Türkiye'nin tek entegre yassı çelik üreticisini yabancıların almasına karşı olanların sesi gür çıkarken, yabancılar da 'globalleşme' vaad ediyor
Yerli cephesi
Çoğunluk yabancıya gitmesinden endişeli
Türkiye'de yabancı sermayeye yapılan çağrıların yüksek sesle dile getirildiği bir ortamda özelleştirilecek Erdemir'in yabancıya gitmemesi konusundaki görüşler oldukça dikkat çekici. İşçi sendikalarının, muhalefet partisinin, sol görüşlü iktisatçıların "Erdemir yabancıya satılmasın, hatta hiç satılmasın" demesi normal. Ancak konu Erdemir olunca yıllardır özelleştirmenin en ateşli savunuculuğunu yapmış olanlar bile söylem değiştirdi.
Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Başkanı Tuğrul Kudatgobilik bile, "Özelleştirmeye karşı değiliz ama Erdemir'e başka açıdan bakıyoruz. Bu, alalede bir hisse satışı değildir' dedi. Kuruluşunda Erdemir'de yüzde 25 hissesi olan, bugün payı azalsa da şirketteki ortaklığı süren Ankara Ticaret Odası'nın Başkanı Sinan Aygün, "Hans'a değil, Mehmet'e satın" diye görüşünü özetledi.
Erdemir'e talip olan yerliler
Koç Holding: Arçelik'te, Tofaş ve Ford Otosan'da Erdemir'in ürettiği yassı çeliği kullanan Koç Grubu, Erdemir şartnamesi almak için başvurduğunu açıkladı. Bu gelişme, "Telekom'u alamayan Koç, Erdemir'e yöneldi" şeklinde yorumlandı. Koç'un, sektörü iyi bilen ve güçlü bir ortakla ihaleye girerse elinin daha güçlü olacağı da yapılan yorumlar arasında.
OYAK: OYAK Genel Müdürü Coşkun Ulusoy'un, Türk halkının güvencesi olduklarını vurgulayıp Erdemir'e talip olabileceklerini açıklamasının ardından, grup Erdemir şartnamesini aldı. Grubun, Fransız Renault ile ortak olduğu Bursa'daki otomotiv tesislerinde kullandığı çeliği Erdemir'den değil, Fransız Arcelor'dan aldığı biliniyor.
Kibar Holding: Erdemir'in taliplerinden Kibar Holding hem sac, hem de otomotiv üretiminde Erdemir ürünlerini kullanıyor. Güney Koreli Hyundai ile ortaklığı bulunan Kibar Grubu, Erdemir'in birlikte ürün geliştirdiği yani teknik anlamda işbirliğine gittiği müşterileri arasında da yer alıyor.
Borusan: Yassı çelik ve boru, grubun dört ana faaliyetinden birini oluşturuyor. Çelik sektöründe faaliyet gösteren dokuz şirketi bulunan Borusan bu üretiminde Erdemir ürünlerini kullanıyor.
TOBB: Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Erdemir özelleştirmesine girecek 25 firmayı 'Ortak Girişim Grubu' adıyla bir araya getirmeyi görev edindi. TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, "Biz de bu oluşumda yer alabiliriz" dedi. Erdemir Vakfı da Ortak Girişim Grubu'na 50 milyon dolarla katılacak.
Yabancı cephesi
Türkiye pazarı yabancıyı cezbediyor
26 Eylül 2005, Türkiye'nin özelleştirme tarihinde bir dönüm noktası olacak. Özelleştirme İdaresi, Erdemir'in yüzde 46.2'sini blok olarak satacak. Son yıllarda altın çağını yaşayan çelik sektörünün en önemli oyuncuları ihaleye giriyor. Aralarından biri, bu tarihte Erdemir'in yeni sahibi olacak.
Kamuoyunun büyük bir bölümü Erdemir'in yabancı bir şirkete satılmasına karşı. Şirketin 2004 yılında 3 milyar dolar cirosu, 631 milyon dolar net karı ile Türkiye'nin en karlı KİT'lerinden biri olması bunun en önemli nedeni. Karşı görüşün en önemli tezlerinden biri de "çeliğin stratejik bir ürün olması dolaysıyla yabancı bir firmanın tekeline geçmemesi gerektiği."
Türkiye'nin bugünkü "yassı çelik" tüketimi yılda 7 milyon ton. Ereğli bunun 3.6 milyon tonunu karşılıyor. Yaklaşık 3.4 milyon ton yassı çelik için Türkiye her yıl yurtdışından 3 milyar dolarlık ithalat yapıyor.
Bu rakamlar, yabancı şirketlerin gözünde Erdemir ile Türkiye pazarına girmeyi daha da cazip kılıyor. Erdemir için şu ana kadar dünya çelik devlerinden Mittal, Corus, Arcelor, Posco, Seversthal ve Novolipet şartname aldı.
İhalenin en iddialı şirketleri Mittal Steel, Arcelor ve Corus. US Steel ise Erdemir'le ilgilenmekten vazgeçtiğini açıkladı. Bugünlerde Erdemir'le ilgili kamuoyu oluşturmaya çalışan bu şirketlerin yabancı sermaye karşıtlarına mesajı, "Erdemir