Klisede ayin de yetmedi

Global krizden en çok etkilenen sektörlerin başında gelen otomotiv, geçen pazar kilisede yapılan bir ayin ile kurtuluşunu dualarda aramıştı.

ABD Kongresi'ndeki Demokratlar ile Beyaz Saray arasında otomotiv endüstrisini kurtarmak için planlanan 15 milyar dolarlık planın son rötüşları atılırken, sektörün kendisini yeniden yapılandırması amacıyla bir 'Otomotiv Çarı' atanacak. Yasa, Beyaz Saray'ın atayacağı bir kişiyi 'Otomotiv Çarı' haline getirecek. Bu kişi, sektörün kendisini yeniden yapılandırmasında yöntem belirleyici ve denetleyici yetkilere sahip olacak. Aynı kişi, amaçlara göre hareket edilmediği takdirde, iflasın eşiğindeki şirketlere verilecek parayı iptal etme yetkisine de sahip olacak.

Detroit'i ayakta tutmak

Demokrat Parti, otomotiv sektörünün merkezi Detroit'in ayakta kalabilmesi amacıyla kısa vadede borç alması için yeniden yapılanmanın gerekli olduğunda ısrarlı. Beyaz Saray'ın başlangıçta isteksiz görünmesine rağmen, taraflar arasında oldukça yol katedildi. Beyaz Saray Sözcüsü Dana Perino, "Uzun vadede yaşayabilirlik için bir yasanın hazırlanmasına yönelik olarak son günlerde çok ilerleme kaydettik" dedi. Sözcü Dana Perino, vergi mükeleflerinin bu yatırımını koruyacak bir yasa için çalışmalarına devam edeceklerini belirtti.

Ancak, hálá Kongre'den tepkiler var. Senato Çoğunluk Grubu Lideri Harry Reid, "Vergi mükelleflerinin parasını bu şirketlere vermek bizi tatmin etmiyorsa da, bunun yapılması gerektiğini biliyoruz" dedi. Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, yeniden yapılanmanın, şirket yönetcilerinden, sendikalardan, kredi verenler ve diğer kurumlardan ödün gerektirdiğini belirtti. Pleosi, "Buna berber dükkanı diyoruz. Herkesin saçı burada kesiliyor" diye konuştu.

Tırmanılacak tepe

Beyaz Saray'ın, şirketlerin uzun vadede verdikleri sözleri tutmaları konusunda kaygı taşıdığı da ifade ediliyor. Bu çerçevede, Kongre'nin birkaç ay sonra yeni bir yasa ile şirketleri, sözlerini tutmaya zorlayabileceğine işaret ediliyor. Temsilciler Meclisi Mali Hizmetler Komitesi Başkanı Barney Frank, mevcut görüş ayrılıklarının çözüleceği konusunda iyimser olduğunu söyledi. "Otomotiv sektörünün müttefiki" olarak bilinen Senatör Carl Levin ise hálá tırmanılması gereken bir tepe bulunduğunu kaydetti. Kongre'deki tepkilerin bazı Cumhuriyetçi üyelerden geldiği ifade ediliyor.

Obama tercih etsin

Ayrıca, 'Otomotiv Çarı' olarak belirlenecek kişi konusunda Beyaz Saray ile Kongre arasında farklılıklar bulunuyor. Demokratlar, Çar olacak kişinin belirlenmesinin 20 Ocak'ta göreve başlayacak olan yeni Başkan Barack Obama'nın tercihine bırakılmasını, Bush'un ise diğer denetçileri atamasını istiyorlar. Öte yandan, çevreciler ise, Detroit'in üç büyük oto devinin daha az yakıt yakan otomobil üretmesi için baskı yapıyor.

CEO maaşlarına sınırlama, özel jetlere yasak geliyor

Tasarı, otomotiv CEO'larının maaş ve harcamalarına kısıtlama ve denetim getirirken özel jet kullanımına da son veriyor. Üç oto devi, GM, Chyrsler ve Ford'un CEO'ları geçen ay Washington'a üç ayrı özel jet ile seyahat ederek Kongre'den para istemiş ve çok büyük tepki almışlardı.

Otomotiv Çarı şirketlerin tüm önemli yönetim kararlarının denetçisi olacak ve şirketlerin tüm defterleri devlet denetiminde olacak. 25 milyon doları aşan tüm mali işlemler denetçilere bildirilecek.

Bazı çevreler, yasa tasarısını "millileştirme" olarak adlandırıyor.

Geçen hafta Kongre'de ifade veren GM ve Chrysler'in yöneticileri, gelecek yılın ilk aylarında ayakta kalabilmeleri için acilen 15 milyar dolara gerek bulunduğunu belirtmişlerdi.

Amerikan halkı ise, otomotiv devlerinin kurtarılması konusunda yarı yarıya bölünmüş durumda. Halkın yüzde 45'i sektöre mali desteğe onay verirken, yüzde 44'ü karşı çıkıyor. 

Kasım Cindemir/Hürriyet