Reytingler üzerindeki spekülasyonlar bitmek bilmiyor. Geçtiğimiz yıl bazı yapımcı şirketlerin evlerinde reyting cihazı bulunan 60 aileye ulaşarak programlar üzerinde spekülasyon yaptıklarının ortaya çıkmasıyla başlayan tartışma bitmeden yeni bir skandal patlak verdi.
2006 yılının son günlerinde patlayan skandal ise şöyle gelişti: Yıllardır sektörde üst düzey yöneticilik yapan ve kimliğini açıklamayan bir şirket yöneticisi, Show TV Genel Müdürü Saner Ayar'ı arayarak, "AGB Nielsen'in bilgi işlem biriminde çalışan bir kişi, ciddi paralar karşılığında, küçük kanallardan kırptığı reytingleri, bazı büyük kanallara yönlendiriyor" iddiasında bulundu. Aynı yönetici konuyla ilgili olarak bir bankada açılan hesapları ve yatırılan paraları da ihbar etti.
İDDİALAR ÇOK CİDDİ
İddiaların sahibi bayan yönetici, yapılan spekülasyonla ilgili detaylı bilgileri bütün boyutlarıyla dile getirdi. İddialar üzerine harekete geçen Ayar, konuyu Radyo Televizyon Yayıncıları Derneği Başkanı Nuri Çolakoğlu'na aktırdı. Bu noktada devreye giren Çolakoğlu ise avukatı ile birlikte iddiaların sahibi yapımcı ile uzun bir toplantı yaptı.
Kimliğinin gizli kalmasını isteyen yapımcı Çolakoğlu'na tanık olduğu usulsüzlükleri tek tek anlatarak yapılan manüplasyondan elde edilen paranın da AGB çalışanının bir yakınına ait banka hesabına yatırıldığını ihbar etti. Aynı yapımcının iddiasına göre AGB Nielsen'in en hayati birimlerinden olan IT departmanının başındaki kişiyi ikna etmeyi başaran bir yapı, dört büyük kanal dışındaki karasal ve dijital kanallara ait reyting kırpıntılarını 'paket halinde' istedikleri büyük kanallara pazarladı.
AGB KABUL ETMEDİ
Ayar, aldığı ihbar üzerine aralık ayında Kanal D, ATV ve Star TV genel müdürleriyle, Televizyon İzleme ve Araştırma Kurulu (TİAK) Başkanı Hakan Gören ve AGB Genel Müdürü Arzu Eder'i toplantıya çağırarak iddiaları gündeme taşıdı. Televizyon yöneticileri iddiaların çok ciddi olduğunu ve en kısa sürede tatmin edici bir sonuç alınmasını talep etti.
Toplantıya katılan ATV Genel Müdürü Orhan Girgiç, iddialarla ilgili tatmin edici bir cevap talep ettiklerini belirterek, "Zaman zaman reytinglerle ilgili bu tip iddialar dile getiriliyordu. Fakat bu kez daha somut iddialar ortaya atıldı. Biz de konunun muhatabı olan TİAK'tan tatmin edici bir açıklama istedik. Fakat bu güne kadar bir tatmin edici bir cevap alamadık. Biz bu tip tartışmaların bitmesi için çok uluslu bir denetim şirketinin reyting sistemini denetlemesini talep ediyoruz" dedi. Çolakoğlu ise söz konusu iddiaların sahibi olan bayan ile uzun bir toplantı yaptığını, iddiaları bizzat dinlediğini söyleyerek, "İddiaları AGB yetkilileriyle görüştüm. Şirket yöneticileri iddiaların fiziken mümkün olamayacağını, 1987'den bu yana şirketin bilgisayarında tüm verilerin saklandığını söylediler.
Sisteme tüm giriş ve çıkışların dökümünü gösterdiler. Ayrıca kayıtların yurtdışında tutulan ana monitördeki kopyalarını da karşılaştırdılar. ABG yöneticilerine göre bu iddiaların doğru olması mümkün değil. Konuyu ayrıntı olarak yine ele alacağız" dedi. Sektörü yönlendiren ve verilere denetleyen TİAK Başkanı Gören ise, şunları söyledi: "İddialar bize de aktarıldı. Hesaplarla ilgili bazı bilgiler verildi. Fakat bir bankadaki hesapları incelemek için ne yetkimiz var ne de dava açma hakkımız. Biz AGB içerisinde bir denetim yaptık. Fakat iddiaları destekleyecek somut verilere ulaşamadık.”
ÖLÇÜM NASIL YAPILIYOR
Türkiye'de reyting ölçümleri AGB Nielsen firması tarafından yapılıyor. 1989'da Türkiye'de ölçümlere başlayan AGB, 36 milyon kişiyi temsil ettiği varsayılan 2201 haneye cihaz yerleştirdi. 21 şehir ve 21 ilçeye dağılmış durumda olan bu aileler, herhangi bir etkiye maruz bırakılmamaları için gizli tutuluyor. AGB Anadolu adlı ölçüm şirketi, denek ailelerin evindeki TV'lere 'peoplemeter' adı verilen bir ölçüm cihazı takıyor. Bu cihaz, farklı yaş ve sosyal konumlardaki aile bireylerinin televizyon izlemelerini kayıt ederek basit bir modemle ana merkezdeki bilgisayarlara aktarıyor.
Adem Yavuz Arslan/Bugün