İstanbul Bahçelievler'de bir kolejde eğitim gören iki öğrenci, altın ve dövizin merkezi Kapalıçarşı ile tekstilin önemli noktalarından olan Mahmutpaşa esnafının kendi arasında kullandığı dildeki kelimeleri bir araya toplayarak sözlük haline getirdi. 10. sınıf öğrencisi Mehmet Harun Yamanoğlu, arkadaşı Derin Naz Tuz ile bir çalışma hazırlayarak TÜBİTAK'ın tarih, psikoloji, Türk dili ve edebiyatı alanında toplam 12 kategoriden oluşan lise öğrencileri arasındaki proje yarışmasına katılmaya karar verdi.
Sabah'tan Mustafa Barıkhan'ın haberine göre, yarışmanın ilk etabında kendi kategorisinde Avrupa yakası birincisi olan proje mayıs ayında Ankara'da Türkiye derecesi için yarışacak. Gençler öğretmenlerinin de desteğiyle 53 kişiyle görüşerek esnafın kendi arasında konuştuğu jargondaki 104 kelimeyi anlamlarıyla birlikte topladı.
104 KELİMELİK JARGON
Bu kelimeden 31 tanesinin güncel sözlüklerde, 28 tanesinin de literatürde geçtiğini gördü. Ancak kalan 45 kelimenin herhangi bir yerde kaydına rastlanılmadı ve bunların yalnızca esnafın kullanıldığı belirledi.
Kelimeleri Kapalıçarşı/Mahmutpaşa Esnaf Jargonu Sözlüğü adını verdiği bir kitapçıkta bir araya getirdi. Çalışmada oldukça ilginç kelimelere yer verildi. Almancı müşteriye Ahso, ürünü değiştirmeye getirene turna, iflasa alabora, paraya yeken, Avustralya Doları'na Audi, altına Beykoz, külçe altına has, Fransız Frangı'na pejo ve çarşaf, Alman Markı'na çeyrek, İsviçre Frangı'na çukulata, Danimarka Kronu'na dana, paralı ancak zor beğenen müşteriye fasulye denildiği görüldü. Suudi Arabistan riyaline hacı, sahte altın veya paraya kal gelmek, İngiliz Sterlini'ne kraliçe, ürün almaya hevesli müşteri lokum, euroya yumoş, ürünün satılmamasına kardeş olmak, müşteriyle uzun süre pazarlık yapmaya kız isteme denilmesi sözlükte yer verilen bazı kelimeler oldu.
Çalışmayla ilgili konuşan Mehmet Harun Yamanoğlu, "Yazın esnaftan duyduğum kelimeleri anlamadığımı fark ettim. Anlamlarını sözlüklerde bulamadım. Yaptığımız çalışmada bu kelimelerle birlikte burada önemli bir kültürün olduğunu gördük. Öğrenebildiğimiz kelimelerin anlamlarını derleyerek bir sözlük çalışması oluşturmaya ve bunu ve TÜBİTAK projesine dönüştürmeye karar verdik" dedi. Projeyi hazırlayan öğrencilerden Derin Naz Tuz ise, "Dereceye girersek sözlüğümüzün resmi olarak basılmasını sağlayacağız. Ayrıca bulduğumuz kelimelerin Türk Dil Kurumu sözlüğünde yer alması için çalışmamız olacak. Biz Türk gençlerinin en büyük hedefi Türk diline ve kültürüne sahip çıkmaktır" diye konuştu.
patronlardunyasi.com