Üniversite mezunu işsizliği artıyor beyaz yakalılar için alarm zilleri çalıyor
Son yıllarda art arda açılarak sayıları 200’e yaklaşan üniversiteler dolayısıyla yüksek öğrenimli iş gücündeki hızlı artışa karşılık, ekonomide istihdamın buna paralel artmaması, beyaz yakalı işsizliği adeta alarm noktasına getirdi. Üniversiteli işsizlerin sayısı geçen yıl son çeyrekte önceki yılın aynı çeyreğine göre 126 bin kişi artarken bunun 120 binini kadınlar oluşturdu.

Diğer tüm eğitim düzeylerinde gerileyen işsizlik oranı, sadece üniversite mezunlarında arttı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) çeyreklik dönemler bazında açıkladığı mevsimsellikten arındırılmamış verilerde 2024’ün ekim-aralık dönemini kapsayan 4’üncü çeyreğinde önceki yılın aynı dönemine göre işgücü 652 bin kişi artarak 35 milyon 701 bine, istihdamdakiler 639 bin kişi artarak 32 milyon 659 bine, ülkedeki toplam aktif işsiz sayısı da net 14 bin kişi artarak 3 milyon 43 bine yükseldi.
TÜİK’in anket yoluyla belirlediği ve sadece ilgili dönemde aktif iş arama kanallarını kullanmış işsizleri kapsayan bu verilere göre 4’üncü çeyreklere göre, işsizlik oranı toplamda yüzde 86’dan yüzde 8,5’e indi. TÜİK’in “mevsim etkisinden arındırılmış” istatistiklerine göre ise işsiz sayısı 3 milyon 80 bin kişi ve işsizlik oranı yüzde 8,6.
3 İŞSİZDEN BİRİ ÜNİVERSİTE DİPLOMALI
Dünya'dan Naki Bakır'ın haberine göre, mevsimsellikten “arındırılmamış” veriler kapsamında yer alan eğitim durumu bazında dağılıma bakıldığında ise çok çarpıcı bir tablo ortaya çıktı. Son çeyreklerin karşılaştırmasında işsiz sayısı diploması olmayanlarda aynı kalır, diğer eğitim düzeylerinde ise gerilerken, üniversite diplomalı işsizlerin sayısında çok hızlı bir artış yaşandı. Önceki yıl aynı çeyreğe göre 126 bin kişi artan yüksek okul diplomalı işsizlerin sayısı 1 milyon 13 bin oldu ve toplam işsizler içinde eğitim düzeyi dağılımında üçte birle en büyük kesimi oluşturdu.
Buna karşılık; dördüncü çeyrekler itibarıyla okur yazar düzeyindeki işsizlerin 38 bin olan düzeyi değişmedi, ilköğretim mezunu işsiz sayısı 87 bin kişi azalarak 1 milyon 59 bine, lise mezunu işsizler 22 bin kişi azalarak 542 bine, mesleki ve teknik lise mezunu işsizlerin sayısı da 4 bin kişi azalarak 391 bine düştü. Aktif iş arayanlara göre belirlenen işsizlik oranı da okur yazar düzeyinde yüzde 5,1’den yüzde 4,8’e, iş gücünün en büyük bölümünü oluşturan lise altı eğitimlilerde yüzde 7,8’den yüzde 7,2’ye, lise mezunlarında yüzde 11,1’den yüzde 10,3’e, mesleki teknik lise mezunlarında yüzde 9,4’ten yüzde 9,1’e inerken, yüksek okul mezunlarında yüzde 8,6’dan yüzde 9,5’e yükseldi.
ARTIŞIN KAYNAĞI ÜNİVERSİTELİ KADINLAR
Beyaz yakalı işsizliğin esas olarak üniversite mezunu kadınlarda olduğu belirlendi. Geçen yıl son çeyrek itibarıyla üniversite mezunu işsizlerin 367 binini erkek, 646 bin kişi ile üçte ikisini ise kadınlar oluşturdu. Önceki yılın aynı çeyreğine göre üniversite mezunu erkek işsiz sayısı 6 bin, kadın işsizlerini sayısı ise 120 bin kişi arttı. Anılan dönemlere göre üniversite mezunlarının yanı sıra mesleki teknik lise mezunu kadın işsizlerde de artış yaşandı.
Son çeyreklerin karşılaştırmasına göre; okur yazar düzeyindeki kadın işsizler 6 bin kişi azalarak 15 bine, ilköğretim mezunu kadın işsizler 54 bin kişi azalarak 346 bine, genel lise mezunu kadın işsizler 10 bin kişi azalarak 248 bine gerilerken, mesleki ve teknik lise mezunu kadını işsizlerin sayısı 5 bin kişi artarak 190 bine çıktı. Dördüncü çeyreklere göre okur yazar düzeyindeki kadınlarda yüzde 3,9’dan yüzde 2,7’ye, ilköğretim mezunu kadınlarda yüzde 9,2’den yüzde 7,9’a, düz lise mezunu kadınlarda yüzde 16,6’dan yüzde 14,9’a düşen işsizlik oranı, mesleki ve teknik lise mezunu kadınlarda yüzde 17,4’ten yüzde 17,8’e, üniversite mezunu kadınlarda ise yüzde 11,9’dan yüzde 14’e çıktı.
Bu verilere göre anılan dönemler itibarıyla kadınlardaki ve genel işsizlikte en büyük artış üniversite diplomalı kadın işsizlerden kaynaklandı, mesleki teknik lise mezunu kadınlardaki artış da kadın işsizliğini büyüten bir faktör oldu. Genel işsizliğe cinsiyet ayrımında bakıldığında da erkeklerde azalış, kadınlarda artış olduğu belirlendi. Bir yıl önceye göre toplam erkek işsizler 39 bin kişi azalarak 1 milyon 598 bine gerilerken, kadın işsizlerin toplam sayısı 54 bin kişi artarak 1 milyon 445 bine ulaştı.
EN ÇOK İŞ ARAYANLAR HİZMET-SATIŞ ELEMANLARI
2024’ün son çeyreği itibarıyla iş arayan işsizlerin mesleki niteliklerine göre dağılımında en büyük grubu 662 bin kişi ile hizmet ve satış elemanları oluşturuyor. Bu grubu 542 bin kişi ile nitelik gerektirmeyen işlerde çalışanlar, 493 bin kişi ile “profesyonel meslek mensupları”, 378 binle büro ve müşteri hizmetlerinde çalışanlar, 345 binle sanatkârlar ve ilgili işlerde çalışanlar, 290 binle teknisyenler, teknikerler ve yardımcı profesyonel meslek mensupları, 238 binle tesis ve makine operatörleri, montajcılar, 77 binle yönetici kategorisindekiler ve 18 bin kişi ile nitelikli tarım, ormancılık ve su ürünlerinde çalışanlar izliyor.
EĞİTİM-İSTİHDAM DENGESİZLİĞİ
Üniversitelerin son yıllarda hızla artan sayısı 200’e, buralarda eğitim gören öğrenci sayısı da 8 milyona yaklaşmış bulunuyor. Üniversite bitirenlerin sayısındaki hızlı artışa karşılık, ekonomi buna paralel beyaz yakalı istihdamı yaratamıyor. Bu da özellikle kadınlarda olmak üzere yüksek öğrenimli işsiz sayısını büyütüyor.
TÜİK’in eğitim istatistiklerine göre ülke nüfusunun yüzde 24,6’sını ön lisans, lisans, yüksek lisans ve üzeri olmak üzere yüksek öğrenimliler oluşturuyor. Bu da yaklaşık 21 milyon dolayında bir nüfusa denk geliyor. Nüfusta dörtte bir düzeyinde bulunan yüksek öğrenimlilerin işgücündeki oranı ise üçte bire yaklaşıyor. 2024 yılının 4’üncü çeyreğinde 66 milyonu aşan çalışma çağındaki nüfusun 35 milyon 701 bin kişi ile yüzde 54’ü işgücüne dahil olurken bunun da 10 milyon 612 bin kişi ile yüzde 29,7’si üniversite mezunları oluşturuyor.
Aynı dönemde 32 milyon 658 bin olan istihdamdaki nüfus içinde ise yüksek öğrenimliler 9 milyon 600 bin kişi ile yüzde 29 pay alıyor. Aynı dönemde 3 milyon 43 bin kişi olan işsizlerin yüzde 33,3’ü üniversite mezunu. Önceki yıl son çeyrekte çeyrekte bu oran yüzde 29,3 düzeyindeydi. Son verilere göre iş gücüne dahil her 100 kişiden yaklaşık 30’u ve her üç işsizden biri üniversite diplomalı.
“NE-NE” GENÇLİĞİ
2024’ün 4’üncü çeyreğine ilişkin TÜİK iş gücü verileri başka bir çarpıcı tabloyu daha ortaya koyuyor. Buna göre ülke genelinde 15-24 yaş grubundaki 11 milyon 598 bin gencin yüzde 22,5 oranındaki 2 milyon 614 bini ne çalışıyor ne okuyor. Eğitimine devam etmediği gibi herhangi bir işte de çalışmayan bu gençlerin büyük bölümü ilköğretim mezunu.
Okur yazar (diplomasız) düzeydeki 118 bin gencin yüzde 78,6 oranındaki 93 bini, ilköğretim mezunu 5 milyon 320 bin gencin yüzde 18 oranındaki 960 bini, düz lise mezunu 2 milyon 968 bin gencin yüzde 24,6 oranındaki 729 bini, mesleki ve teknik lise mezunu 1 milyon 865 bin gencin yüzde 24,9 oranındaki 464 bini ve üniversite mezunu 1 milyon 326 bin gencin yüzde 27,8 oranındaki 368 bini bu durumda bulunuyor. Türkiye ne eğitimde ne istihdamda olan genç nüfus oranında OECD ülkeleri içinde başı çekiyor.
CEVDET YILMAZ: ÇOK YÖNLÜ UYGULAMAYA DEVAM EDECEĞİZ
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, istihdam konusunda çok yönlü politikalar uygulamaya devam edeceklerini söyledi. Yılmaz sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, İstihdamda yaşanan gelişmeler 2024 yılı büyüme oranının da OVP tahminine yakın olacağına işaret etmektedir. Ekonomi açısından olduğu kadar sosyal açıdan da son derece önemli olan istihdam konusunda çok yönlü politikalar uygulamaya devam edeceğiz. Özellikle genç ve kadın istihdamının artması ile istikrar içinde dengeli ve kapsayıcı büyüme perspektifimizi sürdüreceğiz" ifadelerini kullandı.
VEDAT IŞIKHAN: ULUSAL STRATEJİMİZ İLE İSTİHDAM HEDEFLERİNİ GERÇEKLEŞTİRECEĞİZ
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan 2024 yılı son çeyrek dönemine ilişkin işgücü istatistiklerini sosyal medya hesabından değerlendiren Çalışma ve Sosyal Güvenlim Bakanı Vedat Işıkhan, işgücü piyasalarının güncel ihtiyaçlarını dikkate alarak hayata geçirdikleri programların istihdam verilerine olumlu yansıdığını söyledi. Gençler başta olmak üzere özel politika gerektiren tüm grupların işgücü piyasasına erişimlerinin desteklenmesi için politikaların sürdüğünü belirten Işıkhan, “Ulusal İstihdam Stratejimiz doğrultusunda İstihdam ve Çalışma Hayatı Hedeflerimizi gerçekleştireceğiz" dedi.
patronlardunyasi.com