Yozgat'ın 80 haneli Aydoğan Köyü'nde 1999 yılında Ziraat Bankası'ndan kredi alan vatandaşlardan bir kaçı hariç hapis yatmayan kalmadı.
Her şey 1999'da Aydoğanlı çiftçilerin Ziraat Bankası'na kredi müracaatıyla başladı. O yılın rakamlarıyla 500 YTL ile 2 bin YTL arasında değişen miktarlarda kredi çektiler. Ancak kuraklık oldu; 4 yıl peş peşe topraktan bekledikleri mahsulü alamadılar ve kredi borçları kaldı. Devlet, çiftçinin borcunu 4 yıl erteledi; fakat miktar 7 yıl içinde 20 bin YTL'ye çıktı. Köylülerin bunu ödemesi artık imkansızdı. Bankanın, alacaklarını tahsil etmek için başlattığı icra girişimi de çözüm olmayınca, aralarında 60 yaşında kadınların da bulunduğu köylülerden sırası gelen hapis yatmaya başladı. 300 nüfuslu Aydoğan köyünde şu ana kadar 35 kişi cezaevine girdi. Halen 7'si içeride.
Krediyi kullandıran Ziraat Bankası'nın yetkilileri ise köy halkının aldığı krediyi ödemediği gibi ödemeye de yanaşmadığından şikayetçi. Haklarında işlem başlatılan köylülerin hükümetin çıkardığı 4836 sayılı Borç Yapılandırma Kanunu kapsamında taksitlendirmeye bile müracaat etmediklerinin altını çizen banka yetkilileri, "Af beklentisi içindeler. Bu yüzden ödeme yapmıyorlar. Biz de hukuki olarak üzerimize düşeni yapıyoruz." ifadelerini kullanıyor.
Buna karşılık köy muhtarı İlhan Açıkgöz, kendilerinden istenen paraların yüksek faiz yüzünden çok yüksek meblağlara çıktığını belirtiyor. "Köyün bütün mal varlığını satsak bile borcumuzu karşılamıyor." diyen Açıkgöz, hükümetten bu konuda destek beklediklerini dile getiriyor.
Aydoğanlılar, 1999 yılında mazot ve gübre alabilmek için Ziraat Bankası'ndan kredi çekiyor. Ancak aynı yıl ve devamındaki 3 sene kuraklık ve aşırı sıcak nedeniyle mahsul, tarlada kuruyor. Bunun üzerine kapısını çaldıkları yetkililer, borçlarının 4 yıl ertelenmesi talebini dile getiriyor. Bu kez de borçlarına uygulanan faiz yüzünden borçlarının 5-10 kat arttığını öne süren muhtar İlhan Açıkgöz, "Borçlular arasında kadınlar da var. Onların mahkemesi devam ediyor. Bazılarının kocası öldü, mahkeme sonucunu bekliyor." dedi.
Borçlarını ödeyemeyenlerin köydeki mallarına haciz konuldu. Evdeki televizyondan tarlaya kadar pek çok mala gelen haciz krediyi karşılamayınca da hapis cezaları uygulanmaya başlandı. Söz konusu hapis cezaları 3 ila 10 gün arasında değişiyor. Eşi 7 yıl önce vefat eden Zeliha Er (60) de kredizedelerden bir tanesi. Bankadan çektiği 2 bin YTL karşılığında kendisinden 25 bin YTL istendiğini vurguluyor ve, "Eğer ödemede kolaylık sağlanmazsa mecburen hapis yatacağız." diyor. Bin YTL'lik krediyi kendisinden faiziyle birlikte 14 bin YTL olarak istediklerini söyleyen Cevdet Ceylan'ı da Kurban Bayramı arifesinde jandarma, köyden alarak hapse götürmüş.
Aydın Hızlıca/Zaman