Müfettişler işyerlerinde yaptıkları incelemelerde 10 kişiden 3’nün kayıt dışı çalıştırıldığını görünce “Neden sigortasız çalıştırıyorsun?” diye soruyor. İşverenler ise “Prim yükleri düşük olsa niçin kaçak çalıştıralım?” şeklinde tepki gösteriyor. Operasyonlarda karşılaşılan ilginç örnekler bununla sınırlı değil. İncelemeler sırasında sigortasız çalıştırdığı kişileri futbol oynamaya gönderen işverenler müfettişleri şaşkına çeviriyor. Başbakan Erdoğan'ın talimatıyla harekete geçen SSK Teftiş Kurulu, 6 sektörde denetimlere başlıyor. Asgari işçilik yöntemiyle yapılacak incelemelerde futbol kulüpleri, oteller, dershaneler, sürücü kursları, özel hastaneler ve otobüs işletmeleri yakın takibe alınacak. Sektörlere yönelik denetim rehberleri hazırlayan kurul, işverene herhangi bir işyerinde hizmetlerin yürütülebilmesi için gerekli eleman sayısını belirtecek. Kurulun son 5 yılda yaptığı denetimlerde kaçak çalışanların kayıt altına alınmasıyla SSK'nın kasasına 2,7 milyar YTL girdi. Bu sene denetime tabi tutulacak sektörler hakkında Zaman'a açıklamalarda bulunan Teftiş Kurulu Başkanı Apaydın, ‘asgari işçilik' adı verilen incelemeyi kullanacaklarını ifade ediyor. Apaydın, üç sektöre yönelik denetim rehberi hazırladıklarını, futbol kulüplerine yapılacak denetimlerde kullanılacak kitapçığın da bitme aşamasına geldiğini dile getiriyor. Sektörlere yönelik denetimlere örnekler veren Başkan, özel hastanelerde yatak sayısına göre doktor sayısının belirleneceğini söylüyor. Aynı hastanede kuvöz sayısına göre ebe sayısının da tespit edileceğini aktaran Apaydın, “Hizmetlerin yürütülebilmesi için işyerinde en az ne kadar işçi çalıştırılması gerektiğini belirleyebiliyoruz.” şeklinde konuşuyor.
‘Prim yüklerinin ağırlığı' görüşüne Mustafa Apaydın da katılıyor. “Biz alandan geliyoruz.” diyen Apaydın, denetim yapılan işverenlerden ‘primin fazlalığı' serzenişiyle karşılaştıklarını belirtiyor. SSK'nın yaptığı hesaplamalara göre prim oranlarındaki 1 puanlık bir indirim 500 milyon YTL’lik yük getirirken, işverene çok az rahatlama getiriyor. Apaydın, “İndirim oranının 10-15 puan oranında olması gerekir ki sigortalı oranı artsın. Ancak prim oranlarını düşürmek sosyal güvenlik açıklarını artırıyor, aynı seviyede tutmak kayıt dışılığı teşvik ediyor.” Apaydın, müfettişlik dönemlerinde Manisa Organize Sanayi Bölgesi'nde yaptığı denetimlerde karşılaştığı ilginç bir olayı anlatıyor: “İşverenler müfettiş geldiğini öğrendiklerinde sigortasız çalışanları dükkanlardan uzaklaştırdı. Sonra baktık ki kaçak çalışanlar sanayi bölgesinin yanındaki boş arazide futbol oynuyor.”
Müfettişlere dört dörtlük eğitim
Teftiş Kurulu Başkanlığı, müfettiş ve müfettiş yardımcılarını yetiştirmek için uzman kuruluşlardan destek alıyor. Yemek adabını 5 yıldızlı otellerde öğreten kurul, sorgulama tekniklerini de Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı uzmanları aracılığıyla müfettişlere veriyor. Sosyal güvenlik hukukunun temel mantığını da üniversitelerden seçkin öğretim görevlileri anlatıyor. Kişisel gelişim eğitimlerinde sorun çözme teknikleri, iletişim ve liderlik gibi konularda seminerler veren kurul, müfettişlere denetimler sırasında kullanması için empati yapma yöntemlerini öğretiyor.
5 YILDA 153 BİN İŞYERİ DENETLENDİ
2001
2002
2003
2004