İstanbul'un en pahalı caddesi haline gelen Büyükdere'deki Karayolları arazisinin 6 bin 250 Euro'luk metrekare fiyatı Londra, Paris, Milano gibi metropollerdeki benzer ofis semtlerindeki arsa fiyatları ortalamasının gerisinde kaldı.
Özellikle son 3 yılda peş peşe açıklanan projelerle İstanbul'un en pahalı caddesi haline gelen Büyükdere Caddesi'ndeki Karayolları arazisi metrekaresi yaklaşık 6 bin 250 Euro'ya satılarak rekor kırdı.
Ancak, bu rekor rakam Londra, Paris, Milano gibi Avrupa metropollerinde yer alan benzer ofis bölgelerindeki arazi fiyatlarının ortalamasını geçemedi. Avrupa'daki en pahalı arazilerin yer aldığı Londra'da ortalama metrekare fiyatları 13 bin Euro'ya kadar çıkarken, Paris'te bu rakam 8 bin 500 Euro, Milano'da ise 6 bin 500 Euro seviyesinde seyrediyor.
Öte yandan, Karayolları arazisinin metrekare fiyatı Madrid, Stokholm, Roma gibi metropollerde yer alan ofis alanlarındaki ortalama metrekare fiyatları ise geride bıraktı. Ofis bölgelerinde ortalama metrekare fiyatı 6 bin Euro olan Zürih, 5 bin 500 Euro olan Roma, 5 bin 400 Euro olan Stokholm ve 5 bin 250 Euro olan Madrid, böylece Büyükdere Caddesi'ndeki Karayolları arazisinin gerisinde kalmış oldu.
YÜKSEK GETİRİ ORANI YATIRIMCIYI ÇEKİYOR
Düşük arazi fiyatlarına bir de İstanbul'un yüksek gayrimenkul getiri oranı eklenince, Büyükdere Caddesi başta yabancılar olmak üzere bütün yatırımcıların gözdesi haline geldi. Nitekim, Urban Land Institute (ULI) ve PricewaterhouseCoopers (PwC) tarafından hazırlanan "Emerging Trends in Real Estate Europe 2007 Raporuna" göre İstanbul toplam getiri şampiyonu oldu.
Avrupalı 400 gayrimenkul uzmanının katılımı ile gerçekleşen rapora göre, en çok büyüme vadeden kent İstanbul olarak belirlendi. Katılımcılar İstanbul'un son yıllardaki ilerlemesine bağlı olarak kenti en çok gelişme vadeden şehir olarak değerlendirirken, İstanbul gayrimenkul almayı düşünenler için de öncelikli tercihler arasında yer aldı. Rapora göre, Avrupa'da sermaye Orta ve Doğu Avrupa'ya kayarken, Türkiye de Avrupalı yatırımcıların takip ettiği ülkeler arasında yer aldı. İstanbul, riske göre kazanç sıralamasında geçtiğimiz yıla göre 8 basamak yükselerek 11'inci sıraya yerleşti.
İstanbul'un en gözde ofis semti Levent
Uluslararası Gayrimenkul Danışmanlık zinciri Colliers, 2007 Türkiye Emlak Raporu'nu açıkladı. Raporda, 2006'da İstanbul ofis piyasasındaki işlem sayısında artış, genel boşluk oranlarında düşüş yaşandığına işaret edildi. Rapora göre;
* 2006'da İstanbul'un B sınıfı ofisleri A sınıfına kıyasla boşluk oranlarını daha fazla azalttı.
* Avrupa yakasındaki A sınıfı ofislerin boşluk oranı yılın dördüncü çeyreğinde yüzde 13 seviyelerine gerilerken, B sınıfı ofislerin boşluk oranı da aynı dönemde yüzde 15 seviyesine düştü.
* Asya yakasında da A sınıfı ofislerde gözlenen boşluk yüzde 10'a, B sınıfı ofislerdeki boşluk oranı da yüzde 14'e geriledi.
* 2006'da İstanbul'daki A sınıfı ofis sahiplerinin gözdesi yüzde 2 boşluk oranı ile işleyen Levent oldu.
* Levent'i Avrupa yakasında Etiler ve Maslak izledi. Anadolu yakasında ise A sınıfı ofis açısından boşluk oranı en düşük lokasyonlar Kavacık ve Kozyatağı.
* A sınıfı ofislerin en boş olduğu bölgeler Avrupa yakasında havaalanı ve Asya yakasında ise Ümraniye olarak göze çarptı.
* Raporda, B sınıfı ofislerde Avrupa yakasındaki tercihlerin Taksim ve Maslak'a kayıdığı gözlendi.
İstekleri fizibilite ötesine geçti
Arazi gerçekten yüksek fiyata satıldı. Bunun sebeplerinden biri, lokasyonunun herhangi bir Büyükdere arazisinden iyi olması. İkinci sebep, Zorlu'nun fizibilitenin ötesine geçen isteği. O parayı verdiğine göre gerçekten çok istemiş. Emaar ile bir yarış da vardı. Yalnız bu olayın tüm fiyatlara tavan yaptıracağını sanmıyorum çünkü İstanbul potansiyel olarak Avrupa'nın 1 numarası ama risk açısından da ilk sıralarda. Ayrıca, hâlâ Londra ya da Paris'teki adı iş merkezi olarak geçen caddelerin metrekare fiyatlarına ulaşmış değil Büyükdere. Kolay kolay da ulaşmaz. Çünkü o zaman proje çıkmaz artık.
O arazi o kadar para etmez ki!
Realty World Türkiye Yön. Kur. Baş. Yaşar Büyükçetin: Bu rakamlar gerçek değil. Emaar ve Zorlu'nun savaşı yükseltti. O arazinin o kadar para etmeyeceğini hükümet yetkilileri de söyledi. Bir ayda metrekare fiyatı bu kadar artar mı? Tam bir köpük o rakam. Kötü emsal oluyorlar, çünkü çevre araziler için de bu satıştan etkilenip fiyat yükseltecekler. Türkiye henüz o seviyede değil ki! Ben 3.5 yılda metrekare fiyatı 10 bin dolar olabilir diyordum, şimdiden oldu neredeyse. Tokyo'ya yetiştik, Manhattan'a yaklaştık Büyükdere Caddesi'ndeki son fiyatlarla. Ancak, Paris'teki önemli lokasyonların metrekare fiyatında 10 bin Euro'dan söz ediliyor. Londra daha da pahalı. İstanbul daha oralarda değil.
Meltem Ersoy/Menekşe Ataselim/Sabah