Suriye ile Türkiye arasında yükselen siyasi tansiyon ekonomiye de sıçradı. Suriye tarafı Türkiye’den gerçekleştirdiği her türlü ürünün ithalatını durdurma kararı aldı. Bu karar Türkiye’den Suriye’ye yapılan 1 milyar 152 milyon dolarlık ihracat rakamının da sonlanması anlamına geliyor.
Suriye Başbakanı Adil Sefer tarafından alınan ‘Gümrük vergisi yüzde 5’in üzerinde olan ürünlerin ithalatı artık yasak” kararı 22 Eylül’de tüm Suriye gümrüklerine gönderildi. Bilgilendirme yapıldı 25 Eylül tarihi itibariyle uygulamaya geçmesi planlanan karar özellikle Türk tarafının bastırması ve yola çıkan TIR’ların gümrüklerde sıkıntı yaşamaması için bir hafta daha uzatıldı. Dünden itibaren Türkiye’deki tüm ihracatçı birliklerine Ekonomi Bakanlığı tarafından konuyla ilgili bilgilendirme yazıları gitmeye başladı. Birlikler de Suriye’ye ihracat yapan firmaları tek tek arayarak bilgilendiriyor.
İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birlikleri (İMMİB) Başkanı Murat Akyüz, alınan kararın neredeyse ihracat yapılan tüm ürünleri kapsadığını belirterek, “İçerisine gıda da, inşaat malzemesi de, tekstil ürünü de, kimyasal ürün de giriyor. Bu Türkiye ile Suriye arasındaki ihracatın tamamen bitmesi demek” dedi.
Kararın Türkiye’yi cezalandırmak adına alınmış olduğunu düşündüğünü belirten Akyüz, “Bu bize göre siyasi bir uygulama” dedi. Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri Başkanı Abdülkadir Çıkmaz ise kararı Türkiye’nin Suriye’ye olan ihracatının sıfırlanması olarak yorumladı.
İhracat düşüyor
Türkiye ile Suriye arasındaki ticari ilişkiler son 5 yılda ciddi bir ivme gösterdi. 2005 yılında 823 milyon dolar olan ticaret hacmi beş yıl gibi kısa bir sürede yüzde 200 oranında artışla 2.5 milyar dolar seviyesine yükseldi. Bu yılın ilk 8 ayında Türkiye’den Suriye’ye yapılan ihracat rakamı 1.152 milyon dolar olarak gerçekleşti. Suriye Türkiye’den bitkisel yağ, sentetik iplikler, demir-çelik mamulleri, çimento başta olmak üzere, genellikle ara malı niteliğindeki malları alıyor. Son yıllarda kimyasal mamuller ve makine ekipman ihracatında da önemli artışlar gözleniyordu.
Gelirlere yansıyacak
Suriye’de devam eden çatışma ortamı ekonomiye ciddi bir darbe vurdu. İngiliz Guardian gazetesinde yer alan habere göre Suriye döviz rezervlerini korumak adına otomobil ithalatına da yasak getirdi. Diğer yandan, Suriye’nin enerji ihracatının yüzde 95’ini gerçekleştirdiği AB’nin kasım ayında petrol ithalatını durdurma konusundaki yaptırımı devreye sokması ile ekonomideki yara derinleşecek. Türkiye de yaptırımlara hazırlanıyor. Suriye’nin en önemli gelir kaynaklarından turizm de durma noktasına geldi. Uzmanlara göre bu, Suriye’nin yıllık sekiz milyar dolarlık bir gelirden mahrum kalması anlamına geliyor.
Sevgi Sayar Başaran/Radikal