İki gün süren toplantıda Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi ve Vergi Usul Kanunları’nın sistematik bir bütünlük içinde yeniden yazımını öngören çalışma için hazırlanan ilk taslak rapor tartışıldı. Maliye Bakanı Kemal Unakıtan’ın da ikinci gün katıldığı toplantıda ele alınan konular ve tartışılan önerilerin, kısa bir süre sonra IMF’den Vergi Reformu çalışması için gelecek özel uzman ekiple tartışılması benimsendi.

ÖNCE IMF’YE DANIŞILACAK:

Rapora son şeklinin IMF ile mubatık kalındıktan sonra verileceği öğrenilirken; IMF’nin görüşü alındıktan sonra, sürekli çalışacak olan komisyonlar netleşen metin üzerinde asıl çalışmayı başlatacak. Hürriyet’in edindiği bilgiye göre, Kartepe Toplantısı’ndaki tartışmalarda ortaya çıkan ve IMF’nin Vergi Timi’yle görüşülecek olan öneri ve politikalar şöyle:

Katılımcılar, Türkiye’de dolaylı ve dolaysız vergilerin çok yüksek olduğunu, ek vergi artışlarının piyasayı bozucu etki doğuracağını belirtti. Özellikle kamu borcunun yüksekliği nedeniyle ortaya çıkan finansman açığının artık vergi artışlarıyla karşılanamaz noktaya geldiği vurgulandı.

Bu nedenle yeni vergi politikaları üretilirken, başta bedelsiz kamu hizmetlerine bedel konulması olmak üzere, özelleştirme, ‘2-B’ olarak anılan orman vasfını yitirmiş arazilerin satışına olanak tanıyan düzenlemeler gibi ‘vergi dışı gelir’ yaratmanın çok önemli olduğu vurgulandı.

Halkın halen bedelsiz olarak yararlandığı bazı kamu hizmetlerine bedel konulması gündeme gelebilecek. Bu amaçla, sosyal dengelerin bozulmasına meydan vermeyecek özel bir çalışma yapılması benimsendi.

Vergi kanunları yeniden yazılırken; açık, anlaşılır, piyasayla uyumlu, mükellef odaklı, temel aktörlerin tercihlerine önem verecek ve kayıtdışılığı önleyecek yapıda olmasına özen gösterilecek.

Toplantıdaki temel tartışma konularından birisini, tüketim ve tasarruf ikilemi oluşturdu. Görüş bildiren yetkililer, vergi oranlarının çok yüksek olduğunu, Türkiye’nin tasarruf açığı olan ve işsizlik sorununu çözmek zorunda olan bir ülke olduğunu bu nedenle tasarruf hacminin arttırılması gerektiğini bildirdi. Bu çerçevede ülkeye sermaye akımlarının arttırılması gerektiğini vurgulayan yetkililer, ‘Temel tercih, tüketim mi yoksa tasarruflar üzerindeki vergilerin mi azaltılması gerekiyor?’ sorusunun önemli olduğunun altını çizdi. Uzun dönemde de vergi yükü ile tasarruf hacmine eşitlenmesi gibi bir hedef konuldu.

Kartepe Toplantısı’nda tüketim üzerindeki vergilerin, cari açığı arttırıcı rolü üzerinde de duruldu. Ayrıca kayıtdışı ekonomi ne kadar kayıt altına alınırsa, vergi yükünün, geniş tabana yayılmasının o kadar mümkün olacağı vurgulandı.  

Çiğdem Toker/Hürriyet