Hürriyet’ten Uğur Cebeci bugünkü yazısında “Kanadında yolcu taşıyacak” başlıklı yazı kaleme aldı. Cebeci’nin Delta Havayolları ile Jet Zero’nun iş birliğini ele aldığı yazısının ilgili kısmı şu şekilde:
“Son yıllarda, uçak teknolojisi açısından ileriye doğru adımlar atıldı ancak çok da büyük bir değişiklik olmadı. Yani kullanılan malzemelerdeki büyük değişikliği görmezden gelmek elbette çok yanlış olur. Gövdeye giren kompozit malzemeler uçakları hafifletti, yakıt harcamaları düştü. Motor teknolojilerinde gerçekleşen yenilikler sayesinde daha az yakıtla daha uzaklara gitmek mümkün oldu.
Yine de sonuçta hâlâ ortada bir silindir ve alt kısmından çıkan kanatlar ile bu kanatlara bağlı motorlardan ibaret bir tasarım var. İşin genel çizgisi böyle. Yani görünüşte devrim yaratacak bir değişiklik yok. Uçak fabrikaları ise ciddi zorluklar yaşadı. İmalat hızları düştü. İmal ettikleri uçakların sertifika alması, meydana gelen kazalarla daha da güçleşti.
Sonuçta var olan formatta imalatlar yapılıyor. Bununla birlikte, dünyanın dört bir yanındaki havayolu şirketleri sürdürülebilirlik referanslarını artırmaya çalışırken, yeni tasarımlar düşünülüyor. Bu arayışın ilk örneklerinden biri Amerikan Delta Hava Yolları’nın, karma kanat üreticisi JetZero ile yaptığı ortaklık ile şekillenebilir.
DEVRİM NİTELİĞİNDE ORTAKLIK
JetZero, birkaç yıldır havacılıkta manşetlere çıkan bir şirket. Harmanlanmış kanatlı gövdeli (BWB-Karma Kanatlı Gövdeli uçak) uçakları sonunda hem ticari hem de askeri alanlarda kullanılmak üzere planlandı. Ama şirket gerçeğe yolculuk için ciddi destek arayışına girdi. İlk büyük iş birliği de sivil kuruluş olan Delta Hava Yolları ile yapıldı. Sektörün kilit oyuncularından olan Delta’nın bu adımını ABD Hava Kuvvetleri de destekliyor. JetZero şimdi Delta ile ortaklık kurarak ticari kimlik bilgilerini geliştirmeye hazırlanıyor.
SkyTeam kurucu üyesi olan Atlanta merkezli köklü havayolu şirketi Delta, JetZeror ve USAF’ın gösteri uçaklarını 2027 yılına kadar gökyüzüne çıkarma çalışmalarına destek verecek. Havayolu şirketinin çatısı altında bulunan Sürdürülebilir Gökyüzü Laboratuvarı, BWB’nin ticari uygulanabilirlik elde etmesine yardımcı olacak. Bunun için JetZero ile birlikte çalışılacak ve şirkete iç tasarımla ilgili konularda da danışmanlık yapılacak.
Heyecan verici ortaklık hakkında Delta’nın Sürdürülebilirlik Direktörü Amelia DeLuca’nın şu sözleri dikkate değer: “Müşteriler ve çalışanlar için tamamen yeni bir uçak gövdesi ve deneyimi gerçekleştirmek amacıyla JetZero ile çalışmak, havayolu endüstrisinin yakıt tasarrufu girişimlerini ve inovasyon hedeflerini ilerletmek adına cesur ve önemli bir hareket. Delta, karbon ayak izimizi ele almak için bugün elimizden geleni yapmaya odaklanmış olsa da, gelecekteki havacılık emisyonlarının önemli bir bölümünü çözmek üzere JetZero’nun karma kanatlı gövdeli uçağı gibi devrim niteliğindeki teknolojileri geliştirmek gibi ortaklıklar da kritik önem taşıyor.” HEYECAN VERİCİ YOLCU DENEYİMİ
BWB adındaki yeni uçak modelinin yolcu deneyimi açısından günümüzün daha geleneksel tüp ve kanat tasarımlarından büyük ölçüde farklı olacağı gerçeği dikkat çekiyor. BWB’nin gövdesinin şekli benzersiz. Ayrıca geliştirilen bir koltuk konsepti ile uçakların yolcu kabinlerini nasıl yapılandırabilecekleri konusunda çok sayıda olasılık söz konusu.
Uçağın kapasitesi açısından Delta, JetZero BWB’nin 250’den fazla yolcu taşıyabilmesinin beklendiğini belirtiyor. Bu rakam, onu günümüzün geleneksel geniş gövdeli uçaklarıyla kabaca aynı seviyeye getiriyor. Yine de, konfigürasyon muhtemelen günümüz jetlerinde önemli bir değişikliği temsil edecek. Delta, “Müşterilerimiz her yolcu için özel baş üstü bölme alanı, erişilebilir koltuklar, tuvaletler ve daha az sıra dahil olmak üzere deneyimlerini geliştiren değişiklikler bekleyebilir” açıklamasıyla ipuçları veriyor.
BWB’nin çağdaş tüp ve kanat tasarımlarına kıyasla sunduğu bir diğer yapısal fark, motorlarının uçağın üstüne ve arkasına monte edilmiş olması. Delta’ya göre bu, “mevcut uçaktan önemli ölçüde daha sessiz” bir kabin ortamı sağlayacak.
VERİMLİ TASARIM
Havayolu endüstrisi, 2050’ye kadar net sıfır olma ortak hedefi doğrultusunda çalışıyor. Bu yüzden herkesin derdi sürdürülebilirlik referanslarını artırmak. Karma kanatlı uçaklar da karbon emisyonunu azaltmanın etkili bir yolu olarak görülüyor. Sonuçta, Delta’nın belirttiği gibi, tasarımı sürtünmeyi azalttığı ve daha fazla kaldırma yüzeyi alanı sunduğu için “BWB, geleneksel tüp ve kanat uçak gövdelerinden yüzde 50’ye kadar daha fazla yakıt verimlidir” olarak tarifleniyor. Bu uçaklar aynı zamanda mevcut ticari tasarımlardan belirgin şekilde daha hafif.
patronlardunyasi.com