Milyarderin ölüm kalım savaşı: 9 milyar dolar verirse idam edilmeyecek

Vietnam’da bir mahkemede dün ülkenin emlak kraliçesinin ucunda ölüm olan davasını görüyordu. 12 milyar doları zimmetine geçirmekle idam cezasına çarptırılan milyarder Truong My Lan cezasına itiraz etse de dün mahkeme idam cezasını onadı.

Nisan ayında idama mahkum edilen Lan, Saigon Joint Stock Commercial Bank (SCB) adlı bir bankadan 12.4 milyar dolardan fazla para hortumlamakla suçlanıyordu. Bu meblağ, Vietnam’ın milli gelirinin neredeyse yüzde üçüne tekabül ediyor. Yetkililer dolandırıcılığın neden olduğu toplam zararın 27 milyar dolara ulaştığını söylüyor.

Lan paravan şirketler ve üçüncü şahıslar aracılığıyla bankanın hisselerinin yüzde 91.5’ine sahipti. Normal şartlarda Vietnam’da bankalarda ne kadar hisse sahibi olunacağı sıkı şekilde denetleniyor ancak Lan birçok aracı kullanarak bu önlemleri aştı. Lan 2012’den 2022’nin ekim ayına kadar olan süreçte paravan şirketlere yasa dışı krediler ayarlayarak büyük miktarlarda para aktardı. Lan’ın eylemleri devletin SCB’ye müdahale etmesi gereken noktaya ulaşana kadar devam etti.

İngiliz haber ajansı Reuters’e göre Vietnam Merkez Bankası nisan ayı itibarıyla SCB’yi kurtarma operasyonu kapsamında bankaya 24 milyar dolar “özel kredi” aktardı. Halbuki Lan gözden düşmeden önce Vietnam’ın finans dünyasında kilit bir rol oynamış, iyi durumda olmayan SCB’nin kurtarılmasına katkı sağlamıştı. Ama şimdi bankanın karşılaştığı büyük kriz, bizzat kendi elleriyle inşa edildi.

DOKUZ MİLYAR DOLARI ÖDERSE İDAMDAN KURTULABİLECEK

İnternet gazetesi VnExpress’in haberine göre, ülkenin güneyindeki Ho Chi Minh City’deki Yüksek Halk Mahkemesi, Lan’ın idam cezasını hafifletecek nedenlerin olmadığına karar verdi. Bununla birlikte Lan, idam cezasına çarptırılmasına neden olan paranın dörtte üçünü iade edebilirse cezasının ömür boyu hapse çevrilebileceği açıklandı.

68 yaşındaki Lan, “kızgın fırın” kampanyasıyla uzun süredir yolsuzlukla mücadele eden Vietnam’da hapse atılan en meşhur şirket yöneticileri ve devlet görevlilerinden biri. Onu diğerlerinden ayıransa aldığı idam cezası. Dijital gazete VietnamNet’te yer alan haberde temyiz duruşmasında savcılığın Lan’ın hortumladığı paranın “daha önce görülmemiş bir büyüklükte ve telafi edilemez olduğunu” söylediği aktarıldı.

Emlak kraliçesinin avukatları müvekkillerinin suçunu kabul etmesinin, pişman olmasının ve zimmetine geçirdiği paranın bir kısmını ödemesinin hafifletici nedenler olduğunu söylese de savcılar bunların yeterli olmadığını söyledi. Lan temyiz duruşması sırasında devlete yük olduğu için utanç duyduğunu ve aklındaki tek şeyin aldıklarını iade etmek olduğunu söyledi.

Avukatları yargıçlardan hoşgörülü olmasını isteyerek Lan’ın idam cezası altındayken varlıklarını ve yatırımlarını satmak için alıcılarla pazarlık yapmasının ve dolayısıyla dokuz milyar doları toplamasının zorlaştığını söyledi. Avukatları cezası müebbet hapse döndürülürse işinin çok daha kolay olacağını savundu.

Lan’ın avukatı Nguyen Huy Thiep, temyiz başvurusu reddedilmeden önce BBC International’a milyarderin sahip olduğu varlıkların toplam değerinin tazminat için belirlenen meblağın üstünde olduğunu açıkladı. Ancak varlıkların çoğu gayrimenkul olduğu için satışların zaman ve çaba gerektiğini söyledi.

Bu davada yargılanan tek isim Lan değil;84 kişi daha yargılandı. Thanh Nien gazetesine göre bu 84 sanığa üç yıl şartlı tahliyeden ömür boyu hapse kadar değişen cezalar verildi. Ceza alanlar arasında Lan’ın dokuz yıl hapse mahkum edilen Hong Konglu iş insanı kocası Eric Chu ve 17 yıl hapis cezası alan yeğeni de var. Ömür boyu hapis cezasına çarptırılanlardan biri de üst düzey banka müfettişi Do Thi Nhan. Lan, Do gibi üst düzey devlet yetkililerine rüşvet teklif vermekten de suçlu bulundu.

patronlardunyasi.com