Amerika'nın Florida eyaletinde tüm dünyada milyonlarca kişi tarafından kullanılan teflon ürünleri tarihin en büyük tazminat davalarından birine konu oldu. "Teflon" isim hakkını alarak yapışmaz tava ve tencere gibi ürünleri 1930 yılında dünya piyasasına ilk kez sunan DuPont firması aleyhine, "insan hayatını hiçe saydığı" gerekçesiyle 5 milyar dolarlık tazminat davası açıldı.
Teflonun hammeddesi içerisinde yer alan kimyasallardan PFOA'nın
(Perfluorooktanoik asit) kanserojen olduğunu savunan iki hukuk bürosu tüketicileri temsilen Dupont aleyhine dava
açtı. Hayvanlar üzerinde yapılan deneylerde kanser yaptığı kanıtlanan maddenin yıllardan beri üretilen tüm teflon
ürünlerde kullanıldığını ileri süren avukatlar DuPont'un PFOA'nın zararlarına ilişkin uyarılara ürünlerinde yer
vermediğini, bunun da şirketin büyük bir sorumsuzluğu olduğunu açıkladı. Firmanın ayrıca şimdiye kadar üretilen tüm
ürünleri toplayıp gerekli uyarıları ekledikten sonra teflon kullanmaktan kaynaklanan hastalıkların tedavi masraflarını da
karşılaması istendi. Avukat Alan Kluger, "Son 20 yıldır Dupont teflon kullanımının hayvanlarda kansere yol açtığını
biliyordu. Ancak bunu gizledi" diye konuştu.
DuPont ise iddiaları reddettiğini açıkladı. Şirket sözcüsü
tarafından yayınlanan bildiride, "Ürünlerimizin hiçbiri insan sağlığını tehdit edecek maddeler içermemektedir. Teflon
ürünlerinde bahsedilen madde yer almamaktadır" ifadesi yer aldı. Ancak dünya genelinde tüm uzmanlar PFOA'nın
teflon üretiminde kullanıldığını doğruluyor. DuPont'un geçtiğimiz yıl Batı Virginia'da açılan benzer bir davada 82
milyon dolar tazminat ödemeyi kabul etmesi de şirketi iyice köşeye sıkıştırıyor. DuPont, teflon fabrikası çevresinde
yaşayan kişilerin "su kaynaklarının PFOA ile zehirlendiği" iddiasıyla açtığı davada, davacı taraf ile anlaşarak tazminat
ödeme yolunu seçmişti. Firma o dönemde yaptığı açıklamada PFOA'nın halk sağlığını tehdit eden bir özelliği
olmadığını duyurmuştu. Bu nedenle "Ürünlerimizde bu madde bulunmuyor" açıklaması inandırıcı bulunmuyor. Bu
açıklamanın yeni nesil ürünler için doğru olmaması durumunda bile daha önce üretilen ürünler yüzünden şirketin
milyonlarca dolar tazminat ödemesine kesin gözüyle bakılıyor.
ABD hükümeti DuPont'u fena köşeye sıkıştırdı
ABD hükümeti geçen
Mayıs ayında Dupont'a bir uyarı göndererek PFOA ile ilgili tüm belgeleri ve son 20 yılda PFOA'nın yol açtığı sağlık
sorunlarını içeren kayıtları istedi Hükümet Dupont'u 1984 yılında su kaynakları üzerinde PFOA etkisini araştırmak için
yaptığı çalışmaları halka açıklamamakla suçladı ve 1984-2005 yılları arasındaki her gün için Dupont'un 27 bin dolar
tazminat ödemesi istemiyle dava açma kararı aldı. Şirket tüm çalışmaları hükümete iletmek konusunda anlaşma
yolunu seçmek zorunda kaldı.
Nasıl etkiliyor?
Yapışmaz tava ya da
tencerelerin en önemli maddelerinden biri olan PFOA, üzerinde yapılan yemeğe ya da teflon üretim fabrikaları
çevresinde yer alan yerleşim birimlerinin su kaynaklarına karışarak vücuda giriyor. Kanserin yanısıra, kadınlarda düşük
riskini de artırdığı bilinen kimyasalın dünya genelinde yasaklanması için çevre örgütleri ve bilim adamları yıllar süren
kampanyalara imza attı. Son davanın gündeme gelmesinin ardından BBC'ye konuşan Toksikolog Tim
Kropp, 'DuPont dünyanın en parlak kimyagerlerine sahip. Nasıl oluyor da PFOA'ya alternatif bir şey üretemiyorlar
anlamıyorum' dedi.
Vatan