Akartyakıt kaçakçılığı ile mücadele için idari ve yasal önlemlerin artırıldığı günlerde, yeni bir skandal son anda önlendi. En az 1.5 milyon YTL'lik vurguna yol açacak kriz, ithal edilen maddenin niteliğinden kaynaklandı. Gebze Gümrük Müdürlüğü, boya hammaddesi olan "white spirit" diye beyan edilen ürünün, benzin olduğunu tespit etti ve Gümrük Müsteşarlığı'nın boya hammaddesi olarak işlem yapılması talimatını verdi. Ancak Aysa firmasının beyan ettiği 1.100 tonluk ürün ithalatı için "kaçak akaryakıt" işlemi yapılması gerekeceğini dikkate alan Gebze Petrokimya Ürünleri Gümrük Müdürlüğü "Konusu suç olan emir yerine getirilemez" gerekçesiyle merkezin talimatına direndi. Böylece yanlış beyanla ÖTV siz yurda sokulacak benzinden 1.5 milyon YTL'lik ÖTV vergi vurgunu önlenmiş oldu. "Konusu suç teşkil eden emir" krizi şöyle gelişti:
Kaçak yakıt ihbarı
Sahra Kimya Sanayi, Ayşa Boya ve Kimyevi Madde Sanayi Ticaret Limited şirketi için 1.100 ton white spirit ithal etti. ithalat için, 25 Mayıs'ta İzmit Gümrük Müdürlüğü'ne verilen beyannamede, 1.100 ton white spirit ithal edildiği bildirildi.
Ancak boya ve verniklerin inceltilmesinde veya yağ gidermede kullanılan petrol yan ürünü uçucu madde olması gereken ve ÖTV alınmayan vvhite spirit ithalatı için Gebze Gümrük Müdürlüğü'ne "kaçak akaryakıt" olduğu yolunda telefon ihbarı yapıldı. Maddeden alınan numunenin laboratuvarda yapılan analizi sonunda vvhite spirit maddesinin parlama noktasının 21 derecenin üstünde olması gerekirken altında olduğu anlaşıldı.
Yeni analiz istedi
Bunun üzerine numune, ithal edilen maddenin gerçekten white spirit olup olmadığının tesbiti için TÜBiTAK'a gönderildi. TÜBiTAK'tan verilen raporda parlama derecesi 12 C olduğu tesbit edildi ve "standart vvhite spirit yapısından farklı olarak düşük kaynamalı bir ön fonksiyon içerdiği" belirtildi.
TÜBİTAK'ın raporu üzerine bu kez de izmit Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüğü'nce 5 kimyagerden oluşan bilirkişi heyeti görevlendirildi. Heyet, 7 Haziran tarihli raporunda parlama noktası 12 derece olan maddenin vvhite spirit sayılamayacağına karar verdi. Heyet ayrıca maddenin bir bilimsel kuruluş tarafından yemden analiz edilmesini istedi.
İzmit Gümrük Muhafaza Başmüdür vekili Şükrü Keleş, 9 Haziran'da Gümrük Müsteşarlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü'ne bir yazı yazarak eşyanın vvhite spirit olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceği konusunda tereddüt olduğunu bildirdi.
Müsteşar adına Gümrükler Genel Müdür Yardımcısı Remzi Akçin tarafından gönderilen cevabi yazıda ise yeni bir analize gerek duyulmadan eşyanın "vvhite spirit" olarak sınıflandırılması istendi.
Derecesi ölçüldü
İzmit Gümrükler Muhafaza Başmüdürlüğü'nde yapılan iç yazışmalar sonucunda ise bilimsel raporların ortaya koyduğu şekilde patlama derecesi 21 dereceyi geçmeyen maddelerin vvhite spirit olarak değerlendirilmeyeceğim görüşüne varıldı. Kaçakçılık Kanunu'na göre "İthali, lisansı, şartı, izni, kısıntıya ve belli kuruluşların vereceği uygunluk veya yeterlilik belgesine tabi olan eşyayı gerçeğe aykırı, her türlü beyan ve belge ile gümrük idaresini yanıltarak işlemi yaptırmak suretiyle ithal etmek veya bunlara teşebbüs etmenin" kaçakçılık sayıldığı belirtildi. Aynı kanuna göre "Bir menfaat karşılığı okun ya da olmasın kaçakçılık suçu işleyenlerin hal ve sıfatlarını bilerek yardım edenler hakkında asıl suçlulara verilecek cezanın yarısına hükmolunur. Bu fiillere yardım eden memur ise asıl fail gibi cezalandırılır" hükmü hatırlatılan yazıda, Devlet Memurları Kanunu'nun "Konusu suç teşkil eden emir hiçbir surette yerine getirilemez, yerine getiren kimse bu sorumluluktan kurtulma