Borsa DEDEKTİFİ

Yıllardır biriktirdikleri paraların değerini en azından enflasyon karşısında korumak isteyip bu ülkenin şirketlerinin hisselerine yatıranlar iki senedir kabus yaşıyor.

Bırakın son iki sene enflasyonu yakalamayı, anaparaları bile eridi…

Her yeni güne ‘bugün dönecek’ umuduyla başlayan borsa yatırımcısı, bir türlü umduğunu bulamıyor.

Arada tepki çıkışları yaşanıyor ama 10 günde aldığını bir günde geri verdiği çok zaman oldu.

Son olarak da Cuma günü borsa, ortada bir şey yokken hızla düşüşe geçti borsa.

Öyle böyle bir düşüş değil ama… Sanki yarınlar yokmuş gibi satışlar geldi.

‘Borsa neden düşüyor’ sorusunu herkes merak ediyordu.

Bu tür hareketlerde nedenler sıralanabilir… İşte TÜSİAD yöneticilerine yönelik soruşturma tedirginlik yarattı, Çin’de pandemi riski taşıyan bir virüs çıktı, kabinede değişiklik olacak, MHP Lideri Bahçeli’nin sağlık durumu kötü…

Bu listeyi uzatabilirsiniz… Ama bunların çoğu sadece bir dedikoduydu. İçlerinden biri veya birkaçı ‘resmen’ gerçekleşse en azından ‘bundanmış’ dersiniz.

Neyse Cuma günü yaşanan satış dalgası, zaten siniri burnunda olan yatırımcıları isyan noktasına taşıdı. Sosyal medyada büyük bir tepki oldu.

Tepkilerin ardından Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), “Kurulumuzca BİST pay piyasasında yaşanan olağanüstü fiyat hareketlerine yönelik inceleme başlatılmıştır” açıklamasını yaptı.

Sizce bu incelemeden bir sonuç çıkar mı? Borsayla uzun yıllar içli dışlı olanların cevabını duyar gibiyim: HAYIR!

Geçmişte de buna benzer dalgalanmalar olduğunda benzer incelemeler hep yapıldı ama sonunda bir şey çıkmadı!

Peki bu inceleme sonucunda ne çıkabilir? Bazıları en çok satış yapan kurumun Yapı Kredi Yatırım olmasından yola çıkarak iddialarda bulundu. Nedeni de, Yapı Kredi’nin sahibinin Koç Grubu’nun TÜSİAD’da etkili olması… Son yaşanan TÜSİAD olayından sonra da böyle bir satış yapılarak baskı oluşturulmak istenmiş…

Bana göre bu iddialar tamamen komplo teorisi. Yapı Kredi bu piyasada en fazla işlem hacmine sahip kurumlarından. İşlemleri müşterileri adına yapıyor. SPK, kuruma ya da müşterilerine ‘neden sattınız’ mı diyecek?

Sonuçta borsada işlem yapanlar ister satar, ister alır. ‘Canım satmak istedi’ deseler, bu suç mu? Değil!

Hisse bazında yapılan manipülasyonları tespit etmek daha kolay. Zaten her hafta SPK Bülteni’nde cezalar açıklanıyor… Ama piyasa genelinde düşüşe neden olan satışlarla ilgili yapılacak incelemeden ne sonuç çıkabilir sorusunun yanıtı bende yok. Eğer sizin bir fikriniz varsa, öğrenmeyi çok isterim.

Ama ‘toplu halde, bir anda satışa geçtiler ve borsayı düşürdüler’ iddiası bir suç içermiyor.

Evet bana göre SPK incelemesinden bir sonuç çıkma ihtimali az. Hadi çıktığını düşünelim, genel sorunu çözecek mi? Hayır!

Borsada sorun günlük işlemlerde alınan pozisyonlarda değil. Sorun piyasanın genel işleyişiyle ilgili.

Borsada hacim yerlere düşmüş. Yabancı yok. Yerli yatırımcının büyük bölümü hisselerde sıkışıp kaldı. Böyle olunca da Bank of America’nın (BofA) robotu piyasada at koşturuyor. Piyasayı istediği gibi yönlendiriyor. Bir gün tavana kadar aldığı hisseyi, ertesi gün tabana kadar verebiliyor. İnsanlar da soruyor doğal olarak ‘Dün niye aldın, bugün niye sattın?’

Robotlar öyle bakmıyor işte. Aldığı toplam hisselerin maliyetinin biraz üzerinde hemen karı cebine koyabiliyor.

Robotik işlemlere karşı bir önlem sorunu çözer mi? Bunun da cevabı hayır. Dünyanın her yerinde bu işlemler yapılıyor. Ama bazı sınırlamalar gelebilir.

En nihayetinde borsa güçlünün güçsüzü ezdiği bir yer. Borsa son yıllarda tarihi zirvelerine yabancı yatırımcı yokken, yerli yatırımcının gücüyle yükseldi. Ancak ‘seferberlikler’ düzenlenen yatırımcı sayısındaki artış hedefine ulaşılmışken maalesef yaşananlar insanları borsaya küstürüyor. Zararını kurtarsa, borsadan çıkacak çok kişi var.

Bizim gibi ülkeler, kendi para biriminden yatırım araçlarını özendirmeli. Dolar ataklarının, devalüasyonların genel ekonomiye nasıl zarar verdiğini hepimiz yaşadık. Ama TL cinsi bir yatırım aracını cazip kılarken diğerini ezmek bana göre doğru değil.

Bakalım SPK incelemesinden nasıl bir sonuç çıkacak…

Çıkarsa konuşuruz yine…

patronlardunyasi.com