O koltuğa hangi orgeneral oturacak?

Hükümetin Ergenekon savcısı Zekariya Öz’ün Yüksek Askeri Şûra (YAŞ) toplantısı sürerken ‘internet andıçı’ nedeniyle ifadeye çağırdığı eski 1. Ordu Komutanı Orgeneral Hasan Iğsız’ı Kara Kuvvetleri Komutanı (KKK) olarak atamaması üzerine başlayan kriz dün derinleşerek devam etti.

Genelkurmay Başkanı Orgeneral İlker Başbuğ, önceki gün Iğsız’ın yerine ‘başka isim teklif etmeyerek’ hükümetin bu tavrına tepki gösterdi. Hükümetin Iğsız’ın yerine KKK olarak atamak istediği Jandarma Genel Komlutanı Orgeneral Atilla Işık bu görevi kabul etmeyerek dün emekliliğini istedi. Işık’ın bu çıkışı çok sayıda senaryonun ortaya atılmasına neden olurken, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Genelkurmay Başkanı olması beklenen Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Işık Koşaner’i Köşk’e çağırarak uzlaşma istedi. YAŞ’ın 1 Ağustos’ta toplanmasıyla başlayan kriz kısa sürede çözüme kavuşacak gibi görünmüyor.
YAŞ toplantılarının ardından boş kalan Genelkurmay Başkanlığı ve Kara Kuvvetleri Komutanlığı trafiği dün baş döndürücü bir şekilde sürdü. Hükümetin, Kara Kuvvetlerine Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Atilla Işık’ı atayacağı, Koşaner’i de Genelkurmay Başkanı yapacağına dair beklenti sürerken, Orgeneral Işık öğleden sonra emekliliğini istedi. Bu durumda Başbuğ’un emekli olmasıyla birlikte orgeneral sayısı 15’e düştü. Bu da hükümetin hiçbir şekilde taviz vermediği Orgeneral Hasan Iğsız’ı kâğıt üstünde KKK’ya tek aday yaptı.

Işık’ın emekliliğini istemesinin ardından hükümetin ‘Işık planı’ suya düştü. Kuvvet Komutanı atanabilmesi için Genelkurmay Başkanı Başbuğ’un bir isim teklif etmesi gerektiğinden hükümet, gün boyu Başbuğ’un bir isim teklif etmesini bekledi. Başbuğ’un geri adım atmayacağı ihtimali de hükümetin ‘Başbuğ’u bay pas’ planını gündeme getirdi. Plan, Başbuğ’un 30 Ağustos’ta emekli olması beklenmeden görevden alınmasını, yerine de Orgeneral Koşaner’in hemen getirilmesini içeriyordu. Ancak, Koşaner’in ya da mevcut kadrodaki başka bir ismin yeni bir isim teklif etmeyecek olması riski bu ihtimali de saf dışı etti.

Bu sırada Başbakanlık merkezli bir trafik yaşandı. Başbakan Tayyip Erdoğan’ın, Aydın ve Denizli’de düzenlenen mitingler için Ankara dışında bulunmasına rağmen, Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül ve Genel Kurmay Personel Başkanı Korgeneral Raif Akbaş, Başbakanlığa geldi. Gönül ve Akbaş, Başbakanlık Müsteşarı Efkan Ala ile birlikte, 1 saat 40 dakika süren bir toplantı yaptılar. Toplantıda, Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na getirelebilecek isimler üzerinde durulduğu belirtildi.

Başbakanlık’taki görüşmelerin ardından devreye Cumhurbaşkanı Gül girdi. Gül, Genelkurmay Başkanlığı için ismi geçen Koşaner’i davet ederek bir süre görüştü. Gül  Koşaner’e hükümetin hem kendisinin hem de yeni Kara Kuvvetleri Komutanı’nın kararnamesini göndermek istediğini ileterek uzlaşma istedi. Ancak Koşaner’in Köşk’ten ayrılmasının ardından sorunun çözüldüğüne dair bir açıklama yapılmadı.

Işık’ın emekliliğinin ardından Kara Kuvvetleri Komutanlığı için boşa çıkan tek orgeneral Hasan Iğsız oldu. Ancak hükümet Iğsız’ı atamadığı için bu gerçekleşmedi. Işık da emekli olduğu için hükümetin, Genelkurmay Başkanı birini teklif ederse eğer, Kara Kuvvetleri Komutanı’nı mevcut 14 orgeneral arasından seçebilecek. Söz konusu generaller arasında en güçlü isim en kıdemli olan 1. Ordu Komutanı Orgeneral Erdal Ceylanoğlu. Ceylanoğlu bir yıl KKK olabileceği için sistem aynı şekilde devam edecek. Bu durumda da Ceylanoğlu’nun yerine Ergenekon Sanığı Saldıray Berk gelecek. Bu da Şûra’nın 4. gününde görev yerleri belirlenen generallerin yerlerinde değişiklik yapılmasını gündeme getirecek. 

İşte TSK’nın üst komuta kademesi

Hükümet 1. Ordu Komutanı Orgeneral Hasan Iğsız’ın Kara Kuvvetleri Komutanı (KKK) olmasına karşı çıkınca gözler Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) üst komuta kademesine çevrildi. TSK’daki ‘or’lar ve bu isimlerin Kara Kuvvetleri Komutanı olma ihtimalleri şöyle: 


Orgeneral Işık Koşaner (2004’te 1. sıra): Genelkurmay Başkanı olması bekleniyor. Aksi takdirde emekli olmak zorunda.


Orgeneral Hasan Iğsız (2006’da 1. sıra): Kara Kuvvetleri Komutanı olacakken önce Savcı Öz’e, ardından Erdoğan’a ve Gül’e takıldı. Olursa hükümet geri adım atmış sayılacak.


Orgeneral Atilla Işık (2006’da 2. sıra): Hükümet Iğsız yerine Kara Kuvvetleri Komutanı yapmak isterken ‘Arkadaşımın yerine oturmam’ dedi ve gitti.


Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Eşref Uğur Yiğit (2007): Denizci olduğu için Kara Kuvvetleri Komutanı olamayacak.


Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Hasan Aksay (2007): Havacı olduğu için Kara Kuvvetleri Komutanı olmayacak.


Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Necdet Özel (2007’de 1. sıra): Koşaner, Iğsız ve Işık’tan sonra en kıdemli Orgeneral. 2013’te Genelkurmay Başkanılığı için en büyük aday. Bu yıl Kara Kuvvetleri Komutanı olursa bu hakkını kaybedebilir.


1. Ordu Komutanı Orgeneral Erdal Ceylanoğlu (2007’de 2. sıra): Necdet Özel’den sonra en kıdemli 2. Orgeneral. EDOK Komutanlığı’ndan yeni geldi. Bir yılı var. En güçlü aday.


K.K. Eğitim Doktrin Komutanı Orgeneral Saldıray Berk (2007’de 3. sıra): Ceylanoğlu’ndan sonra kıdem sıralamasında Üçüncü. Ergenekon sanığı olduğu için hükümet zaten istemiyor. 


Genelkurmay 2. Başkanı: Orgeneral Arslan Güner (2008’de 1. sıra):  Cumhurbaşkanı’nın eşi Hayrünnisa Gül’e yönelik karşılama kriterleri nedeniyle hükümetin de Cumhurbaşkanı Gül’ün de soğuk baktığı isim. Kıdemde dördüncü sırada.


Ege Ordu Komutanı: Orgeneral Hayri Kıvrıkoğlu (2008’de 2. sıra): Kıdemde Arslan Güner’den sonra gelen isim. Eski Genelkurmay Başkanı Hüseyin Kıvrıkoğlu’nun kuzeni. 1999’da Marmara depreminden sonraki çalışmalarıyla dikkat çekmiş, Kıbrıs’ta sorunsuz bir görev yapmıştı. 


KKK Kurmay Başkanı: Orgeneral Bekir Kalyoncu (2009’da 1. sıra): TSK’nın parlak subaylarından biri. 6. sıradan listeye giriyor. Başbakan Tayyip Erdoğan’ın askeri danışmanlığını da yapan isimlerden biri. 


Harp Akademileri Komutanı Orgeneral Hüseyin Nusret Taşdeler (2009’da 2. sıra): Kıdemde 7. sırada.


Donanma Komutanı: Oramiral Emin Murat Bilgel (2009): Denizci olduğu için Kara Kuvvetleri Komutanı  olamayacak.



Genelkurmay 2. Başkan Yardımcısı: Orgeneral Bilgin Balanlı (2009): Havacı olduğu için şansı yok.


3. Ordu Komutanı: Orgeneral Yalçın Ataman (2010’da 1. sıra): Orgeneralliğe iki gün önce getirildi. 15 Orgeneral arasında en kıdemsiz ikinci isim.


2. Ordu Komutanı: Orgeneral Servet Yörük (2010’da 2. sıra): Eski Özel Kuvvetler Komutanı. İki gün önce Orgeneral oldu. En kıdemsiz orgeneral.

Saat saat YAŞ krizi

14.45: Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın Kara Kuvvetleri Komutanlığı için işaret ettiği Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Atilla Işık’ın, emekliliğini istediği kamuoyuna yansıdı.

15.00: Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül, Genelkurmay Personel Başkanı Korgeneral Raif Akbaş ve Başbakanlık Müsteşarı Efkan Ala, Başbakanlık’ta biraraya geldi. Aynı saatlerde Başbakan Yardımcısı Arınç da Başbakanlık’taydı.

16.53: Genelkurmay Başkanlığı’na getirilmesi beklenen Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Işık Koşaner, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün çağısı üzerine Çankaya Köşkü’ne çıktı.

17.00: Bakan Gönül, Başbakanlık’tan ayrıldı.

17.35: Işık Koşaner, Çankaya Köşkü’nden ayrılarak Genelkurmay Karargâhı’na geçti.

18.05: Koşaner, Genelkurmay Karargâhı’ndan ayrılarak Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na geçti.

Korgeneral olabilir mi?

Orgeneral Hasan Iğsız ile Orgeneral Atilla Işık’ın emekli olması durumunda TSK’daki orgeneral sayısı 14’e düşecek. Bu durumda Yüksek Askeri Şhura, Genelkurmay Başkanı’nın isteği ile 2010 bitmeden olağanüstü toplanıp bir terfi daha yapabilir. Bu durumda da orgeneral olmak için yarışacak korgeneraller kıdem sırasına göre şöyle:

TSK Sağlık Komutanlığı ve GATA Komutanı Korgeneral Hasan Memişoğlu (2004’te 2. sıra - sınıfı uygun değil)

K.K. EDOK Muharebe Destek Eğitim Komutanı  Korgeneral Selahattin Uğurlu (2004’te 3. sıra)
Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Hilmi Akın Zorlu (2005’te 3. sıra)
Kara Kuvvetleri Lojistik Komutanı Korgeneral Eyüp Kaptan (2005’te 5. sıra)
İstihbarat Başkanı Korgeneral İsmail Hakkı Pekin (2006’da 1. sıra)
ATASE ve Denetleme Başkanı Korgeneral Abdullah Atay (2006’da 2. sıra)
EDOK Muharebe ve Muharebe Destek Eğitim Komutanı Korgeneral Muzaffer Şen (2006’da 3. sıra)
6. Kolordu Komutanı Korgeneral Nejat Bek (2006’da 4. sıra - ‘Balyoz davası’ sanığı şansı yok)
2. Kolordu Komutanı Korgeneral Ömer Necati Özbahadır (2006’da 5. sıra)

Tolga Akıner/Radikal