Ekonomi


Gelir İdaresi Başkanlığı'nın, söz konusu raporu, 2003, 2004 ve 2005 yıllarına ait olan bölümlerine de imza atılması için Kuşadası'nda görevli Gelirler Kontrolörü Aykut Doğan'a yolladığı öğrenildi.

Cumhuriyet tarihinin en büyük vergi kaçağında tahsilat için düğmeye basıldı. Gelir İdaresi Başkanlığı'nın İş-Doğan-Petrol Ofisi birleşmesinde 1.2 milyar YTL'lik vergi kaçağı tespit edilen raporun işleme konulması için harekete geçtiği ileri sürüldü. Gelir İdaresi Başkanlığı'nın söz konusu raporun, 2003, 2004 ve 2005 yıllarına ait olan bölümleri'ni de imzalamak üzere raporu yazan ve şu anda Kuşadası'nda görevli bulunan Gelirler Kontrolörü Aykut Doğan'a gönderdiği öğrenildi.

Peki şimdi ne olacak?

Uzmanlara göre; raporun, Gelirler Kontrolörü tarafından imzalandıktan sonra Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından Petrol Ofisi'nin bağlı bulunduğu ilgili vergi dairesine tahsil edilmesi için yollaması gerekiyor. Öyle ki, rapor 31 Aralık 2006 tarihine kadar POAŞ'a ulaştırılamazsa 5 yıllık zaman aşımına uğrayacak. Raporla sonuca ulaşılan karar vergi dairesine gönderildiğinde ise tahsilat için geri sayım başlayacak. Buna göre, İş- Doğan'ın şemsiyesi altında olan Petrol Ofisi'nin yönetimi, rapora itiraz ederek vergi mahkemesine götürebilir ya da uzlaşma komisyonuna başvurabilir.

SABAH Gazetesi'nin cumartesi günü yayınladığı "Cumhuriyet tarihinin en büyük vergi kaçağı ortaya çıktı. Bir süre önce özelleştirilen kamu devinin birleşme operasyonu ile 1.2 milyar YTL'yi aşkın vergiyi ödemediği tespit edildi" haberi gündeme bomba gibi düştü. Aynı gün öğleden sonra apar topar bir basın toplantı düzenleyerek "SABAH'ın haberine konu olan şirket biziz, bizi tarif ediyorlar" diye basın açıklaması yapan Petrol Ofisi kurmayları Gelir Kontrolörleri'nin hazırladığı raporun içeriğini bilmediklerini belirttiler.

SÜREÇ NASIL BAŞLADI?
Gelirler Kontrolörlerinin hazırladığı Petrol Ofisi ile ilgili GKR 2006/891-8-9 sayılı rapor ağustos ayında İstanbul Grup Başkanlığı Rapor Okuma Komisyonu'na gitmişti. Son olarak da, söz konusu raporun 29 Kasım 2006 günü Ankara'ya Gelir İdaresi Başkanlığı'na gönderildiği öğrenilmişti. Raporda, şirketin birleşme sürecinde yaptığı işlemin bir 'peçeleme' operasyonu olduğu ve 'vergi kaçırmaya yönelik bir hareket' olduğuna değiniliyor ve Kurumlar Vergisi Kanunu'na aykırı olan bu işlemler nedeniyle vergi kaybının 3 milyar YTL'yi bulabileceğine değinildiği ileri sürülüyordu.

PO: Maliye muktezanın arkasında durmak için yeni yasaya görüşü koydu

Petrol Ofisi dün SABAH gazetesinin haberine ilişkin kamuoyuna yönelik bir açıklama yaparak, Maliye Bakanlığı'nın kendilerine gönderdiği muktezanın arkasında durduğunu göstermek amacıyla kanun değişikliğiyle bu görüşü açık ve net hale getirdiğini iddia etti. Oysa Maliye Bakanlığı'nın hazırladığı yeni Kurumlar Vergisi Kanunu tasarısında böyle bir düzenleme yoktu. Petrol Ofisi'nin bahsettiği 'açık ve net hale getirme' işlemi Plan ve Bütçe Komisyonu'nda yapıldı.

 Yeni Kurumlar Vergisi Kanunu'nun şirket birleşmeleri ile ilgili hükmünün; devir alınan kurumların devir tarihi itibariyle zarar dışındaki aktif toplamını geçmeyen zararlarını mahsup etme imkânı tanıdığı belirtilen POAŞ açıklamasında, "Maliye'nin verdiği görüşler mükellefi vergiden kurtarmaz" başlıklı SABAH gazetesinin haberine ilişkin olarak, Maliye'nin bu konuda verdiği muktezanın arkasında durduğunu göstermek amacıyla bir kanun değişikliğiyle bunu açık ve net hale getirdiği ifade edildi. Açıklamada, "Biz söz konusu yayından Türkiye Cumhuriyet Maliye Bakanlığı mensuplarının etkilenmeyeceğine güvenmek istiyoruz" denildi.

'Rapor böyle önümüze gelirse uzlaşmaya gidebiliriz' demişlerdi

Sabah Gazetesi'nin haberinin ardından POAŞ Yönetim Kurulu Üyesi İmre Barmanbek, apar topar basın toplantısı düzenleyerek, böyle bir raporun olduğunu doğruladı, henüz kendilerine tebliğ edilmediği için içeriğini bilmediğini söylemişti. Raporun işleme konulması durumunda da sürecin bitmiş olmayacağını anlatan Barmanbek, "Uzlaşma gündeme gelebilir, vergi mahkemeleri ve Danıştay aşaması gündeme gelebilir. Mahkemeye gitmeden Maliye Bakanlığı'ndan uzlaşma talep edilebilir" değerlendirmesinde bulunmuştu.

Maliye'nin tasarısı Komisyon'da değişti

5520 sayılı yeni Kurumlar Vergisi Kanunu, 21 Haziran 2006 tarihli, 26205 sayılı Resmi Gazete'de yayımlandı. Kanun Plan ve Bütçe Komisyonu'na gitmeden once Maliye'nin tasarısı halindeyken, vergi istisnalarına ilişkin olarak, "Kurumların kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlarına ilişkin giderlerinin veya istisna kapsamında faaliyetlerinden doğan zararlarının, istisna dışı kurum kazancından indirilmesi kabul edilemez" ibaresi bulunuyordu. Tasarı Komisyon'a ulaştığında, bu maddeye "İştirak hisseleri alımıyla ilgili finansman giderleri hariç olmak üzere" ibaresi eklenerek Genel Kurul'a gönderildi ve yasalaştı. Böylece, yeni Kurumlar Vergisi Kanunu ile iştirak alımlarında istisna da kapsama sokuldu. Yani POAŞ'ın dünkü açıklamasında Maliye'nin yasaya eklettiğini iddia ettiği mukteza, aslında tasarıda yokken Komisyon'da eklendi.

Borsada Petrol Ofisi depremi

Sabah Gazetesi'nin haberinin üzerine Petrol Ofisi Yönetim Kurulu Üyesi İmre Barmanbek'in hafta sonu düzenlediği basın toplantısının ardından Cumhuriyet tarihinin en büyük vergi kaçağı tespit edilen şirketi ortaya çıktı. Haberin kamuoyuna bomba gibi düşmesinin ardından dün halka açık olan Petrol Ofisi'nin borsadaki hisseleri yüzde 9.35 değer yitirerek, 4.85 YTL'ye indi. Petrol Ofisi ile birlikte hisseleri yüzde 7.2 düşen Doğan Holding'in tüm grup şirketleri borsada değer yitirdi. Petrol Ofisi'nde düşüş sabah saatlerinde başladı. Ardından İMKB yönetimi şirketin hisselerinin tahtasını kapatarak, açıklama istedi. Açıklamanın ardından da POAŞ hisseleri saat 10.00'da yeniden işleme açıldı ve ilk seansı yüzde 7.48'lik kayıpla tamamladı. Ancak bu kayıp ikinci seansta daha da arttı.

DEĞERİ 150 MİLYON $ ERİDİ
Dün yurtdışı piyasaların büyük çoğunluğunun Noel tatilinde olması sebebiyle borsaları kapalıydı. Ancak yabancı yatırımcıların en çok merak ettiği konu Petrol Ofisi'nin basın açıklaması ardından ortaya çıkan tabloydu. Aracı kurumlar yabancı fonlara konu ile ilgili rapor yetiştirmeye çalışırken, hisse senedinde satış baskısı da giderek arttı. Nitekim hisse fiyatı 5.35 YTL'den 4.85 YTL'ye gerileyen şirketin piyasa değeri de 1 günde 150 milyon dolar düştü. Cuma günü kapanışına göre POAŞ'ın piyasa değeri 1 milyar 566 milyon dolardı.

Dün şirketin piyasa değeri 1 milyar 416 milyon dolara geriledi. Petrol Ofisi'nde tespit edilen vergi kaçağının yarattığı havadan POAŞ'ın bağlı olduğu Doğan Holding'in şirketlerinin borsadaki hisseleri de değer kaybetti. Buna göre Hürriyet Gazetecilik yüzde 3.6, Doğan Yayın Holding yüzde 2.4, Doğan Burada yüzde 4.4, Çelik Halat yüzde 4.1, Ditaş Doğan yüzde 2.3 ve Milpa hisseleri yüzde 4 kan kaybetti. Doğan Grubu şirketlerinin değer kaybının da etkisiyle tatil havasına giren İMKB-100 de yüzde 1.2 düştü.

İş-Doğan, POAŞ'ta ne yaptı?

Petrol Ofisi'nin satın alma finansmanını gerçekleştirmesi için kurulan İş-Doğan Petrol Yatırımları, 21 Temmuz 2000'de akaryakıt dağıtım sektöründe faaliyet gösteren kamu şirketi POAŞ'ın yüzde 51'ini Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ile imzalanan anlaşma ile 1 milyar 260 milyon dolara aldı. 12 Temmuz 2000'de Hür Pazarlama ve İthalat A.Ş. olan ismini İş- Doğan Petrol Yatırımları olarak değiştiren şirket, bu finansmanı sağlamak için döviz cinsinden bankalardan kredi kullandı.

Böylece 1 haftalık mazisi olan İş-Doğan Petrol Yatırımları AŞ'nin bilançosu kredi borcu ile büyüdü. Ardından, 2002 yılına gelindiğinde İş-Doğan Petrol Yatırımları yine banka kredisi kullanarak, Petrol Ofisi'nin ÖİB'de kalan yüzde 25.83'lük hissesini de satın almak için 240 milyon dolar ödedi. Böylece, finansman şirketi İş-Doğan Petrol Yatırımları'nın POAŞ'da hissesi yüzde 76.83'e ulaştı. Aynı yıl İş-Doğan Petrol Yatırımları kredi borcu ile satın aldıkları POAŞ ile birleşme kararı aldı. Bu birleşme Aralık 2002'de tamamlandı.

Birleşme öncesindeki son bilançolara göre kısa ve uzun vadeli toplam borcu sadece 567 milyon YTL olan Petrol Ofisi, birleşmeyle birlikte İş-Doğan Petrol Yatırımları'nın borçlarını da (kendi satın almasında kullanılan krediler) yüklendi. Birleşme ile Petrol Ofisi'nin toplam borcu o tarih itibariyle 2.9 milyar YTL'ye fırladı. İşte Gelir İdaresi Başkanlığı da bu birleşme operasyonu sürecindeki dönemi mercek altına alarak, olası vergi kayıplarını inceledi.

Nitekim POAŞ'ı kamudan devralan ve bu nedenle kredi borçlusu olan İş-Doğan Petrol Yatırımları AŞ'nin Petrol Ofisi ile 2002 yılında birleştirilmesinde, satın almada kullanılan kredilerin 300 milyon YTL'lik kur farkının şirkete gider olarak yazıldığı ve bu durumun yarattığı vergi kaybının ise 2002 yılında 1.2 milyar YTL olarak gelirler kontrolörlerince hesaplandığı öğrenildi. Ayrıca söz konusu raporda benzer işlemlerin yarattığı vergi kaybının 2003, 2004 ve 2005 yılları da dikkate alındığında 3 milyar YTL'yi bulabileceği ifade edildi.

Sabah