Gündem

Özlem ERMİŞ BEYHAN

Ukrayna Rusya ile savaşın dördüncü yılına girdi. Savaşın sona ermesi için taraflar pazarlıklarını sürdürüyor. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov bugün Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'la görüşmek üzere Ankara'da. Savaş; canların yittiği, evlerin yıkıldığı, insanların göçe zorlandığı bir felaket ve sona ermesi öncelikle bu açıdan çok kritik. İnsani etkinin ötesinde savaşın sona ermesi, Türkiye dahil olmak üzere bölge ülke ekonomilerine olumlu yansıyacak.

KİRLİ PAZARLIKLAR BARIŞI ERTELEYEBİLİR

Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelensky için de çanlar çalıyor. Görüşmeler sürerken Rusya-Ukrayna barışı sağlanması veya Ukrayna’nın NATO üyesi olması karşılığında Zelensky görevinden istifa etmeye hazır olduğunu açıkladı. ABD Başkanı Donald Trump, Ukrayna'nın Rusya'ya karşı savaşını desteklemek için gönderilen 100 milyarlarca doları geri almak istiyor. Washington, Trump'ın selefi Joe Biden'in Ukrayna'ya verdiği savaş yardımının tazminatı olarak istediği bir maden anlaşmasını Kiev ile görüşüyor. Ancak buna karşılık Ukrayna, ABD’den güvenlik garantisi talep ediyor. Bu aşamada “kirli pazarlıkların” barışı geciktirme riski taşıdığı yorumları yapılıyor.

AVRUPA EKONOMİSİ İÇİN BARIŞ ÇOK KRİTİK

Tüm risklerin ötesine geçilerek savaşın sona erdirilmesi durumunda Goldman Sachs’ın son raporuna göre Rusya ile Ukrayna arasındaki barış, AB için ek bir 0.5’lik büyüme getirebilir. Daha da önemlisi barış Goldman analizine göre Avrupa’da tüketici güvenini artırıp, ekonomik canlanmayı pozitif etkileyecek. Bu etkinin Trump’ın getireceği tarifelerin yükünü sıfırlayacağı belirtiliyor.

İHRACATIMIZI VE TÜRK LİRASI’NI POZİTİF ETKİLEYECEK

Barışla Rus gazının yeniden serbestçe satın alınabileceği, bunun da Avrupa gaz fiyatlarının düşmesine yardımcı olacağı öngörülüyor. Bu durum Avrupa ekonomisine ve dolayısıyla en büyük ihracat pazarı Avrupa olan Türkiye ekonomisine olumlu yansıyacak. JPMorgan, Ukrayna ile Rusya savaşının sona ermesinin başta Türkiye olmak üzere bölgedeki gelişmekte olan ekonomilerin para birimlerini “pozitif” etkileneceğini açıkladı.

TÜRK ŞİRKETLER YAPTIRIMLARDAN ÇOK ETKİLENDİ

Rusya pazarında faaliyet gösteren ve Borsa İstanbul’da işlem gören birçok Türk şirketi, 2022’de başlayan Ukrayna Savaşı ve buna bağlı yaptırımlardan doğrudan yara aldı. Şişecam’dan Enka’ya, Anadolu Efes’ten Arçelik’e dev şirketlerin yanı sıra pek çok orta büyüklükteki Türk üretici de Rusya’ya yaptırımlar nedeniyle etkilendi.

Ancak bu şirketlerin hemen hemen tamamının yaptırımların sona ermesi ile eskisinden de hızlı operasyonlarına geri dönme kapasitelerinin olduğu vurgulanıyor. Özellikle tekstil ve hazır giyimde Rusya pazarının eski günlere dönmesinin büyük bir sıçramaya neden olacağı öngörülüyor. Savaş bittiğinde, bu süreçte ülkede mağaza boşluğunu dolduran Türk perakendeciler için de yeni bir dönem başlayacak. Rusya’dan çıkan Starbucks’tan H&M’e ve McDonalds’a kadar yüzlerce Batılı markanın savaş sonrası bu dev pazara geri dönme konusunda nasıl bir strateji izleyeceği merakla bekleniyor. Barışın gelmesi sonrası Ukrayna’nın yeniden inşasının önümüzdeki dönemde Türk şirketleri için özellikle müteahhitlik alanında yeni fırsatlar yaratmasına da kesin gözle bakılıyor.

CANLAR GİTTİ, YUVALAR TERK EDİLDİ, ENFLASYON ARTTI

Rusya’nın Ukrayna’yla savaşı, şimdi güç savaşında yeni bir hamle için arka plan oluştursa da, savaşı yaşayan iki ülke halkı açısından tamiri imkansız felaketler getirdi. Yüz binlerce insanın öldüğü, 6 milyondan fazla Ukraynalı’nın ülkesini terk etmesine sebep olan savaşta, iki komşu ülke vatandaşları ekonomik olarak da büyük bir zorluk içine düştü. Enflasyon iki ülkede de tırmandı, fiyat artışları Rusya'da yüzde 9,5 ve Ukrayna'da yüzde 12 seviyesinde gerçekleşti.

RUSYA’DA EKONOMİ ALARM VERMEYE BAŞLADI

Uluslararası Para Fonu (IMF) verilerine göre, Rusya'nın gayri safi yurtiçi hasılası (GSYİH) savaşın ilk yılında yüzde 1,3 küçüldü. Sonraki iki yılda Rusya yüzde 3.6’lık büyüme gösterdi. Ancak şimdi Rusya ekonomisi, yüksek faiz oranları ve enflasyon nedeniyle çeşitli sektörlerde satış ve siparişlerin düşmesiyle soğuma sinyallerini vermeye başladı.
Rusya savaş devam ederken "Enflasyonu frenleme ile ekonomik büyüme arasında bir denge” arayışı içinde.

YASA DIŞI PETROL VE GAZ SATIŞI İLE AYAKTA KALDI

Guardian'ın bir raporuna göre, şu ana kadar geniş kapsamlı ABD ve Avrupa yaptırımlarına rağmen, Rus fabrikaları gereken ara malları ve hammaddeleri tedarik etmeye devam etti. Rapora göre, yasadışı petrol satışından ve daha az ölçüde doğal gaz, nikel ve platinden kaynaklanan fon akışı, Rusya’yı yaptırımlara rağmen ayakta tutmaya yetti.

UKRAYNA EKONOMİSİ EN BÜYÜK DARBEYİ İLK YIL YEDİ

Ukrayna ise 2022’de, savaşın ilk yılında yüzde 36 küçülen gayri safi milli hasılasındaki kan kaybını sonraki iki yılda durdurmayı başardı. Ülke, savaşırken 2023’te yüzde 5.3, 2024’te ise yüzde 3 büyüme açıkladı. Ülke ekonomisinin bu yıl ise büyüme oranında bir adım geri gitmesi, Ukrayna’nın 2025’te yüzde 2,7' lük GSMH artışına imza atması öngörülüyor.

11 TRİLYON DOLARLIK NADİR METALİ VAR

Ukrayna elektrik piyasasında güçlü ve çok önemli metal yataklarına sahip. Önümüzdeki 10 yıl için Ukrayna’nın 11 trilyon dolarlık nadir metal yataklarına sahip olduğu tahminleri yapılıyor.

patronlardunyasi.com