Ukrayna’nın Avrupa’ya giden vanaları kapatması ile yaşanan gaz krizinde gözler yeni başkan Trump’a çevrildi

Özlem ERMİŞ BEYHAN

Rusya ile süren savaş dördüncü yılına girerken Ukrayna, Rus gazının kendi toprakları üzerinden Avrupa'ya taşınmasını durdurduğunu açıkladı. Gazprom, “Ukrayna üzerinden doğalgaz tedarik etme fırsatından mahrum bırakıldık” açıklaması yaptı. Şimdi gözler 20 Ocak’ta göreve başlayacak yeni ABD Başkanı Donald Trump’ın bu krize nasıl bir yaklaşım göstereceğinde. 

AB Uzmanı Can Baydarol gelişmeleri Patronlar Dünyası’na değerlendirdi. Baydarol, “Rusya ile savaş devam ederken Ukrayna ülkesinden geçen boru hatlarından gaz geçişini kesme kararını açıkladı. Ancak şu anda herkes Trump’ın gelmesini bekliyor. Yeni ABD Başkanı Donald Trump göreve başladıktan sonra acaba Rusya ve Ukrayna arasında savaş biter mi? Barış müzakereleri sırasında bu konu tekrar gündeme gelir mi? Kısa vadede bir krizin ortaya çıktığı kesin. Bu gelişme Türkiye’nin stratejik önemini de artırıyor. Avrupa için de Rusya için de Türkiye’nin önemini artıracak bir süreç yaşanıyor” ifadelerini kullandı. 

BUNDAN SONRA NE OLACAK?

Peki bundan sonra ne olacak? Can Baydarol, önümüzdeki günlerde Rusya’nın Türkiye üzerinden gaz sevkiyatını devam ettireceğini öngördü. “Bu yeterli olacak mı? Bunu önümüzdeki günlerde göreceğiz” dedi. 

AVRUPA’NIN ABD’DEN GAZ İTHALATI ARTACAK

Global stratejist Hakan Akbaş ise PD için gelişmeleri yorumlarken, “Bir yandan Türkiye’nin transit ülke olarak bölgedeki stratejik öneminin altı bir kez daha çiziliyor ama bir yandan da Türkiye Ukrayna’nın kapattığı gazın Avrupa’ya iletilmesini sağlayan ülke konumuna da düşüyor. Bunun Ukrayna ile ilişkileri nasıl etkileyeceğine bakmak lazım” vurgusu yaptı. Akbaş, 20 Ocak’ta Trump’ın yönetime geçmesinden sonra Avrupa’nın ABD’den gaz ithalatının artacağını belirterek, “Bu tarihten sonra Rusya’nın Avrupa’ya doğalgaz ihracatı daha da azalacak. Trump’ın AB ile tarife savaşına girişeceği kesin. Bu Avrupa’nın ABD’den daha fazla gaz almasını beraberinde getirecek. Bütün bu gelişmeler 2.0 Trump döneminde ABD’ye yarayacaktır” bilgisini verdi.

Rus gazını Avrupa'ya taşıyan ana boru hatları Kuzey Akım 1, Kuzey Akım 2 ve Yamal-Avrupa da atıl duruma düşerken gazı Avrupa’ya ulaştıracak tek güzergah olarak Türkiye ön plana çıktı. ABD, gaz ödemelerinin yapıldığı Gazprombank'ı bir süre önce yaptırım listesine almıştı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Bayraktar ise Türkiye'ye muafiyet tanındığını, ödemelerin Gazprombank üzerinden yapılmaya devam edileceğini açıklamıştı.

AB, RUSYA’YA BAĞIMLILIĞI AZALTTI

Moskova'nın Ukrayna'yı işgalinin başladığı Şubat 2022'den bu yana Avrupa Birliği, enerji kaynaklarını çeşitlendirmeye odaklanmış durumda. Hedef Rusya’ya bağımlılığı azaltmak. Avrupa Konseyi'ne göre, Avrupa Birliği'nin Rusya'dan boru hattıyla gaz ithalatı 2021'de %40'ın üzerindeyken 2023'te yaklaşık %8'e kadar düştü. AB ülkeleri gaz kaynaklarını Norveç, ABD ve Katar gibi ülkelerde çeşitlendirdi. 

UKRAYNA TRANSİT ÜCRETİ KAYBEDECEK

Ukrayna boru hatlarını kapatma kararı nedeniyle Rusya'dan aldığı transit ücretlerden yılda yaklaşık 800 milyon dolar kaybedecek. Gazprom ise 5 milyar dolarlık gaz satışından olacak. Slovakya ve Avusturya’nın Rusya’ya alternatif gaz alım anlaşmalarını çoktan imzaladığı, süreçten en mağdur olacak ülkenin ise Rus gazını sübvansiyonlu olarak kullanan Moldova olacağı belirtiliyor.

patronlardunyasi.com