'POAŞ vergi kaçırmak için birleşti'

Petrol Ofisi'nin 1.2 milyar YTL'lik vergi kaçağını ortaya koyan rapor, 2002 yılında gerçekleştirilen Petrol Ofisi İş-Doğan birleşmesine ilişkin çarpıcı gerçeği net biçimde ortaya koydu. Gelirler Kontrolörü Aykut Doğan'ın yazdığı raporda 'Mükellef Kurum POAŞ ile İş-Doğan'ın birleşmesi iktisadi ticari ve teknik icaplardan dolayı değil, vergi kaçırmak amacıyla gerçekleştirilmiştir' ifadesine yer verildi.

DEV ZARARI MAHSUP ETTİLER
Raporda Petrol Ofisi'nin İş-Doğan ile birleşerek şirketten devraldığı 1 milyar 160 milyon YTL'lik zararı kârından mahsup ederek vergi kaybına neden olduğu net bir biçimde ortaya kondu. Ayrıca Petrol Ofisi'ni satın almak için kurulan İş-Doğan'ın Petrol Ofisi ile birleştirilerek ortakların neredeyse hiç para ödemeden şirkete sahip olduklarına dikkat çekildi.

KREDİLERİ ŞİRKETE ÖDETTİLER
Raporda söz konusu işlemin gerçekleştirilmesine gerekçe olarak gösterilen Kurumlar Vergisi Kanunu'nun birleşme ve satın almaları özendiren maddeleriyle bu işlemin örtüşmediği, bu maddeler gerekçe gösterilerek gerçek amaç olan vergi kaçırmanın gizlendiği de ifade edildi. 2002 yılına ilişkin yazılan ve geçen hafta Petrol Ofisi'ne tebliğ edilen raporda Petrol Ofisi ile İş-Doğan'ın birleştirilmesiyle vergi kaçırma amacının yanında POAŞ'ın satın alınmasıyla oluşan zararın kârlı şirkete devredildiği belirtildi. Ayrıca Gelirler Kontrolörü Aykut Doğan raporunda POAŞ hisselerini satın almak için kullanılan kredilerin birleşmeyle şirkete devredildiğini ve böylelikle İş-Doğan'ın ortaklarının hiçbir külfete katlanmadan bu şirkete sahip olmalarının sağlandığını açıkça ortaya koydu. Devir sonrasında POAŞ'ın 2002-2005 yılları arasında toplam 1 milyar 160 milyon YTL( 1 katrilyon 160 trilyon) İş-Doğan'dan devraldığı zararı mali kârından mahsup ederek çok büyük tutarda vergi kaybına yol açtığı belgelendi.

İş-Doğan'ın kredi borcu PO'ya yüklendi

2002 yılına ait raporda İş-Doğan Petrol Ofisi birleşmesinin nasıl sadece vergi kaçırmak için yapıldığı ve devletin nasıl vergi kaybına uğratıldığı şu cümlelelerle anlatıldı: "Mükellef kurum(İş-Doğan), POAŞ ile birleşmeyi iktisadi ticari ve teknik icaplardan dolayı değil, vergi kaçırmak amacıyla gerçekleştirmiştir. Bu durum birleşme ve devir hükümlerini düzenleyen 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 36- 39'uncu maddelerinin özüne açıkca aykırılık teşkil etmektedir. Kanunun bu maddelerinin amacı birleşme ve devir suretiyle şirketlerin daha verimli hale getirilmesi, kârlılıklarının artırılması, verimsiz firmaların ekonomiye kazandırılmasıdır.

Mükellefin gerçek amacı ise vergi kaçırmaktır. İş-Doğan'ın petrol piyasasındaki faaliyeti zaten POAŞ tarafından yapılan bir takım işlemlerin İş-Doğan üzerinden yapılmasından kaynaklanmaktadır. İş-Doğan'ın en büyük iktisadi faaliyeti büyük oranda borçlanarak Petrol Ofisi'nin hisse senetlerini satın almaktır. Bu hisse senetlerinin satın almak için kullanılan kredilerin faiz ve kur farkı giderleri ise mükellefin geçmiş yıl zararlarını oluşturmaktadır. Burada iki amaç güdülmüştür. Birincisi POAŞ hisselerinin satın alınması ile oluşan zararların, kârlı POAŞ'a devrini sağlamaktır. İkinci amaç ise POAŞ hisselerinin satın almak için kullanılan kredilerin POAŞ tarafından ödenmesini sağlayarak İş- Doğan ortalarının hiçbir külfete katlanmadan bu şirkete sahip olmalarını gerçekleştirmektir. Bu devir sonrası POAŞ, İş-Doğan'dan devraldığı zararları 2002-2005 dönemlerinde mali kârından mahsup ederek (1.160.547.595 YTL) çok büyük tutarda vergi kaybına yol açılmıştır."

Raporda savunma nasıl çürütüldü?

1- İMRE BARMANBEK: Kur farkı ve faiz birleşen iki şirkette aynı sektörde faaliyet gösteriyorsa gider yazılabilir. Petrol Ofisi ve İş-Doğan aynı sektörde faaliyet gösteriyor. İsteyen ticaret siciline baksın!

RAPOR: İş-Doğan'ın gelirlerinin tamamı Petrol Ofisi aracılığıyla gerçekleştirilen faaliyetlerden oluşmaktadır. Bununla istenilen amaç İş Doğan'ın Petrol Ofisi ile birleşmesine zemin hazırlamak ve İş- Doğan'ı petrol piyasasında faaliyet gösteren hacimli bir şirket gibi göstermektir. Aslında İş-Doğan gücünü ve gelirlerini tamamen POAŞ'tan alan güdümlü bir şirkettir. (Raporda belgeleriyle ve detaylı faaaliyetler ortaya konuyor. Buna örnek olarak, şirketin sipariş üzerine POAŞ'tan aldığı motorinleri depolamadan direk olarak bayiye sattığı belirtiliyor.

DEVLET ZARARA UĞRADI
Bu nedenle İş-Doğan'ın ticari mal stok hesabı 0 TL olduğu belirtiliyor. Ayrıca şirketin satış gelirinin yüzde 95'ini motorin satışından elde ettiği ve bu motorinlerin tamamının POAŞ'tan alındığı ortaya konuyor. Şirketin 2000 Ekim'ine kadar personel çalıştırmadığı, ekim ve kasım aylarında 5 ve 12 kişilik personel ile toplam iki ayda 12 trilyonluk satış yaptığının altı çiziliyor.)

2- İMRE BARMANBEK: 2002 yılında gerçekleştirilen Petrol Ofisi, İş-Doğan Petrol Yatırımları şirketinin birleşmesiyle herhangi bir vergi kayıp kaçağı söz konusu olmamıştır.

RAPOR: Devir sonrası POAŞ, İş-Doğan'dan devraldığı 2002-05 dönemlerinde 1 milyar 160 milyon 547 bin 595 YTL zararı mali kârından mahsup etmiştir. Kabaca bu nedenle devletin uğradığı vergi kaybı 348 milyon 164 bin 278 YTL'dir. Bu birleşmeyle Türkiye'nin ciro ve kârlılıkta en büyük ve de fazla vergi ödeyen şirketlerden birinin vergi gelirlerinden mahrum kalınmıştır.

Sevilay Yükselir/Sabah