3 iken, eylülde yüzde 4.4 oranında azalarak 71 oldu.

Anket sonuçlarından hesaplanan tüketici güven endeksi 0-200 aralığında değer alabilmekte. Tüketici güven endeksinin 100’den büyük olması tüketici güveninde iyimser durumu, 100’den küçük olması tüketici güveninde kötümser durumu göstermekte.