TÜİK, bu aydan itibaren mevsim etkilerinden arındırılmış özel kapsamlı Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) göstergelerini yayınlamaya başlayacağını duyurdu.
TÜİK'ten konuya ilişkin yapılan duyuruda, Kurum ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) arasında gerçekleştirilen istişare grubu toplantıları sonucunda, mevsim etkilerinden arındırılmış TÜFE ve özel kapsamlı TÜFE göstergelerinin üretimiyle ilgili nihai aşamaya gelindiği belirtildi.
Duyuruda, "Bu kapsamda, ilgili göstergeler her ay TÜFE haber bülteninin yayımlanmasından bir iş günü sonra saat 16.00'da TÜİK web sitesinde yayımlanacaktır. Mevsim etkilerinden arındırılmış özel kapsamlı TÜFE göstergelerine ilişkin veriler ilk kez, Tüketici Fiyat Endeksi Haber Bülteni'nde yer alan istatistiksel tablolar bölümünde 4 Ekim'de yayımlanacak. Ayrıca, diğer mevsim etkilerinden arındırılmış göstergelerde olduğu gibi, özel kapsamlı TÜFE göstergeleri için de metodolojik doküman, yayımla eş zamanlı olarak kullanıcılara sunulacak." ifadeleri yer aldı.
TEMEL BAŞLIKLAR İÇİN AYLIK VE YILLIK DEĞİŞİM ORANLARINI İÇEREN YENİ TABLO DA YAYINLANACAK
Yeni TÜFE göstergelerinin yanı sıra, kullanıcı talepleri dikkate alınarak cari aya ilişkin Amaca Göre Bireysel Tüketim Sınıflaması (COICOP) 5'li düzeyde tüm temel başlıklar için aylık ve yıllık değişim oranlarını içeren yeni bir tablo yayımlanmasına da karar verildiği açıklanan duyuruda şöyle devam edildi:
"Bu tablo sayesinde, aylık bazda en yüksek artış, en fazla düşüş veya en az artış gösteren sınırlı sayıdaki seçilmiş temel başlıklar ve değişim oranlarına ilişkin mevcut iki tabloya ihtiyaç kalmadığından, bu tablolar yayından kaldırıldı. COICOP 5'li seviyede tüm temel başlıkları içeren yeni tablo, bu alanda çok daha detaylı verilerin kamuoyuyla paylaşılmasına olanak sağlamaktadır."
MEVSİMSELLİKTEN ARINDIRMA NEDİR?
Verilerde yıldan yıla yinelenen ve yılın bazı ay/dönemlerinde ortaya çıkan periyodik artış ya da azalışlar mevsimsel etkiler olarak adlandırılırken, ay/dönem/yıl içindeki takvim kompozisyonuna bağlı olarak oluşan etkiler takvim etkileri olarak adlandırılmaktadır. Mevsim ve takvim etkisinden arındırma ise mevsim ve takvim etkilerinin istatistiksel yöntemler kullanarak tahmin edilmesi ve eğer anlamlı ise veriden ayrıştırılması işlemidir.
MEVSİMSELLİKTEN ARINDIRMA NEDEN ÖNEMLİ?
Mevsim ve takvimden kaynaklanan etkiler, geçici nitelikte olduklarından, verinin genel eğiliminin gözlemlenmesini engellemektedir.
Mevsimsel hareketler içeren veride, belirli bir dönemde meydana gelen değişikliğin, verideki gerçek artış veya azalıştan mı, yoksa mevsimsel etkilerden mi kaynaklandığını anlamak oldukça güçtür. Oysa karar verme ve planlama faaliyetleri için gerekli olan kısa dönemli göstergelerin, istenen dönemler arasında sağlıklı karşılaştırma yapmaya olanak sağlayacak şekilde üretilmesi büyük önem taşımaktadır.
Kısa dönemli göstergelerde aylık/dönemlik ve yıllık değişimlerin sağlıklı bir şekilde yorumlanabilmesi için, bir önceki aya/döneme göre yapılacak karşılaştırmalarda mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış göstergelerin kullanılması, bir önceki yılın aynı ayına/dönemine göre yapılacak karşılaştırmalarda ise takvim etkisinden arındırılmış göstergelerin kullanılması daha anlamlı olacaktır.
MERKEZ BANKASI TALEP EDİYORDU
Daha önce Merkez Bankası bünyesinde çekirdek enflasyon adıyla mevsimsellikten arındırılmış enflasyon verisi çalışması yapılıyor fakat bu veriler kamuoyu ile paylaşılmıyordu.
Merkez Bankası yetkilileri yaptıkları açıklamalar ve yayınladıkları raporlarda mevsimsellikten arındırılmış enflasyonun önemine dikkat çekerek üstü kapalı şekilde TÜİK'i bu konuda adım atmaya çağırıyordu.
patronlardunyasi.com