Merkez Bankası, uzun süre "kaynağı bilinmeyen" olarak nitelenen bu girişin büyük bölümünün "Türkiye’deki bankalar dışındaki özel sektörün yurt dışındaki döviz varlıklarını getirmelerinden" kaynaklanıyor olabileceğini ve bu nedenle sıcak para sayılması gerektiğini açıkladı.
Yıllar itibariyle gelişmeler de Merkez Bankası’nın bu varsayımını doğruluyor. Ekonomik kriz ya da kriz beklentisi olan yıllarda "kayıt dışı döviz çıkışı", nispeten istikrarlı yıllarda ise döviz girişi kaydediliyor.
2001 kirizini izleyen 2002 yılında sadece 150 milyon dolar olarak gözüken "kayıt dışı döviz girişi", 2003 yılında 5 milyar 36 milyon dolara kadar yükseldi. 2004 yılında 2 milyar 844 milyon dolar olan bu yolla döviz girişi bu yılın ilk beş ayında ise 2 milyar 925 milyon dolara çıktı. 2003-2004 yılları ve bu yılın ilk beş ayını kapsayan yaklaşık 2.5 yıllık dönemde Türkiye’ye mali sistemin kayıtlarına yansımadan giren döviz 10 milyar 805 milyon dolara ulaştı.
Oysa 2000 ve 2001 yıllarında, 2 milyar 762 milyon doları 2000, 1 milyar 71 milyon dolarlık kısmı da 2001 yılında olmak üzere toplam 4 milyar 431 milyon dolarlık çıkış yaşanmıştı. 2000 yılındaki kayıt dışı döviz çıkışında uygulanan kur çıpası nedeniyle kriz beklentilerinin ve yıl sonunda yaşanan finansal krizin, 2001 yılında ise krizin beklentilerinin bu gelişmede etkili olduğu tahmin ediliyor.
Merkez Bankası’nın ödemeler dengesi verileri 2000 yılındakine benzer bir gelişmenin de 1994 krizinden önce 1993 yılında yaşandığını gösteriyor. 1993 yılında Türkiye’den kayıt dışı olarak 2 milyar 162 milyon dolarlık bir döviz çıkışı yaşanmıştı. Ancak kriz yılı olmasına rağmen 2001 yılının aksine 1994 yılında Türkiye’ye kayıt dışı olarak 1 milyar 832 milyon dolarlık döviz girişi yaşandı. Bunun 1994 krizinin finansal etkilerinin 2001 yılında olduğu gibi uzun sürmemesinden kaynaklandığı tahmin ediliyor. 1994 krizini izleyen iki yılda da benzeri bir şekilde Türkiye’ye yoğun olarak kayıt dışı döviz girişi yaşandı. 1995 ve 1996 yıllarında toplam 3 milyar 931 milyon dolarlık giriş olmuştu.
1980 yılından bu yana bakıldığında ise 11 yıl Türkiye’den kayıt dışı olarak döviz çıkışı, 14 yıl ise döviz girişi yaşandı. Çıkış yaşanın yıllarda toplam 11 milyar 473 milyon dolarlık, giriş yaşanan yıllarda ise toplam 23 milyar 834 milyon dolarlık giriş oldu. Böylece yaklaşık 34.5 yıllık bu sürede Türkiye’ye kayıt dışı olarak net 12 milyar 361 milyon dolarlık bir giriş kaydedildi.
TL’nin değerlendiği başka bir ifadeyle, Türkiye’de sıcak paranın çok yüksek oranlarda getiri sağladığı yıllarda kayıt dışı döviz girişi, riskin arttığı ya da kayıp yaşandığı yıllarda ise çıkış olduğu gözlendi.