PD yazarı Ercan İnan, taksicilere, 'Maliyeti kurtarmıyorsa neden kontak kapatmıyorsunuz?' diye sordu

Ercan İNAN

İstanbul’da ulaşım ücretlerine zam yapıldı ancak malum kişi hemen “Bu maliyetlerle kontak kapatırız” açıklaması yaparak yeni tarifeden hoşnut olmadığını beyan etti.

Taksiciler Esnaf Odası Başkanı Eyüp Aksu, 30 lira olan açılış ücretini ve kilometrede 20 liraya çıkan yeni rakamları beğenmedi, “Kurtarmaz” dedi. Geçmiş beyanatlarına bakarsanız zaten her tarife değişikliğinden sonra benzer bir açıklama yaptığını da görebilirsiniz. Ancak daha bugüne kadar kontak kapattıklarına da şahit olmadık.

Öyle ya şayet bir malın satışı sizi kurtarmıyor, zarar ediyorsanız gereğini yaparsınız.

Diyelim bir şirketiniz var. Hasılatınız 100 birim. Ancak satışların maliyeti 120 birim. Bu işi sürdürür müsünüz?

Belki bir süre ilave sermaye koyar, kredi kullanır açığı kapatırsınız ancak tıkandığınız yerde fabrikanın kapısına kilit vurursunuz.

Taksicilikte böyle bir durum söz konusu değil. Bunu her ay üstüne koya koya giden plaka ücretinden de okuyabilirsiniz.

Peki taksi piyasasında durum ne?

Şimdi gelin bir hesap yapalım.

Bir taksinin en kötümser senaryoda günde 15 müşteri aldığını, ortalama 10 kilometreden 150 kilometre yol yaptığını varsayalım.

Açılış ücreti 30 lira. Kilometre başına da 20 lira kazanç var. Yani her bir müşteri ortalama 230 TL öderse 15 müşteriden günlük 3.450 lira hasılat yapılabilir.

Dikkatinizi çekiyorum bu en kötümser senaryo. Malum taksiler müşteri beğenmiyor. Yani çok daha fazla yolcu ve çok daha fazla kilometre de yapabilirler.

Bu taksinin yoğun trafikte dur kalklarını düşünerek 100 kilometrede 11-12 litre civarı yakıt tükettiğini varsayalım.

750 lira gibi bir yakıt gideri olur. Hadi müşteri bulmak için boş gezdiğini de dikkate alalım ve 1000 liraya yuvarlayalım yakıt maliyetini.

Kilometre başına 1 lira da amortisman gideri ekleyelim.

Toplamda 1.150 lira gibi bir maliyet çıktı.

3.450 lira hasılat yaptın. 1.150 lirayı düştükten sonra eline 2.300 lira gibi bir kazanç kalacak.

Taksi için hiç fena değil.

Üstelik fazlası var, azı yok.

Yani aslında kontak kapatmayı gerektirecek bir durum görünmüyor.

 Peki sorun nerede?

Yıl başında 5 milyon lira civarında olan bir taksi plakası bugünlerde 6 milyon 700 bin liraya el değiştiriyor. Geçen haftaya kadar 6 milyon 250 bin lira gibi bir ederi varmış. Martı’nın TAG uygulamasına erişim yasağı gelince bir anda fiyat 6 milyon 700 bin liraya fırlamış.

Taksi plakasına yatırım yapanların yüzde 90’ı taksicilik yapmıyor. Bu plakayı ihtiyacı olan birine kiraya veriyor. Sorun da orada başlıyor.

Bugünlerde aylık taksi kiralama ücreti 32 bin lira seviyelerinde.

Taksiyi kiralayan birisi, kiradan dolayı her gün 1.066 lira eksi bakiye ile direksiyona geçiyor.

Yakıt maliyeti ile kazanılması gereken para 2 bin lirayı geçiyor.

Taksici ancak 2 bin liradan sonra kendi evine ekmek götürecek parayı kazanmaya başlıyor.

Sistem öyle kurulmuş ki taksiye binen bir müşteri hem plaka sahibine hem de kiracıya kazandırmak zorunda.

Peki bu sistem değiştirilemez mi?

“Kontak kapatırız” tehdidinde bulunanlar, yeni plaka tahsisine karşı çıkıyor. Halbuki yeni plaka tahsisi yapılsa, fiyatlar düşecek.

Belki işi sadece taksicilik olan bir esnaf ortaya çıkacak ve taksiye binen müşteriler de hem plaka sahibini hem kiracısını doyurmak zorunda kalmayacak.

230 liralık yolculuk 130-140 liralara yapılabilecek.

Ancak bu tabii ki hayal.

Çünkü burası Türkiye. Kimse tuttuğu köşe başlarını kaptırmaz, düzeni bozulsun istemez.

Bu arada Eyüp Aksu’nun boş tehditte bulunduğunu, daha fazlasını koparmaya çalıştığını da plaka borsasından görebiliyoruz.

Eğer gerçekten Eyüp Aksu’nun dediği gibi bu tarifeler kurtarmıyor olsa, plaka borsasında fiyatların düşmesi gerekirdi.

Düşüyor mu?

Hayır. Tam tersine hep yükseliyor.

patronlardunyasi.com