Türkiye genelindeki binaların ve vatandaşların kayıt altına alınmasını öngören sistem için görevlendirilen geçici personel, evrakları yöneticilere ve kapıcılara bırakıyor.
Apartman sakinleri formlarını kapıcılardan alarak kendileri dolduruyor. İçinde vatandaşlık numarası, ailenin aylık geliri gibi önemli bilgilerin bulunduğu formlar tekrar kapıcılar tarafından toplanıyor. Görevliler ise kapı kapı dolaşarak doldurması gereken formları, bıraktıktan birkaç gün sonra kapıcıdan ya da apartman yöneticisinden alıyor.
Bu durumda yine mükerrer kayıtlarla karşı karşıya kalma riski doğuyor. Formların doğrulukları ise tartışmalı. En sağlam bilgiye ulaşılacağı yönünde açıklamalar yapılan sistem kapıcıların eline, hanedeki kişi sayısı ve onların nüfus bilgileri de hane halkının inisiyatifine bırakılıyor.
İstanbul Nüfus Müdürü Mehmet Güngör, "Anketörlerin işi insanları evlerinde soruları sorarak doldurmak. Bulamazlarsa 'şu tarihte tekrar geleceğim' diyerek tebligat bırakmak zorunda." diye konuşuyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Başkanı Ömer Demir ise sistemin, mükerrerlik riskini ortadan kaldıracak şekilde kurulduğunu kaydediyor.
Kayıtların, MERNİS'in altyapısı kullanılarak TC kimlik numaralarıyla eşleştirilip girildiğini anlatan Demir, "Dolayısıyla mükerrer sayım yapılsa bile sisteme TC kimlik esasına göre girildiği için tekrarlar ayıklanıyor." diyor. Muhtarlara ve kapıcılara form bırakılma konusunda ise "Bu da normal bir yöntem. Önemli olan ailelerin formu doldurup imzalaması. İlla başında durup saymak gibi bir zorunluluk yok. Bazı aileler eve almak istemiyor. Formu bırakıp gidiyoruz. Doldurulunca da alıyoruz. Bu kapsamda apartman yöneticilerinden, kapıcılardan ve muhtarlardan formların ailelere ulaşması noktasında yararlanılıyor." açıklamasını yapıyor.
'Adrese Dayalı Nüfus Sistemi'nde geçici personel başvurularının yetersizliği yüzünden aksaklıklar yaşandığı daha önce de ortaya çıkmıştı. İstanbul Valisi Muammer Güler'in 32 ilçenin kaymakamları ile belediye başkanlarına projenin ilk ayağı olan numaralandırma işlemlerini tamamlamaları için yaptığı toplantıda TÜİK yetkilileri de geçici personel sıkıntısından yakınmıştı. TÜİK yetkilileri, yüksekokul ve üniversite mezunu geçici personele ihtiyaç olduğunu; ancak lise mezunlarına yaklaşık 510 YTL, yüksekokul ve üniversite mezunlarına 550 YTL aylık ücret tespit edildiği için başvuruların yetersiz olduğunu açıklamıştı.
İstanbul Valisi Muammer Güler, "Adrese Dayalı Nüfus Sistemi" ile ilgili başkanlarla yaptığı toplantıda yeni sistemle nüfus, vergi ve sağlıkla ilgili her türlü bilgiye ulaşılabileceğini ve 'hamiline yazılı bir kayıt'tan 'nam'a yazılı kayıt'a geçmiş olacağımızı açıklamıştı. Bunun kayıta dışı ekonominin önlenmesi anlamında da çok büyük önemi olduğunu vurgulayan Güler, özellikle İstanbul gibi bir bölgede artık neyin ne olduğunu bilmiş olacaklarını ve seçmen kütükleriyle ilgili sıkıntıların ortadan kalkacağını belirterek konunun önemine vurgu yapmıştı.
Ayşegül D. Aybar/Zaman