Kenan GÜRBÜZ

Muğla Dalyan İztuzu Plajı’ndan 2019 yılında denize bırakılan deniz kaplumbağası Tuba, 4 yıllık izleme sürecinde 24 bin 912 kilometre yol katetti. Ancak uydu cihazının pili tükendiği için 11 aydır Tuba'dan sinyal alınamıyor. Uzmanlar, Tuba'nın yeniden doğduğu kumsala yuva yapmak için geri dönmesini bekliyor.

Deniz Kaplumbağaları Araştırma Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi (DEKAMER) görevlilerince yaralı bulunan ve tedavisinin ardından 28 Ağustos 2019'da uydu cihazı takılarak Muğla’daki Dalyan İztuzu Plajı'ndan denize bırakılan deniz kaplumbağası Tuba, bu süreçte 24 bin 912 kilometre katetti.

TÜRKİYE’DEN ADRİYATİK’E KADAR İZLENDİ 

25-30 yaşlarındaki caretta caretta Tuba, uydu takip cihazıyla Türkiye'den Adriyatik'e kadar izlenen ilk deniz kaplumbağası oldu. Göç, beslenme ve kış alanlarının belirlenmesi için takip edilen Tuba'nın, kumsala ya da başka yönlere nasıl yöneldiği, akıntının yönünden nasıl etkilendiği 4 yıl boyunca izlendi.

11 AY ÖNCE SİNYALİ KESİLDİ 

Dalyan İztuzu Plajı'ndan kumsala bırakıldıktan sonra 2 ayını Marmaris açıklarında geçiren, daha sonra bir ayda Yunanistan'a ulaşan Tuba, Malta, İtalya, Bosna-Hersek, Arnavutluk, Karadağ ve Hırvatistan kıyılarına uğrayarak Adriyatik'e ulaştı. Ancak veri alınmaya devam ederken 11 ay önce sinyal kesildi. 

4 YIL BOYUNCA TAKİP EDİLEN TEK KAPLUMBAĞA 

DEKAMER Başkanı Prof. Dr. Yakup Kaska, sadece Türkiye'de değil, dünyada da tanınan Tuba'nın, 4 yıl kadar uzun süredir takip edilen tek kaplumbağa olduğunu söyledi.

Prof. Dr. Kaska, "Cep telefonuyla çok konuşuruz, pili çabuk biter, bazen konuşmayınca 3 gün sürer, Tuba'nın pilinin ömrü de 4 yıl sürdü. Bu süreç içerisinde Tuba'dan haber aldık, ancak pili bittiği için de yaklaşık 11 aydır maalesef sinyal alınamıyor. Bu kaplumbağanın 4 yıl boyunca dakika dakika nerelerde dolaştığının bilgisi şu an dünyada başka hiçbir yerde yok." dedi. 

DOĞDUĞU KUMSALA GERİ DÖNMESİ BEKLENİYOR 

Tuba'nın tekrar doğduğu kumsala yuva yapmak için gelmesini beklediklerini anlatan Prof. Dr. Kaska, geldiğinde tekrar verici takılarak takibine devam edileceklerini söyledi. 

DEKAMER Başkanı Kaska, bu yaz Dalyan kumsalında Tuba'yı tekrar yuva yaparken görebilmeyi çok ümit ettiklerini ama Tuba’nın gelmediğini anlatarak, şunları söyledi: 

“Eğer ki bu kaplumbağamız Dalyan İztuzu Plajına geri dönüp yuva yaparsa, yuva yaptıktan sonra tekrar bir uydu cihazıyla takip edersek, bu dünya için ilk kez bir deniz kaplumbağasının 2 defa izlenmesi anlamına gelecek, böyle bir canlı şu an dünyada maalesef yok."  

Prof. Dr. Kaska, Tuba'nın 4 yıl boyunca kumsala uğramamış olmasından 500-600 civarında yumurta geliştirdiğini tahmin ettiklerini söyledi. 

178 BİN 66 YAVRU DENİZLE BULUŞTU 

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının özel çevre koruma bölgelerinde yürüttüğü çalışmalar sonucunda bu yıl 178 bin 66 yavru deniz kaplumbağasının denize ulaşması sağlandı. 

Bakanlığa bağlı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü, korunan alanlarda, ulusal mevzuat ve Türkiye'nin taraf olduğu Bern, Barselona ve Ramsar sözleşmeleri kapsamında "yaban hayatının korunması ve izlenmesi" amaçlı projeler yürütüyor. 

Bu kapsamda özel çevre koruma bölgelerinde caretta caretta, flamingo gibi nesli tehdit ve tehlike altındaki canlı türlerini korumaya yönelik çalışmalar tüm hızıyla devam ediyor. 

Bakanlıkça Özel Çevre Koruma Bölgeleri Mersin'de Göksu Deltası, Muğla'da Dalyan, Göcek, Köyceğiz ve Fethiye, Antalya'da Belek ve Patara'nın kumsal alanlarında, önceki yıllarda başlatılan, caretta caretta ve yeşil kaplumbağa (chelonia mydas) türlerindeki deniz kaplumbağalarının popülasyon izleme ve koruma çalışmaları da sürdürülüyor. 

Koruma faaliyetleri kapsamında deniz kaplumbağalarının yuvaları kum üstü ve kum altı kafeslerle koruma altına alınıyor, yuvaların sıcaklığı ve nem oranları ölçülüyor, yumurtlamaya çıkan kaplumbağaların gözleme dayalı muayeneleri yapılıyor. 

Ayrıca bölgeyi ziyarete gelen misafirler de deniz kaplumbağaları konusunda bilgilendiriliyor ve kumsalın gece saat 20.00 ile 05.00 saatleri arasında kullanılması engelleniyor. 

DENİZE ULAŞABİLEN YAVRU SAYISI 5 YILDA YAKLAŞIK 4 KAT ARTTI 

Söz konusu çalışmalarla, korunan bölgelerde 2024 yılı yuvalama periyodu içinde kuluçkadan çıkan aralarında "caretta caretta"ların da olduğu 178 bin 66 yavru deniz kaplumbağasının denize ulaşması sağlandı. 

Bakanlıkça yürütülen koruma faaliyetleri sonucu denize ulaşabilen yavru sayısı 2023'de 106 bin 592, 2022'de 62 bin 131, 2021'de 132 bin 195 ve 2020'de 47 bin 503 oldu. Böylelikle denize ulaşabilen yavru sayısında 5 yıllık sürede yaklaşık 4 kat artış sağlandı. 

47 DENİZ KAPLUMBAĞASI UYDU İLE TAKİP EDİLİYOR 

Bakanlık, 2020'de ilk kez kaplumbağalara uydu cihazı takarak izlemeye başladı. Uydu izleme cihazları ile takip çalışmaları, deniz kaplumbağası araştırmacıları tarafından sürdürülüyor. 

Aralarında bir dönem tedavi altında alınan ve "Beyza", "Zeynep" ve "Esin" isimleri verilen 47 deniz kaplumbağası göç, beslenme ve kış alanlarının belirlenmesi için uydu takip cihazlarıyla takip ediliyor.

İLGİLİ HABER

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının çalışmaları kapsamında bu yıl 178 bin 66 yavru deniz kaplumbağası denize ulaştı

patronlardunyasi.com