Patronlar

Necla DALAN

Mustafa V. Koç, 2016 yılında çok genç yaşta aramızdan ayrıldı. 29 Ekim, Koç’un doğum günü… Bir Cumhuriyet Bayramı çocuğu olarak dünyaya gelen Koç, farklı bir iş insanıydı. Ancak onu farklı kılan sadece Türkiye’nin en büyük grubunu yönetmesi, global çapta tanınan ve saygı duyulan biri olmasından kaynaklanmıyordu. Sosyal sorumluluk bilinci, toplumsal konulara yaklaşımı, Cumhuriyet ilkelerine bağlılığı, yardımseverliği, güler yüzü veya mütevazılığı ile de öne çıkıyordu. 

Mustafa V. Koç aynı zamanda fotoğrafçılıktan golf sporuna birçok hobisiyle de dikkat çekti. Özellikle golf onun en büyük tutkularından biriydi. Golf sporu ile 1970'li yıllarda babası Rahmi Koç ile gittiği İstanbul Golf Kulübü'nün (İGK) Maslak'taki sahasında tanıştı. İsviçre ve ABD’deki eğitim ve çalışma hayatı yüzünden fazla eğilemediği golf sporuna vefat edene kadar bırakmamak üzere 1995 yılında yine İstanbul Golf Kulübü’nde başladı. 

İYİ BİR GOLFÇÜYDÜ, FEDERASYONUN KURULMASINA ÖNCÜLÜK ETTİ

İyi bir golfçü olan Mustafa V. Koç, kulüpte 1998-2004 ve 2010-2016 dönemlerinde Başkan, 2005-2009 dönemlerinde Kaptan olarak görev aldı. 2000, 2005-2007 yıllarında Türk-Yunan Dostluk Kupası'nın ve 1997-2002 yıllarında National Golf Kulübü'nün kaptanlığını üstlendi.

Mustafa V. Koç, kulübe maddi-manevi katkılarının yanı sıra Türkiye Golf Federasyonu'nun kurulmasına ve gelişmesine de önderlik etti. Uluslararası ve ulusal birçok turnuvanın yapılmasını sağladı, sponsor oldu. Beko hala PGA's of Europe'da en uzun süreli sponsor konumunda... Koç, golf sporuna katkılarından dolayı 2014'de "PGA's of Europe's Special Recognation Award" ödülünü aldı. Royal & Ancient Golf Club St. Andrews'a kabul edilen ilk Türk üye oldu.

MUSTAFA KOÇ HER DETAYI PLANLADI AMA GÖRMEK NASİP OLMADI

Mustafa V. Koç'un İstanbul Golf Kulübü için bir önemi daha var. Zira Mustafa V. Koç’un şirketi Eseyel Danışmanlık ve Dış Tic. A.Ş., Maslak’taki saha 2012’de kapatılınca kulübün saha sorununu çözmek için 2015'de Beykoz’da Yapı Kredi Koray GYO’nun yüzde 100 iştiraki olan Gelişim Gayrimenkul’ün arazisini 28.200.000 TL+KDV bedelle satın aldı. Koç, tüm projelerini hazırlattı, gerekli izinleri aldı. Ancak ömrü vefa etmedi ve projenin hayata geçirildiğini göremedi. 
Vefatından sonra eşi Caroline Koç, projenin tamamlanmasını sağladı ve 1 Aralık 2023’te kulübün kullanımına sundu. 

Akfen’in kurucusu olduğu Türkiye İnsan Kaynakları, Eğitim ve Sağlık Vakfı’nın (TİKAV) Edinburgh Dükü Kupası (The Duke of Edinburgh Cup) ikinci ayağı 26 Ekim’de İstanbul’da Riva MVK Golf Kulübü’nde yapıldı. Turnuvayı izlemek için gittiğim Riva’da Koç’un golf tutkusunu yansıtan sahayı Nasıl Bir Ekonomi Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Güldağ ve Genel Koordinatörü Vahap Munyar ile birlikte gezdik. 

İGK Müdürü İnci Danış Bulcan, yaklaşık 300 dönümlük alana yayılan sahadaki turumuz boyunca hem saha hem kulüple ilgili çarpıcı bilgiler verdi. Sahanın planlarını David Jones çizmiş. Proje için 80 milyon dolara yakın yatırım yapılmış. İGK, burada Eseyel Danışmanlık ve Dış Tic. A.Ş. kiracısı ancak İnci Danış Bulcan, “Ama ömür boyu bir ilişki bu. Çünkü Mustafa V. Koç, ‘İGK bir daha yer sorunu yaşamayacak’ dedi ve burayı aldı” değerlendirmesini yaptı.

PARASI OLAN HERKES KULÜBE ÜYE OLAMIYOR

 
İnci Danış Bulcan’ın verdiği bilgilere göre İGK’nın şu anda 639 üyesi var. Kulübe üyelik bedeli bir kereye mahsus 60 bin dolar ancak şu anda yeni üye alınmıyor. Ve her parası olan üye olamıyor. Öncelikle üye referansı gerekli, ayrıca üye profiline uygun olması gerekiyor. İnci Danış Bulcan, “Kulüpte para kıstas değil. Önce bize geliyor, araştırma yapıyoruz. Yönetime sunuyoruz, sonra balotaja gidiyor. Biri itiraz ederse üye olunamıyor ama önce niye karşı olduğu araştırılıyor. Eğer haksız bir karşı çıkmaysa karşı çıkan disipline sevk ediliyor” dedi. 

İnci Danış Bulcan’a hiç disipline giden oldu mu diye sordum, “Disipline giden de üyelikten çıkarılan da oldu” cevabını verdi.

DİVAN AÇILDI, AMERİKAN HASTANESİ BİRİM KURACAK

İnci Danış Bulcan, sahayla ilgili yeni gelişmeleri ise şöyle anlattı:

“Divan Eylül’de açıldı. Riva’nın en sıkıntılı tarafı ise sağlık, hastane yok. Bir seferinde üyemiz yazın sahada fenalaştı neyse ki ben dahil arkadaşlarımızın ilk yardım eğitimi olduğu için onu geri döndürdük. Şimdi Amerikan Hastanesi burada bir birim açacak. İstanbul’daki en teknolojik alan burada. Range alanında topa hangi hızda vurdunuz, kaç metre gitti, doğru mu gitti her detayı görebiliyorsunuz. Dünyadaki 98 golf sahasında oynayabiliyoruz. Bizim sahamız da sisteme yüklenecek ve dünyada isteyen oynayabilecek.” 

1895’TE CONSTANTONOPLE GOLF CLUB OLARAK AÇILDI

İstanbul Golf Kulübü’nün tarihçesine gelince… Kulüp Türkiye'de kuruluş tarihi en eski spor kurumu… Web sitesinde yer alan tarihçesine göre; Sultan II. Abdülhamit döneminde; Osmanlı İmparatorluğu'nun parçalanarak dağıtılmaya başlandığı yıllarda 1895'de İstanbul'da yaşayan İngiliz ve Amerikan vatandaşları tarafından "Constantinople Golf Club" ismiyle kurulmuş.1869'da İngiltere'den askeri görevle İstanbul'a gelen, daha sonra Osmanlı Donanması’nda Ferik Koramiral rütbesiyle görev alan Sir Henry Felix Wood (Woods Paşa), İstanbul'a golfü getiren kişi olarak tanınan İskoç Ernest Thompson bu kurucuların başında geliyor.

1909'da ilan edilen II. Meşrutiyet'le çıkartılan Cemiyetler Kanunu’na göre 1911'de "The Bosphorus Golf Club "adıyla isim değiştiren kulüp Cumhuriyet'in ilanıyla yeniden yapılanmış. 

1923'de Cumhuriyet'in ilanından sonra İngiltere Büyükelçisi Waugh ve Amerika Büyükelçisi Ravndal ile 60 kurucu üye Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına uygun olarak kulübün ismini "İstanbul Golf Kulübü" olarak değiştirmiş. Ve o güne kadar sadece yabancı uyruklular ve azınlıkların üye olabildiği kulübe Türk vatandaşlarına da üye olma hakkı verilmiş. 17 Aralık 1925 tarihli toplantıda üyeliğe kabul edilen Nusret Bey İstanbul Golf Kulübü’nün ilk Türk üyesi olmuş.

Konjektürel olaylar ve kanuni değişiklikler nedeniyle 1947'de tekrar yenilenen ve halen geçerli olan tüzükle yeniden kurulmuş. İstanbul Golf Kulübü'nde bu kez kurucu üyeler İngiltere Büyükelçisi Sir Hughe Knatcbull, Amerika Büyükelçisi Macmurray, The New York Times Türkiye muhabiri John Wilson Kernick, Socony Vacuum Oil Umum Müdürü Henry Arnold ve Türk vatandaşı Reşat Kermal olmuş.

SAHA HEP EN BÜYÜK SORUN OLDU    

Kulübün geçmişinde kullandığı golf sahalarının geçmişi de ilginç.  Çünkü tüm tarihi boyunca yerleri farklı olsa da golf sahasının komşusu bazen "Süvari", bazen "Kamp", bazen "Akademi" kimlikleri ile hep askerler olmuş. Eskiden okçuların atış yeri olan "Ok Meydanı" kulübün 12 çukurlu ilk sahası. Ancak o devirde Osmanlı askerlerinin de burayı talim sahası olarak kullanması sorun oluyordu. Amerika Büyükelçisi Joseph Grew "kötü bir gün" diye tanımladığı bir anısında Osmanlı Suvari Alayı'nın golf sahasının yarısına el koymasını şöyle anlatır;

"Sefaret 1. Katibi Belin ile golf oynarken bir Osmanlı zabiti gelerek hükümetin golf sahasının yarısına el koyarak burayı eğitim çalışmaları için süvarilere tahsis ettiğini ve bundan böyle burada golf oynayamayacağımızı söyledi. Aslında süvariler her zaman golf sahasında ve hatta özellikle çim yaptığımız alanlar üzerinde rahatça eğitim yapmakta idiler. Ancak kulübün golf sahasına çekidüzen vermek için hatırı sayılır miktarda para ve emek sarf etmesi, ayrıca usulüne uygun olarak kiraladığı yerlerin etrafını dikenli teller ile çevirmeye başlaması şüphe yok ki süvarileri kızdırmış ve bu kararı alınmasını sağlamıştı."

92 YIL ARALIKSIZ KALDIĞI MASLAK’TAN 2012’DE AYRILDI 

Bunun ardından 1914'e kadar süren el konulan sahayı geri alma çabaları sonuçsuz kalmış ve kulüp Bebek sırtlarında 9 çukurluk yeni bir sahaya taşınmış. 1920'de ise bu kez o dönemlerde şehrin çok uzaklarında "dağ başı" niteliğinde, bir ucunda askeri çadır kampı bulunan bomboş bir arazi bulunarak 9 çukurluk yeni bir golf sahası yapılmış. 1922'de İngiliz Sefareti’nin finansmanı ile saha 18 çukura genişletilmiş ve aynı zamanda ilk kulüp binası inşa edilmiş. Burası şimdi Maslak-Levent bölgesi olarak adlandırılan ve İGK'nın aralıksız 92 sene yaşayacağı yerdir.

1923'de Cumhuriyet'in ilanı ile devlet hazinesine geçen arazi için devlet ile ilk kira sözleşmesi de aynı yıl içinde imzalanmış. Ancak tarih tekerrür etmiş ve 1929'da bu kez de sahanın yanındaki askeri çadır kampını yapılaştırma ve genişletme isteğiyle o zamanki adıyla Milli Müdafaa Vekaleti tarafından "İstanbul-Maslak 137 rakımlı tepe" diye tanımlanan golf sahasının "askeriyeye tahsisi" talep edilmiş. Devrin başbakanı İsmet İnönü talebi reddetmiş.

1955’te Suvari Okulu sahayı tekrar istemiş ama 1956 yılında 6. Menderes Hükümetinin çıkardığı hükümet kararnamesi ile tekrar İstanbul Golf Kulübü’nün kullanımına tahsis edilmiş. 1960'da arazinin Milli Müdafaa Vekaleti'ne tahsis edilmesi sonucu ortaya çıkan anlaşmazlık kısa süreli kira sözleşmeleri ile ertelense de 1972 yılında arazi kullanımının Harp Akademileri Komutanlığı'na geçmesi ve onların da yeni tesisler yapma planı yüzünden 18 çukurluk saha 9 çukura indirilmiş. İGK Maslak sahası; 2012'de "spor dışı amaçlar" için kullanılacağı gerekçesi ileri sürülerek İGK ile sözleşmenin yenilenmemesi sonucu 92 sene sonra kaybedilmiş.

RAHMİ KOÇ 1965’TE ELİ ACIMAN’IN ÖNERİSİYLE ÜYE OLDU

1925'de Nusret Bey'in ilk Türk olarak kulübe katılımından sonra giderek artan Türk üyelerle birlikte İGK, sahasında düzenlenen turnuvalarda oynayan veya seyre gelen büyükelçiler, yerli yabancı büyük şirket yöneticileri, gazeteciler, politikacılar ve ordu komutanlarının bir araya geldiği spor, sosyal, ekonomi ve politik konularının gündemden eksik olmadığı bir merkez özelliğini taşıdı. Atatürk'ün güncel konuları yabancı büyükelçilerle İGK ziyaretlerinde görüştüğü, yakın dostu İngiltere Büyükelçisi Sir Percy Loren ile İGK'da vuruş denemeleri yaptığı da anlatılanlar arasındadır.

"Derviş Kupası"nı düzenleyen Kemal Derviş'in babası Rıza Derviş, Kamuran Sertel, Rahmi Koç İGK yönetimlerinde yer alan önemli isimler arasında. 1965'de yakın dostu Eli Acıman'ın önerisi ile İGK'ya üye olan Rahmi M. Koç, o günleri anılarında şöyle anlattı: "İGK'ya 1965'de üye oldum. O zaman arazi büyüktü, gel git olmaksızın 18 delik oynanabiliyordu. Şartları daha mütevazi idi ve kulübün ekseri üyeleri gayrimüslim dostlarımızdı. Kulüp onların kontrolündeydi. Fransızca, Türkçeden sonra en çok kullanılan lisandı..."

ADNAN MENDERES DE BAŞKANLIK YAPTI

Kuruluşundan itibaren İngiltere ve Amerika büyükelçilerinin dönüşümlü olarak, 1941-1951 yılları arasında The New York Times Türkiye muhabiri J.W. Kernick'in başkanlığı üstlendiği İGK'da 1956-1960 döneminde Başvekil Adnan Menderes başkanlığında da İngiltere ve Amerika Büyükelçileri başkan yardımcısı olarak görev aldılar. Daha sonraki yıllarda Türk üyeler yönetimlerde ağırlıklı olarak yer almaya başladı. Tayyar Çulcu, Prof. Şinasi Erel, Yekta Teksel, Prof. Altan Onat, Selim Egeli, Mustafa V. Koç, Caroline N. Koç ve ve Selim Ergüder'in Türk Başkanlar olarak görev aldı. Şu anda kulübün başkanlığını Nazan Somer Özelgin yürütüyor.

patronlardunyasi.com