Kökleri 1774 yılına kadar uzanan küresel marka Birkenstock,  tasarımına benzeyen sandaletler üreten üç rakibini dava etti. Şirket, ayakkabılarının “telif hakkıyla korunan uygulamalı sanat eserleri” olduğunu öne sürerek kopyalanmaması gerektiğini savundu. Alman yasalarına göre, sanat eserleri standart tüketim mallarına kıyasla daha güçlü fikri mülkiyet korumasına sahip.

1930'larda doğan ayakkabıcı Karl Birkenstock hala hayatta. Bazı tasarımların resmi koruma süresi sona ermişti. Bu nedenle, Birkenstock sandaletlerinin sanat statüsü kazanarak yasal koruma altında kalmasını talep etti.

BIRKENSTOCK HAKKINDA ÇELİŞKİLİ KARARLAR

Dava sürecinde, Köln'deki bir bölge mahkemesi ilk olarak Birkenstock lehine karar verdi ve sandaletleri uygulamalı sanat olarak tanımlayarak ihtiyati tedbir kararı aldı. Ancak daha yüksek bölge mahkemesi bu kararı bozarak, geniş kayışlı ve büyük tokalı sandaletlerin sanatsal bir değere sahip olmadığını savundu.

NİHAİ KARAR: BIRKENTOCK SANAT ESERİ DEĞİL

En yüksek mahkeme ise  Mayıs 2023'te başlayan hukuki mücadeleyle ilgili nihai kararı vererek, Birkenstock sandaletlerinin telif hakkı korumasına uygun olmadığına hükmetti. Mahkeme, bir ürünün teknik gereklilikler ve belirli kurallar doğrultusunda tasarlandığında telif hakkına tabi olamayacağını belirtti.

Yargıç Thomas Koch, "İddialar asılsızdır çünkü sandaletler telif hakkıyla korunan uygulamalı sanat eserleri değildir," diyerek davayı reddetti. Mahkeme ayrıca, "resmi tasarım öğeleri kullanan saf zanaatkarlığın" sanat olarak değerlendirilmesi için yeterli olmadığını vurguladı.

Birkenstock'un avukatı Konstantin Wegner ise, daha fazla hukuki işlem yapmayı planladıklarını açıkladı.

AİLE ŞİRKETİNDEN KÜRESEL MODA İKONUNA

Alman markası Birkenstock, kalite ve konfor konusundaki itibarıyla uzun yıllardır ayakkabı sektöründe öncü konumda bulunuyor. Başlangıçta bir aile şirketi olarak kurulan marka, esnek tabanlıklar üreterek sektöre adım attı.

1960’larda üretilen ilk deri kayışlı sandaletler, zaman içinde çeşitlenerek farklı renk ve kayış stilleriyle piyasaya sürüldü. Rahatlık ve dayanıklılığıyla öne çıkan Birkenstock sandaletleri, kalıplanmış taban yapısıyla ayak sağlığını destekliyor. Markanın açıklamasına göre, bu özel tabanlıklar ağırlığı eşit şekilde dağıtarak basınç noktalarını azaltıyor ve sürtünmeyi minimuma indiriyor.

Kate Moss

Bir dönem moda dünyası tarafından göz ardı edilen Birkenstock, 1990’larda süpermodel Kate Moss’un tercih etmesiyle büyük bir popülerlik kazandı. Zamanla ana akım modanın vazgeçilmez bir parçası haline gelen sandaletler, Akademi Ödülleri gibi kırmızı halı etkinliklerinde bile boy gösterdi.

Katie Holmes, Naomi Watts ve Gigi Hadid

2021 yılında Fransız milyarder Bernard Arnault ve lüks moda devi LVMH tarafından desteklenen ABD merkezli özel sermaye şirketi L Catterton, Birkenstock’un çoğunluk hissesini satın aldı. 2023 yılında New York Borsası’nda işlem görmeye başlayan şirket, yaklaşık 8,6 milyar dolarlık bir değerlemeye ulaştı. Bu, markanın 2021’deki değerinin iki katına çıkması anlamına geliyordu. L Catterton, halka arzın ardından da Birkenstock’un en büyük hissedarı konumunu korumaya devam etti.

'Barbie' karakterini canlandıran Margot Robbie/Fotoğraf: Dsanchez

Birkenstock, lüks moda dünyasında da kendine sağlam bir yer edindi. Dior, Manolo Blahnik ve Rick Owens gibi dünyaca ünlü markalarla iş birliği yaparak, estetik ve konforu bir araya getiren özel tasarımlar sundu. Kuruluşundan bu yana altı nesil boyunca aile mülkiyetinde kalan Birkenstock, bugün global çapta bir marka olarak varlığını sürdürmeye devam ediyor.

patronlardunyasi.com