Dünya

Murdoch ailesinin 2019 baharında kutlama yapmak için bir nedeni vardı. Aile büyüğü Rupert Murdoch’ın Fox’un eğlence sektöründeki varlıklarını Disney’e satmasıyla elde edilen yaklaşık 12 milyar dolar çocukları arasında paylaştırılacaktı.

Medya baronunun alışılmadık bir talebi oldu: En büyük dört çocuğunun her birinin paylarından kendisine 100’er milyon dolar vermesini istiyordu. Konuyla ilgili bilgi sahibi kişiler, çocuklarından üçünün (Lachlan, Elisabeth ve Prudence), yıllar içinde kazandığı servete saygılarının bir göstergesi olarak bu parayı babalarına vermeyi kabul ettiklerini söyledi. Ancak Murdoch’ın babasıyla giderek daha fazla anlaşmazlığa düşen küçük oğlu James talebi reddetti.

Bu, servet ve gücün aile reisinden varislerine nasıl aktarılacağı üzerine odaklanan bir aile dramında tuhaf bir dönemeçti. Şimdi; iş stratejisi, politika ve varis planları üzerine yıllarca süren iç savaşların ardından aile, imparatorluğun kontrolü konusunda en üst düzeyde bir yasal çatışmaya hazırlanıyor.

93 yaşındaki Rupert Murdoch, Fox News’ın sahibi Fox Corporation ile gazetelerin çatısı altında bulunduğu News Corp’un kontrol hisselerini elinde bulunduran vakfının yapısını öldüğünde büyük oğlu Lachlan‘ın kontrol etmesini sağlayacak şekilde değiştirmeye çalışıyor. Küçük oğlu James Murdoch ise değişime direniyor. Büyük kızları Elisabeth ve Prudence da James’in tarafında.

Anlaşmazlığı çözmek için Nevada’daki bir veraset mahkemesinde dava başladı, duruşmalar halka kapalı olacak.

Murdoch Vakfı’nın, Fox ve News Corp üzerinde önemli bir etkisi var ve her iki şirkette de yaklaşık yüzde 40 oranında oy hakkına sahip. Konuyla ilgili bilgi sahibi kişiler, Rupert’in şu anda şirketi kontrol ettiğini, ancak vakıf tüzüğüne göre öldüğünde en büyük dört çocuğunun her birinin eşit oy payına sahip olacağını söyledi.

Bu iki şirketin aile dışındaki hissedarları, Rupert Murdoch için Lachlan’a daha fazla güç vermenin, şirketlerde istikrarı sağlamak ve önümüzdeki yıllarda kafa karıştırıcı bir sahiplik yapısından kaçınmak anlamına geldiğini belirtiyor. Eğer Murdoch açtığı davayı kazanırsa, Lachlan babasının yıllardır elinde tuttuğu geniş yetkilere sahip olacak ve kardeşleri onun istediği her şeyi büyük ölçüde kabul etmek zorunda kalacak.

Konuya yakın kaynaklar, son haftalarda meseleyi mahkeme dışında çözme çabaları olduğunu, babasının planına karşı çıkan James Murdoch’un diğer tarafa, kendisinin ve kız kardeşlerinin hisselerini satabileceği sinyali gönderdiğini söyledi. Nitekim Rupert’in desteklediği Lachlan, daha önce kardeşlerinin hisselerini satın almak için kaynak arayışlarına girişmişti.

Rupert Murdoch 2023 Eylül’de Fox ve News Corp’un başkanlığından istifa ettiğini açıklamıştı. Böylece Fox’un icra kurulu başkanı Lachlan‘ın liderlik pozisyonu güçlendi. Yaşlı Murdoch, Lachlan‘ın şirketler üzerindeki gerçek gücünün vakıftaki konumunu güçlendirmekten geçtiğini elbette biliyordu. WSJ tarafından incelenen mahkeme belgelerine göre, Murdoch ekim ayında Nevada mahkemesine başvuruda bulundu.

MUHAFAZAKARLARI KAYBETMEKTEN KORKUYOR

Önerilen değişikliklere göre, Rupert’in oyları ortadan kalktığında (öldüğünde) Lachlan kontrolü ele geçirecek. James, Elisabeth ve Prudence ile Rupert Murdoch’ın Wendi Deng ile evliliğinden olan iki küçük kardeşi Grace ve Chloe mirasçı olmaya devam edecek.

Murdoch’lara yakın çevreler, Rupert’in harekete geçme nedeninin kısmen, James ve kız kardeşlerinin Lachlan’ın şirketleri yönetmesini engellemek için bir araya gelmelerinden endişe etmesi olduğunu söyledi.

Rupert’in yakın çevresine, özellikle 2020 seçimlerinin ardından Fox News’e eleştirel yaklaşan James’in kanalın içeriğini yumuşatarak muhafazakar izleyici kitlesini baltalamasından endişe ettiğini söylediği belirtiliyor. Murdoch’lara yakın başka isimler de James’in Fox News’ı satmak için bastırma ihtimalinin Rupert’i endişelendirdiğini iddia ediyor.

Vakıf, Rupert’in 1999 yılında James, Lachlan ve Elisabeth’in annesi olan ikinci eşi Anna Murdoch Mann’dan boşanması sırasında kuruldu. Amaç çocukların Murdoch imparatorluğunda gelecekte eşit bir mülkiyet payına sahip olmalarını sağlamaktı. Vakıf senedi “geri alınamaz” nitelikteydi, yani değiştirilmesi zor olacaktı.

AVUSTRALYA’DA RÜŞTÜNÜ İSPATLADI

Rupert Murdoch 4 büyük çocuğunu işe dahil etti. Bu esnada iki oğlunun da veliaht olduğu dönemler yaşandı. Büyük oğlu ve muhafazakâr politikalarına en yakın isim olan Lachlan, News Corp’taki kariyerine 1994’te başladı ve sonunda müdür yardımcılığına kadar yükseldi. Şirketin televizyon kanallarının yönetimi ile ilgili anlaşmazlıklar sonucu 2005’te görevinden ayrılarak pek çok kişiyi şaşırttı. Lachlan ailesiyle birlikte Avustralya’ya geri döndü, icradan çekilmişti ama yönetim kurulu üyeliği sürüyordu.

Lachlan Avustralya’da bir dizi medya girişimi başlatırken, küçük kardeşi James yükselişe geçti. James, Harvard’ın ardından News Corp’a gelmişti. Grubun Asya ve Avrupa’daki şirketlerinde üst düzey pozisyonlara yükselen James, İngiltere’de gruba ait News of the World gazetesinin karıştığı telefon hack’leme skandalında sorumluluk aldı ve olayın araştırılıp sorumluların ortaya çıkmasını sağladı. Sürecin sonunda The Sun’ın pazar edisyonu olan News of the World kapatıldı.

Avustralya’da özellikle emlak ilan sitesi realestate.au yatırımında çok başarılı olan Lachlan, 2015’te grup yönetimine geri döndü. Yeni yapılanmada Lachlan babasıyla birlikte 21st Century Fox’un yönetim kurulu eşbaşkanlığı koltuğuna otururken, James de babasının yerine icra kurulu başkanı oldu. Kardeşler eşit düzeyde görünüyorlardı, ancak şirket içinde Lachlan‘ın eşitler arasında birinci olduğu anlayışı hakimdi.

Fox’taki yöneticiler bir süre sonra kardeşler arasında gerginlik yaşandığını fark etti. Konuya yakın kişiler, reklam satış başkanlığı pozisyonunun 2017’de yaklaşık altı ay boyunca açık kaldığını ve bu görevi kimin üstleneceği konusunda iki kardeş arasında bir çıkmaz yaşandığını anlattı. James’in tercihi, Fox’un birkaç yıl önce şirketini yaklaşık 200 milyon dolara satın aldığı reklam teknolojisi uzmanı Joe Marchese’ydi. Lachlan önceleri karşı çıksa da sonunda razı oldu.

2015 yılında James, News Corp ve Fox’un Midtown Manhattan’dan şehir merkezinde yeni bir binaya taşınması fikrini ortaya attı ve hatta mimar Bjarke Ingels’i binayı nasıl tasarlayacağı konusunda yöneticilere sunum yapması için davet etti. Rupert ve Lachlan onu geri çevirerek Midtown’da kalmaya karar verdiler.

Taraflar arasında çatlak büyüyordu.

DİSNEY DRAMASI

James’in babasıyla ilişkileri, Fox çatısı altındaki eğlence şirketlerinin büyük kısmının (21th Century Fox) Disney’e satışında daha da gerildi. O dönemdeki görüşmelere yakın kişilere göre James yeni yapıda daha üst düzey bir rol almayı umuyordu. Ancak, Rupert ve şirketi satın alan Disney’in CEO’su Bob Iger, James’in böyle bir rolü olmayacağını açıkça ilan ettiler.

Disney satışının tamamlanmasının ardından James Fox’taki CEO’luk görevinden ayrıldı. Ertesi yıl 2020’de News Corp yönetim kurulundan da istifa ederek aile şirketlerinden koptu. İstifa mektubunda, ayrılışını “şirkete ait yayın organlarının editoryal içerikleri ve diğer bazı stratejik kararlar konusundaki anlaşmazlıklara” bağladı.

James ve eşi Kathryn, çevre konusunda iyi birer aktivist ve filantropist olmalarının yanı sıra, aşırı siyasi partizanlığın demokratik sürece gerekenden fazla etki etmesine karşı çıkan görüşleriyle de bilinirler. Yakın çevrelerine göre, Fox News’ın Trump döneminde merkez sağdan aşırı sağa kaydığını gördüklerinde rahatsız olduklarını açıkça beyan ettiler.

‘UTANIYORUM’ DEDİĞİNDEN BERİ KONUŞMUYORLAR

Rupert ise iş arkadaşlarına, James ve eşinin Fox’tan utanıyor gibi görünmelerine karşın Fox’un mali başarısının meyvelerini toplamaya devam etmelerinin kendisini dehşete düşürdüğünü söyledi.

Çatlak o kadar derinleşmişti ki James 2021’de babasının Central Park’taki Tavern on the Green restoranında düzenlenen 90. doğum günü partisine katılmayı reddetti.

2020 sonlarında Rupert yeni bir fikir ortaya attı: 21st Century Fox’un satışıyla hafifleyen Fox Corp. ile gazeteleri çatısı altında toplayan News Corp’un birleşmesini önerdi. Her iki şirketin yönetim kurulu üyelerine “Ortaya çok daha güçlü bir şirket çıkacağını ve küresel rekabet için gereken ölçeğe ulaşılacağını” anlattı. Aileye yakın kişilere göre ise Rupert’in bir amacı daha vardı: Lachlan‘ın halef olarak konumunu güçlendirmek.

KIZIYLA İLİŞKİSİ BİR BAŞKA

Elisabeth’in babasına karşı büyük bir sevgisi var. Aileye yakın kişiler, Elisabeth’in ünlü halkla ilişkiler yöneticisi Matthew Freud ile evliyken ilişkilerinin gergin olduğunu, Freud’un gazetecilik standartlarını hiçe saydığını düşündüğü için Fox News’ten “utandığını ve midesinin bulandığını” söylediğini, ancak Freud ile 2014 yılında boşandıktan sonra ikilinin daha da yakınlaştığını söyledi.

Yine de Elisabeth, Fox News ile ilişkilendirilmekten duyduğu rahatsızlığı özel olarak dile getirdi. De Niro, eşi sanatçı Keith Tyson için James’in evinde 2022’de verdiği bir akşam yemeğinde, Fox News’ın siyaset üzerindeki yıpratıcı etkiye neden karşı çıkmadığı konusunda onunla yüzleşti.

De Niro, Elisabeth’e “Babanı hala sevebilirsin ama ona bu ülkeye yaptıklarının yanlış olduğunu söyleyebilirsin” dediğini hatırlıyor. Konuşmanın ardından Elisabeth gözle görülür bir şekilde sarsılmıştı ve aktör daha sonra özür diledi.

DE NİRO E-POSTA İLE GÜNAH ÇIKARDI

De Niro, WSJ’ye gönderdiği e-postada “Elisabeth’i aradım ve üzgün olduğumu söyledim. Ne kadar üzgün olduğunu gördüm ve bu konuda kendimi kötü hissettim” ifadesini kullandı.

Elisabeth’e babasının küresel meselelerdeki rolünü nasıl gördüğünü sorduklarında, ona yakın kişilere göre, şöyle cevaplıyordu: “Ben sadece babamı görüyorum.”

Profesyonel hayatının başlarında aile şirketi için kısa bir süre çalışmış olan Prudence’in görüşleri daha az net. Londra’da yaşayan Prudence, eski bir News Corp yöneticisi olan ve şu anda Macdoch Group adlı bir yatırım şirketinin başında bulunan Alasdair MacLeod ile evli.

WSJ’Yİ ‘KİRLETME’ RİSKİ

Lachlan’ın güçlendirilmesi önerisine James şiddetle kaşı çıktı. Her iki şirketin yönetim kurullarına birer mektup yazarak, 2020 seçimlerinin çalındığına dair gerçek dışı iddiaları bilerek yayınlamakla suçlanan Fox TV’nin, birleşme halinde Wall Street Journal gibi markaları kirletme riskini gerekçe gösterdi. (Fox, 2020 seçimlerinde Dominion Voting Systems’e ait oy verme cihazlarında hile yapıldığını iddia etmiş, karşı tarafın açtığı dava sonucunda 787.5 milyon dolar ödemek zorunda kılmıştı)

Rupert bu olaydan sonra, kendi ölümünün ardından, James’in Fox TV’yi farklı bir çizgiye çekme çabasına girişeceğinden iyice şüphelenmeye başladı.

Murdoch’ın şirketleri içinde James’in imparatorluğun kontrolünü ele geçirmek için kız kardeşleriyle işbirliği yapabileceği söylentileri yayılmaya başladı. Fox News’ün yıldız sunucularından Tucker Carlson, James’in kanalı daha merkezci bir hale getireceğinden endişe ediyordu ve konuyla ilgili bilgi sahibi kişilere göre, 2023’ün başlarında Fox’un üst düzey yöneticilerine kendi iş güvenliğini sağlamak için uzun vadeli bir sözleşme uzatma teklifinde bulundu. Sözleşme uzatılmadı. Carlson ve Fox birkaç ay sonra yollarını ayırdı.

ENDİŞELER ETRAFINDA BİRLEŞTİLER

James’in eylemleri, Rupert Murdoch’un ölümünden sonra neler olabileceğinin bir ön göstergesiydi: Aile hissedarları strateji üzerinde tartışıyorlardı.

Önümüzdeki yıllarda Murdoch imparatorluğunu kim kontrol ederse etsin, büyük olasılıkla bazı önemli stratejik kararlarla karşı karşıya kalacak.

Elisabeth kardeşlerinden farklı bir profesyonel yol izledi. News Corp.’ta çeşitli görevlerde bulunduktan sonra, “MasterChef” gibi reality şovlarıyla tanınan Shine Group adlı bir TV yapım şirketi kurmak için kendi başına yola çıktı ve sonunda 2011 yılında aile şirketine sattı. Şimdi başka bir eğlence şirketi olan Sister’ı yönetiyor. James ile her zaman aynı çizgide değildi. Ancak son yıllarda yakınlaştılar.

Elisabeth 2019’da James’in şirketi Lupa Systems’ın, Robert De Niro’nun kurucularından olduğu ve her yıl Tribeca Film Festivali’ni düzenleyen Tribeca Enterprises’a yaptığı yatırım turuna katıldı. Ertesi yıl Sister, James’in bir önceki yıl desteklediği çizgi roman yayıncısı Artists, Writers & Artisans’a yatırım yaptı.

Fox ve News Corp’u birleştirme girişimi James’i Elisabeth ve Prudence’a yakınlaştırdı, çünkü aileye yakın kişilere göre kız kardeşlerin de anlaşmayla ilgili endişeleri vardı. Üç kardeş daha düzenli konuşmaya başladı.

KARDEŞLER İTİRAZLARINI İLETTİ

Bir vakıf senedini değiştirmek kolay değildir, ancak Rupert Murdoch, gücü Lachlan‘ın eline vermenin tüm paydaşların yararına olduğunu iddia ediyor.

Journal tarafından incelenen mahkeme kayıtlarına göre, önerilen değişiklikler James, Elisabeth ve Prudence’e aralık ayında gönderildi ve her üç isim de önerilere itirazını bildirdi.

patronlardunyasi.com