TEMA Vakfı'nın örnek bir kırsal kalkınma projesi yaratmak için seçtiği Afyonkarahisar'a bağlı Tazlar Köyü'nde 12 yıldır süren çalışmalar tamamlandı.
Borusan Holding'in kurucusu Asım Kocabıyık, doğum yeri Afyonkarahisar'ın Tazlar Köyü'nün talihini değiştirdi. 12 yıl önce TEMA Vakfı'yla birlikte uygulamaya konulan 2.3 milyon TL'lik projeyle köyünü erozyon tehdidinden kurtardı. Köyün tarımdan elde ettiği gelir 725 bin TL'ye, çiftçi başına gelir de 12 bin 500 TL'ye kadar çıktı.
Erozyon ve heyelan tehdidiyle karşı karşıya olan Tazlar Köyü'nde düzenlenen toplantıda TEMA'nın öncülüğü ve Borusan'ın sponsorluğunda bugüne kadar sürdürülen çalışmalar hakkında kamuoyuna bilgi verildi.
Projenin tamamlanması nedeniyle Tazlar Köyünde tören düzenlendi. Törene, Afyonkarahisar Valisi Haluk İmga, Afyon Kocatepe Üniversitesi rektörü Prof. Dr. Ali Altuntaş, TEMA Vakfı Kurucu Onursal Başkanları Hayrettin Karaca ve A.Nihat Gökyiğit, kırsal kalkınma projesinin sponsoru Borusan Holding Kurucu ve Onursal Başkanı Asım Kocabıyık'ın yanı sıra Borusan Holding Yönetim Kurulu Başkanı A. Ahmet Kocabıyık, Borusan Grubu Yöneticileri, TEMA Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Lütfü Baş, Afyonlu işadamları ve Tazlar Köyü sakinleri katıldı.
Düzenlenen törende konuşan Borusan Holding Onursal Başkanı Asım Kocabıyık şunları söyledi:
“12 yıl önce bir kırsal kalkınma projesi geliştirmeye ve tatbik etmeye karar verdim. Projenin uygulama yeri olarak doğduğum ve altı yaşına kadar yaşadığım Tazlar Köyü'nü seçtim. Projenin detaylandırılması ve tatbikini bu konuda uzman bir kuruluş olan ve benim de kurucuları arasında bulunduğum, iki yıl da yönetim kurulunda yer aldığım, TEMA Vakfı'na tevdi ettim. Bu toprağa gönül borcum, memleketime hizmet borcum vardı. Bu borcumu ödemeye çalışıyorum. İnançla, kararlılıkla, kamu, sivil toplum, özel sektör ve yöre halkı el ele verince neler başarılabileceğini ispat ettik. Tazlar Köyü Kırsal Kalkınma Modeli'nin bir örnek teşkil etmesini ve benzer kalkınma projelerinin ülkemizin tüm köylerine nasip olmasını diliyorum.”
TEMA Vakfı Kurucu Onursal Başkanı Hayrettin Karaca da törende yaptığı konuşmada “Tazlar Köyü Vakfımızın tamamladığı bu bölgede örnek nitelikteki ilk kırsal kalkınma projesi oldu” diyerek şu noktaları vurguladı:
“Erozyon, tarımsal toprakların kazanılması ve tarımda verimlilik Türkiye'nin en önemli sorunu. Bir kez kaybedilen toprağı geri kazanmanın maliyeti çok yüksek boyutlarda. TEMA Vakfı ülkemizin dört bir köşesinde benzer projeler gerçekleştiriyor. Tazlar Köyü projemiz ile karşılanabilir bütçelerle toprağı kazanabileceğimizi, su kaynağı yaratarak ve modern sulama tekniklerine geçerek toprağın verimini yüzde 20-50 arasında değişen seviyelerde yükseltebileceğimizi ispat ettik. Meyve fidancılığının nasıl kısa sürede hane gelirine yansıdığını ve tarım ekonomisinin kazançlı olabildiğini ortaya çıkardık. Bu adımları atabilmek için gereken eğitimin kısa sürelerde ve etkin sonuçlar elde edecek şekilde verilebildiğini kanıtladık. Bu projenin kazanımlarının tüm Türkiye'ye örnek olmasını diliyorum.”
Afyonkarahisar Valisi Haluk İmga da kırsal kalkınma politika ve programlarının merkezi hükümet, mahalli idareler, üretici kuruluşları, özel sektör kuruluşları ve gönüllü kuruluşlar arasında işbirliği ile yürütülmek durumunda olduğunu söyledi. Vali İmga, Tazlar köyünde yapılan bu çalışmaların da bu anlayış ve işbirliği içerisinde gerçekleştirildiğini ve çok önemli sonuçlar alındığını kaydetti.
KÖYE 6 BİN METREKARE PARKE TAŞ DÖŞENDİ
Yörede belli bir verimlilik sağlanıp, köy nüfusuna bir gelir potansiyeli oluşunca Tazlar köyünün artacak nüfusunun yaşam standartlarının yükseltilmesi için altyapı inşaatları yapıldı, yollara 6 bin metrekare parke taş döşendi.
Çiftçi Eğitim Merkezi kuruldu ve çevre köylere de dahil olmak üzere teorik ve uygulamalı tarımsal eğitim ve danışmanlık verildi. 33 adet deneme tarlasıyla yöreye uygun tohum tür ve çeşitleri çiftçilere dağıtıldı. Bölge bir cazibe merkezi haline getirildi.
12 yıllık çalışmalar sonucu Tazlar köyünün 1997'de 360 olan nüfusu 2008 yılı itibariyle dönemsel ikametlerle birlikte bin 600'e yükseldi.
Tarlaların verimliliği yüzde 50 arttı. Köyde çiftçilerin bitkisel üretimden elde ettikleri toplam gelir 2007 yılında 599 TL iken 2008 yılında yüzde 20 artış göstererek 723 TL'ye yükseldi.
PROJE KAPSAMINDA NELER YAPILDI
Proje kapsamında, öncelikle köyün kuzey yamacında bulunan Ahır Dağı'nın heyelan bölgesine 2 bin metreyi aşkın drenaj borusu döşendi. Topraktaki fazla suyu emmesi için bin 500'ün üstünde Söğüt ağacı dikildi. Ardından 275 bin metreküp kapasiteli bir gölet inşası ile mevcut su kaynakları kontrol altına alınarak, heyelan tehdidi en aza indirildi ve bitkisel üretimin su ihtiyacı karşılandı.
Bu göletten elde edilen su ile bin 600 dekar alanda sulu tarım yapılmaya başlandı ve bin 200 dekar alanda doğru sulama teknikleriyle sulama yapılarak toprağın verimi yüzde 50 artış gösterdi. Bu imkanlar oluşturulduktan sonra çiftçilerin eğitimi için bazı alp projeler düzenlendi.
Bu sırada 980 dekar arazide meyve fidanı dikimi yapıldı ve çiftçilere sürekli gelir sağlandı. Çiftçilerin tarımsal üretimden kişi başına elde ettikleri gelir 2007 yılında ortalama 10 bin 337 TL iken 2008 yılında 12 bin 478 TL'ye yükseldi. Erozyona karşı yem bitkileri üretimi teşvik edildi.
Ulaşım yolu bulunmayan 500 dönüm tarlanın ekonomiye kazandırılması için 18 kilometre yol inşa edildi. Gölet çevresindeki arazideki erozyonu önlemek için 270 dönüm alana 50 binin üzerinde ağaç dikimi gerçekleştirildi ve teras yapıldı.