Feramuz ERDİN
2020 yılında İstanbul Ataşehir'de mimar Başak Cengiz'in (28), kaldırımda yürüdüğü sırada Can Göktuğ Boz tarafından samuray kılıcıyla öldürülmesi olayı kamuoyunu endişeye düşürmüştü. Olaydan sonra yakalanan şüpheli hakkında şizofren olduğu iddiası ortaya atılmış ve ifadesinde cinayeti şeytanın telkiniyle işlediğini belirtmişti.
BU KEZ DE ESKİŞEHİR’DE BİR SALDIRGAN
Dün de Eskişehir’de evinde oynadığı bilgisayar oyunundan etkilenen A.K. (18), daha önceden temin ettiği maske ve çelik yeleğini giydikten sonra elindeki balta ve bıçakla sokağa çıkıp karşılaştığı kişilere rastgele saldırdı. Şüpheli olay yerinde tesadüfen bulunan istirahatli bir polis tarafından yakalanırken, saldırıda yaralanan 5 kişi de hastanede tedavi altına alındı.
İSTİRAHATLİ POLİS OLAYA MÜDAHALE EDEBİLİR Mİ?
Polis Vazife ve Selahiyetleri Kanununa sonradan eklenen bir madde ile polisin görevli olduğu ilin sınırları içerisinde, istirahatli olsa dahi, görevli sayılacağı hükmü getirildi. Buna göre polisin görevli bulunduğu ilin sınırları içerisinde işlenen bir suça müdahale etme yetkisi doğdu.
Aslında Ceza Muhakemesi Kanunun 90. maddesi, suç üstü hallerinde tüm vatandaşlara müdahale ve yakalama yetkisi verirken, bu maddeyle gözünün önünde işlenen suça müdahale etmeyen polise soruşturma açılmasının önü açılmış oldu.
MEŞRU MÜDAFAA HALİNDE İNSAN ÖLDÜRME YETKİSİ
Yukarıda örneklerini verdiğimiz saldırı örneklerinden hareketle, bir insanın canına kast edilen durumlarda kendisi veya çevredekilerin haklı ve orantılı güç kullanması halinde saldırganın hayatını kaybetmesi halinde dahi, savunmada bulunana ceza verilemez.
Bu konuyla ilgili Türk Ceza Kanunu maddesi aynen şu şekildedir:
Madde 25
(1) Gerek kendisine ve gerek başkasına ait bir hakka yönelmiş, gerçekleşen, gerçekleşmesi veya tekrarı muhakkak olan haksız bir saldırıyı o anda hal ve koşullara göre saldırı ile orantılı biçimde defetmek zorunluluğu ile işlenen fiillerden dolayı faile ceza verilmez.
(2) Gerek kendisine gerek başkasına ait bir hakka yönelik olup, bilerek neden olmadığı ve başka suretle korunmak olanağı bulunmayan ağır ve muhakkak bir tehlikeden kurtulmak veya başkasını kurtarmak zorunluluğu ile ve tehlikenin ağırlığı ile konu ve kullanılan vasıta arasında orantı bulunmak koşulu ile işlenen fiillerden dolayı faile ceza verilmez.
AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ NE DİYOR?
İnsanın “yaşam hakkına” ayrı bir değer veren İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi de 2. maddenin istisnaları arasında saydığı, y”asa dışı şiddete karşı korunma” esnasında, yani haksız bir saldırı karşısında saldırganın öldürülmesinin “yaşam hakkı” kapsamında değerlendirilemeyeceğini hükme bağlamıştır.
PRATİKTE NASIL OLACAK?
Canınıza kast eden bir saldırganla karşılaştığınızda hukukun sizden beklediği şeyler sırasıyla şunlardır:
Kaçıp kurtulmanız: Tek başınızayken kolaylıkla kaçıp kurtulma ihtimalinizin varlığı sonradan ispatlanabileceği halde, durup da saldırgana zarar vermeye çalışırsanız, yargılanıp ceza alabilirsiniz.
Saldırganı durdurmak: Size veya bir başkasına şiddet saldırısı başlatılmış ve sizin de bunu başka türlü bertaraf etme imkanınız yoksa o kişiye karşı güç ve silah kullanabilirsiniz. Burada kast ettiğimiz, ateşli silah ve silah sayılabilecek olan her türlü eşyadır.
Orantılı güç kullanmak: Saldırganı etkisiz hale getirdiğiniz anda savunmanıza son vermelisiniz. Öfkeyle dayak atmak ve hatta çevredekiler ile birlikte linç etmek yargılanmanıza ve ceza almanıza neden olabilir. Ancak, ölüm hariç saldırganın saldırısını sonlandırmayacağına dair kuvvetli deliller varsa, saldırganın ölmesi halinde dahi ceza almazsınız.
İlk yardım sağlamak: Saldırganı etkisiz hale getirdikten sonra hayatını kaybetmesi tehlikesi varsa ona bizzat veya 112’yi aramak suretiyle gecikmeden ilk yardım sağlamalısınız. Zaten aynı anda olayı da kolluk güçlerine bildirmiş olacaksınız.
İfadenizi doğru verin: Bir insanın yaralanması veya ölümü ile sonuçlanan süreçte mutlaka ifadenize başvurulacaktır. Olayın mağduru iken sanığı olacak şekilde ifade vermemeye dikkat edin. Bu konuda avukatlardan yardım alın.
Şunu da asla unutmayın, günümüzün teknoloji dünyasında size kanunla verilen bu olağanüstü hak ve yetkileri suistimal etme ihtimaliyse neredeyse hiç yoktur!
patronlardunyasi.com