Mayıs ve Haziran'da dalgalanma yaşandı
Ekonomide 2006 yılına damgasını vuran önemli olaylardan biri, finansal piyasalarda Mayıs ve Haziran aylarında yaşanan dalgalanma oldu.
Bu arada Merkez Bankası başkanlığına Durmuş Yılmaz atandı, Tevfik Bilgin ise yeniden BDDK başkanlığına getirildi.
Dalgalanmaya paralel borsa yılın en düşük değerini gördü, dolar 1,76 YTL'yi aşarken, avro da 2,1 YTL'nin üzerine çıktı.
Gecelik borçlanma faizleri yüzde 13,25'ten 17,25'e kadar çıkarken, iç borçlanma faizleri de yüzde 23'lerin üzerini gördü.
Bu çerçevede, finansal araçların vergilendirilmesine ilişkin 9 maddelik değişik paketi de açıklandı.
BİRLEŞME VE SATIN ALMALAR
Yılın ikinci üç aylık döneminde yabancı yatırımcıların Türk şirketlerine ilgisi devam etti.
Nitekim, Finansbank'ın yüzde 46'sını Yunan National Bank of Greece (NBG) satın aldı. POAŞ'ın yüzde 34'ü Avusturyalı OMV'ye satıldı. Vodafone Telsim'i aldı. Atlas halının yüzde 50,1'i İsraillilere satılırken, Şekerbank'ın yüzde 34'ünü de Kazaklar aldı. YKB- Koçbank birleşme süreci başladı. Güler Sabancı, Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanlığına yeniden getirildi.
BTC'DE PETROL AKIŞI BAŞLADI
Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) petrol boru hattından Adana'nın Ceyhan İlçesindeki terminale ulaşan ilk petrol, ''The British Hawtharne'' adlı tankere yüklendi.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Konut Edindirme Yardımı hesaplarının (KEY) ödeneceğini açıkladı.
Emekli Sandığı, SSK, ve Bağ-Kur'u kaldırıp yerine Sosyal Güvenlik Kurumu'nu getiren yasa Meclis'ten geçti.
Bu yılın ikinci üç aylık döneminde ekonomide yaşanan gelişmeler şöyle:
1 NİSAN:
-Serbest piyasada dolar 1,3500, Avro 1,6340 YTL'den işlem gördü.
2 NİSAN:
-Boğaziçi Köprüsü paralı geçişe kapatıldı, Otomatik Geçiş Sistemi veya Kartlı Geçiş Sistemi uygulanmaya başlandı. Merkez Bankası, bankaların, kredi kartı işlemlerinde uygulayacakları aylık azami gecikme faiz oranını, YTL için yüzde 6,88 olarak belirledi.
FİNANSBANK'IN SATIŞI
3 NİSAN:
-Finansbank'ın yüzde 46'sını Yunan National Bank of Greece satın aldı.
4 NİSAN:
-Başbakan Erdoğan, 1987 ile 1995 yılları arasında çalışanlardan kesilen Konut Edindirme Yardımı'nın (KEY) hak sahiplerine ödeneceğini açıkladı.
5 NİSAN:
-AB, Türkiye'ye kanatlı hayvan ve ürünlerinde uygulamaya başladığı ithalat yasağını, 31 Temmuz tarihine dek uzattı.
6 NİSAN:
-EPDK, LPG ihracını serbest bıraktı.
7 NİSAN:
-BDDK Başkanlığı'na Tevfik Bilgin yeniden atandı.
11 NİSAN:
-Otomobil aylık üretimde 50 bin barajını aştı.
NÜKLEER SANTRAL SİNOP'A...
12 NİSAN:
-Akaryakıtta marker (işaretleyici) uygulamasına geçiş süresi 1 Ocak 2007'yi geçmemek üzere ertelendi. Nükleer santralin yapılacağı yerin Sinop olarak belirlendiği bildirildi. Nasdaq'ın, Londra borsasının yüzde 15'ni 780 milyon dolara satın alacağı bildirildi, ancak 3 Mayıs'ta Nasdaq'ın bu alımdan vazgeçtiği açıklandı.
13 NİSAN:
-Emekli Sandığı, SSK, ve Bağ-Kur'u kaldırıp yerine Sosyal Güvenlik Kurumu'nu getiren yasa Meclis'ten geçti.
14 NİSAN:
- Teksas Pasifik Grup, Tekel Alkollü İçkiler Bölümü'nü 2 yıl önce alan Mey İçki'nin yüzde 70'lik hissesini 700 milyon dolara satın aldı.
16 NİSAN:
-Yaklaşık 4 yıldır kapalı bulunan Tokat Havaalanı yeniden hava trafiğine açıldı.
YENİ MERKEZ BANKASI BAŞKANI YILMAZ
18 NİSAN:
-Merkez Bankası Başkanlığına Durmuş Yılmaz atandı. TPAO, Suriye sınırındaki mayınlı arazide açılan 3 kuyuda petrol buldu.
20 NİSAN:
-Türkiye Şeker Kurumu, Ülker'e Cola Turca üretiminde ''kota fazlası nişasta bazlı şeker kullandığı'' gerekçesiyle 32 milyon YTL ceza kesti. Yapı Kredi Bankası ve Koçbank'ın birleşme süreci resmen başladı.
21 NİSAN:
-Kamu alacaklarına uygulanan aylık gecikme faizi yüzde 2,5'e düşürüldü.
22 NİSAN:
-Uluslararası piyasada petrol fiyatları 75 doları geçti.
-SABANCI TELEKOMDAN ÇEKİLDİ
25 NİSAN:
-Sabancı Grubu, Sabancı Telekom'u borçlarını da dikkate alarak Koç Holding şirketlerinden Koçnet'e 11 YTL'lik sembolik bir fiyata satarak, telekomünikasyon sektöründen tamamen çekildi. Samsun-Ceyhan ham petrol boru hattının yapımı Çalık Enerji'ye verildi.
26 NİSAN:
-Kuveyt Türk Evkaf Finans Kurumu'nun adı, Kuveyt Türk Katılım Bankası olarak değiştirildi.
MERKEZ BANKASI FAİZ İNDİRDİ
27 NİSAN:
-Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, gecelik faiz oranı yüzde 13,50'den yüzde 13,25'e çekti.
28 NİSAN:
-Cumhurbaşkanı Sezer, Sosyal Güvenlik Yasası'nı 6. maddesinin tekrar görüşülmesi için TBMM'ye iade etti.
29 NİSAN:
-SPK, Coca Cola İçecek A.Ş'nin halka açılmasına izin verdi.
30 NİSAN:
-Dünyanın ünlü ekonomistlerinden John Kenneth Galbraith 97 yaşında vefat etti.
1 MAYIS:
-Serbest piyasada dolar 1,3250, Avro 1,6750 YTL'den işlem gördü.
2 MAYIS:
-Başbakan Yardımcısı Şener, kredi kartı borçlarının yeniden yapılandırması kapsamında borç tutarının yüzde 39'u için başvuru yapıldığını açıkladı.
3 MAYIS:
-Nisan'da TÜFE yüzde 1,34, ÜFE ise yüzde 1,94 ile beklentilerin üzerinde artış gösterdi.
TEKFENBANK SATIŞI
8 MAYIS:
-Yunan EFG Eurobank, Tekfenbank'ın yüzde 70'ini 182 milyon dolara almak için anlaştı. Danıştay, Tüpraş'ın yüzde 51'lik hissesinin özelleştirilmesine ilişkin olarak ÖYK kararı, ihale ilanı, ihale şartnamesi ve satışına ilişkin ihale komisyonu kararının iptal istemini reddetti.
9 MAYIS:
-TMSF, Erol Aksoy'la 945 milyon dolarlık borcun 12 yılda tahsili için protokol imzaladı.
10 MAYIS:
-Danıştay 13. Dairesi, Erdemir'in özelleştirilmesinde devre izin veren Rekabet Kurulu kararının yürütmesini durdurdu. ABD Merkez Bankası, 16. kez banka faiz oranını 0,25 oranında artırarak yüzde 5'e çıkardı. Cumhurbaşkanı Sezer, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasa Tasarısı'nın çoğu emeklilikle ilgili 15 maddesini veto etti. Dubai Kuleleriyle ilgili inşaat alanının genişleten plan değişikliği İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinde oy çokluğuyla kabul edildi.
PİYASALARDA DALGALANMA BAŞLADI
11 MAYIS:
-Para ve sermaye piyasaları, özellikle bankaların açık pozisyon kapatma telaşları ve yabancı fonların bono satıp dövize geçmeye başlamaları yüzünden karıştı. Dolar 1,37'yi gördü, cumhuriyet altını 235 YTL'yi gördü. Altının onsu 727 dolara kadar çıktı.
12 MAYIS:
-Haftalık değer kaybı 6,46'yı buldu. Merkez Bankası gelişmeleri yakından takip ettiğini bildirdi.
DOLAR 1,5 YTL ÜZERİNDE
15 MAYIS:
-Dolar 1,53'ü gördü, YTL'nin son 6 iş günündeki kaybı yüzde 16'yı buldu. Merkez Bankası günlük döviz alım ihalelerine ara verdi. Hükümet temsilcileri ise paniğe gerek olmadığını belirtti.
16 MAYIS:
-Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanlığı'na yeniden Güler Sabancı getirildi. Petrol Ofisi'nin yüzde 34'ünün Avusturyalı OMW'ye satışı resmen gerçekleşti.
18 MAYIS:
-Danıştay'a 17 mayısta düzenlenen silahlı saldırı ile artan siyasi risk endişesi ve dış piyasaların etkisiyle, piyasalar dalgalanmaya devam etti. Dolar 1,52'ye kadar tırmandı.
19 MAYIS:
-Cumhurbaşkanı Sezer, ''Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu''nu onayladı.
22 MAYIS:
-Dış ve iç piyasalardaki dalgalanmalar sürdü. İMKB 1.442 puan düştü, dolar, 1,55 YTL'yi zorladı. THY'nin halka arzı sonuçlandı. IMF ile gözden geçirme çalışmaları tamamlandı.
23 MAYIS:
-Türk Telekom 2005 yılı gelirlerine bağlı olarak ödeyeceği 1,32 milyar YTL vergi ile Türkiye genelinde en yüksek tutarda kurumlar vergisi ödeyen şirket oldu.
ÇIKAN PARA, 9 MİLYAR DOLARA ULAŞTI
24 MAYIS:
-Piyasalar dalgalanmaya devam ederken, son 21 günde Türkiye'den çıkan para 9 milyar dolara ulaştı. Dolar 1,57 YTL ile son 2 yılın en yüksek seviyesini gördü. YTL'de son 21 günlük erime yüzde 19'la ulaştı. Avro serbest piyasada 2 YTL'yi gördü. Repo ters repo pazarında gerçekleşen 13 milyar 187 milyon YTL tutarındaki işlem hacmi ile yılın rekoru kırıldı.
AVRO 2 YTL'Yİ AŞTI
25 MAYIS:
-Vodafone'nin, Telsim'in mal varlığını devir alma süreci resmi olarak tamamlandı. Dolar 1,58 YTL'ye çıkarken, euro 2 YTL'nin üzerine yükseldi.
1 HAZİRAN:
- Serbest piyasada dolar 1,5620, Avro 1,9930 YTL'den işlem gördü.
BTC'DEN İLK PETROL
2 HAZİRAN:
-Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) petrol boru hattından Adana'nın Ceyhan İlçesi'ndeki terminale ulaşan ilk petrolün, ''The British Hawtharne'' adlı tankere yüklenmesine başlandı. Mayıs ayında enflasyon beklentilerin üzerinde artış gösterdi, TÜFE yüzde 1,88, ÜFE yüzde 2,77 arttı.
5 HAZİRAN:
-Formula 1 İstanbul Park'ın işletme hakkının devri ihalesine, sadece Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) teklif verdi. Atlas Halı'nın, yüzde 50,1'lik hissesine İsrailli halı üreticisi Carmel Carpets sahip oldu. Merkez Bankası'nın faiz artırımına gidebileceğini açıklamasının ardından yüzde 17 olan bono faizi yüzde 19'a dayandı. Dolar 1,61 YTL'yi gördü.
MERKEZ BANKASI FAİZLERİ ARTIRDI
7 HAZİRAN:
-Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, kısa vadeli faiz oranlarını 1,75 puan artırdı. Buna göre gecelik faiz oranı yüzde 13,25'den yüzde 15'e yükseldi. Rekabet Kurulunun Danıştay 13. Dairesi'nin Erdemir'in devrine izin veren Rekabet kurulu kararının yürütmesini durdurması kararına yaptığı itiraz, Danıştay Genel Kurulu tarafından reddedildi.
8 HAZİRAN:
-Avrupa Merkez Bankası, gösterge niteliğindeki faiz oranlarını çeyrek puan artırarak yüzde 2,75'e çıkardı
9 HAZİRAN:
-SPK, Çukurova Elektrik'te denetimler sonucunda Cem Uzan, Atilla Gül, Çağdaş Ergin, Ahmet Tatar ve Tacettin Pak hakkında suç duyurusunda bulunulmasını kararlaştırdı. Dünya Bankası, ''Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerin Finansmana Erişimi Projesi'' için Türkiye'ye sağlanacak 150 milyon Avro tutarındaki krediyi onayladı.
12 HAZİRAN:
-Dünya ticareti 2005'de ilk kez 10 trilyon doları geçti.
2 YIL SONRA DÖVİZE İLK SATIŞ MÜDAHALESİ
13 HAZİRAN:
-TMSF ile Ali Avni Balkaner Grubu arasında, grubun Fon'a olan borçlarının ödenmesine ilişkin bir protokol imzalandı. Merkez Bankası, global dalganın yol açtığı aşırı oynaklığı önlemek amacıyla iki yıl aradan sonra ilk kez dövize doğrudan satış yönünde müdahale etti. Artan talepten dolayı dolar, 1,62 YTL'nin üzerine çıktı, borsa, yüzde 5 değer kaybetti. Global krizden dolayı fonlar, gelişmekte olan borsalarda gelişmiş olan ülkelerin borsalarına doğru kaymaya başladı. Bono faizi de yüzde 19,75'e çıktı.
15 HAZİRAN:
-Cumhurbaşkanı Sezer, Genel Sağlık Sigortası Kanununu onayladı.
16 HAZİRAN:
-Fahiş fiyatla SSK'ya ilaç sattıkları gerekçesiyle 29 ilaç firması Cumhuriyet başsavcılığınca mercek altına alındı.
20 HAZİRAN:
-Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, olağan toplantısında, kısa vadeli faiz oranlarını değiştirmedi. Buna göre gecelik borçlanma faiz oranı yüzde 15'de kaldı. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, kurumlar vergisi oranını yüzde 30'dan yüzde 20'ye indiren kanunu onayladı.
BONO FAİZİ YÜZDE 20'NİN ÜZERİNDE
21 HAZİRAN:
-Global dalgalanma büyüdü, Türkiye piyasalarından çıkmak isteyen yabancılar bono satıp dolar almayı sürdürdü. Bono bileşik faizi yüzde 20,79 seviyesini yükselirken, borsa yüzde 2,4 oranında düştü. Dolar 1,6754 YTL'den, avro da 2,0850 YTL'den satıldı. Danıştay, İzmir'de, Enka-Intergen tarafından yap-işlet modeliyle kurulan doğalgaza dayalı termik santralın üretim faaliyetinin devamı yolundaki Bakanlar Kurulu Prensip Kararının yürütmesini durdurdu. Cumhurbaşkanı Sezer, Sosyal Sigortalar ve Genel sağlık sigortası'nın 9 maddesi ile geçici bazı maddelerin iptali için Anayasa mahkemesi'ne başvurdu.
YABANCILAR İÇİN STOPAJ KALKTI
22 HAZİRAN:
-Maliye Bakanı Kemal Unakıtan ve Devlet Bakanı Ali Babacan, finansal araçların vergilendirilmesine ilişkin 9 maddelik değişik paketini açıkladılar.Buna göre, bütün finansal enstrümanlara yılın başından bu yana uygulanan yüzde 15 oranındaki stopajın yabancılar(yurtdışı yerleşikler) için kaldırıldı. Yurtiçi yerleşiklerin devlet iç borçlanma senedi, hisse senedi ve özel sektör tahvillerindeki stopaj ise yüzde 10'a düşürüldü. Şekerbank'ın yüzde 33,98'lük payını 424,73 milyon YTL bedelle Kazakistanlı Bank Turan Alem Group aldı. Dolar, 1,71 YTL'ye kadar çıktı.
DOLAR 1,76'YI GÖRDÜ
23 HAZİRAN:
-Turkcell Genel Müdürü Muzaffer Akpınar istifa etti. Dolar 1,7680 seviyesini görünce, Merkez Bankası, 10 gün aradan sonra döviz piyasasına doğrudan satım yönünde müdahale etti.
YENİDEN FAİZ ARTIRIMI
25 HAZİRAN:
-Para Politikası Kurulu ikinci kez olağan üstü toplanırken, kısa vadeli faiz oranlarını 2,25 puan artırdı. Buna göre gecelik faiz oranı yüzde 15'den yüzde 17,25'e yükseldi.
VE BORSA YILIN EN DİP SEVİYESİNDE
26 HAZİRAN:
-Borsa 31,950 puanlık kapanış ile yılın en dip seviyesini gördü. Doların satış fiyatı 1,6800, avronun satış fiyatı 2,1100 YTL oldu. Merkez Bankası, 3 gün aradan sonra bugün döviz piyasasına ''doğrudan satım'' yönünde müdahale etti. Banka, 3 Temmuz ve 10 Temmuz olmak üzere iki ayrı vadede açtığı depo alım ihaleleriyle de, piyasadan toplam 500 milyon YTL çekti. TMSF, Adabank'ın yüzde 99,99 oranındaki hisselerinin satışı ertelendi. Bono faizi yüzde 23,25'le rekor kırdı.
27 HAZİRAN:
-Borsa 31,491 pian ile yılın en düşük seans içi değerine indi.
28 HAZİRAN:
-Merkez Bankası, açtığı depo alım ihaleleriyle, piyasadan toplam 1 milyar YTL çekti. Merkez Bankası, gecelik vade ve geç likidite penceresi borç verme faiz oranları ile açık piyasa işlemleri çerçevesinde piyasa yapıcısı bankalara repo işlemleri yoluyla tanınan borçlanma faiz oranını 2 puan yükseltti. Standard and Poor's Türkiye'nin kredi notunu değiştirmeyip teyit ederken, genel görünümünü pozitiften durağana çevirdi. Yapı Kredi Bankası'nın Koçbank'ı devralarak birleşmesi için SPK'ya başvuruda bulunuldu.
SHELL TÜRKİYE-TURCAS BİRLEŞMESİ
29 HAZİRAN:
-ABD Merkez Bankası (FED), faiz oranlarını artırarak 5.25 puana yükseltti. Shell Türkiye ve Turcas Petrol, ''Shell & Turcas Petrol A.Ş.'' adıyla yeni ortak bir girişim şirketi kurarak, tek çatı altında girdi. Dünya Bankası, Türkiye'ye verilecek 403 milyon avro tutarında (yaklaşık 500 milyon ABD doları) Programlı -Kamu Sektörü Kalkınma Politikası Kredisini onayladı.
İLK ÇEYREKTE BÜYÜME, BEKLENTİLERİ AŞTI
30 HAZİRAN:
-Büyüme, piyasa beklentilerinin üzerine çıkarak, bu yılın ilk çeyreğinde gayri safi milli hasılada (GSMH) yüzde 6,3 , gayri safi yurtiçi hasılada (GSYH) ise yüzde 6,4 oldu. İşadamları Erol Evcil ile Hüseyin Kayapalı örgüt kurma, nitelikli dolandırıcılık gibi suçlardan dolayı tutuklandı. TMSF, Evcil ile bağlantısı bulunan 4 ildeki 20 şirketin yönetime toplam 62 kayyum atadı.
Yılın üçüncü çeyreğinde, merkezi yönetim bütçesinin, yılın ilk yarısı itibarıyle 1984'den bu yana ilk defa fazla verdiği açıklandı.
Bu arada ''yüzyılın projesi'' olarak adlandırılan Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) boru hattı, Ceyhan'da düzenlenen törenle açıldı.
Türkiye'nin 12 aylık ihracatı rekor kırarak, ilk kez 80 milyar doları geçti. Mayıs ve Haziran aylarında finansla piyasalarda yaşanan dalgalanmaların ardından dolar yeniden 1,5 YTL'nin altını gördü.
Üçüncü çeyrekte, şirket birleşme ve satın almaları devam etti. Nitekim, Merrill Lynch Türkiye, Tat Yatırım Bankası'nı (Tatbank) satın aldı. TMSF'nin elindeki Adabank Kuveytlilere satıldı. Murdoch'un sahibi olduğu News Corporation, Ahmet Ertegün ile birlikte TGRT'yi satın almak üzere sözleşme imzaladı. Koç Grubu da, İzocam'da sahibi olduğu yüzde 61,19'luk hissesini lisansını kullandığı Fransız Saint Gobain Isover ile Kuveytli Alamana'ya 171,3 milyon dolara sattı.
AKARYAKIT ŞİRKETLERİNE CEZA
Bunun yanında EPDK'nın, 28 akaryakıt dağıtım şirketine toplam 1 milyar 666 milyon YTL idari para cezası gündemde yer bulurken, 13 ilde yaşanan elektrik kesintisinin kaynağı da tartışmalara neden oldu.
Mayıs ve Haziran aylarında yaşanan dalgalanmanın etkisi ile enflasyonun yeniden iki haneli rakamlara döndüğü üçüncü çeyrekte,fındıkta yaşanan sıkıntılara paralel, TMO fındık alımına başladı.
Yılın üçüncü üç aylık döneminde yaşanan gelişmeler şöyle:
1 TEMMUZ:
- Sağlık harcamalarının ayakta tedavilerde de fiks fiyat uygulamasına geçildi. Türkiye'nin 2007-2013 yıllarını kapsayan Dokuzuncu Kalkınma Planı, Resmi Gazete'de yayımlandı. Kıdem tazminatı tavanı bin 815 YTL olarak belirlendi Serbest piyasada dolar 1,5650, Avro 1,9980 YTL'den işlem gördü.
13 İLDE ELEKTRİK KESİNTİSİ
2 TEMMUZ:
-Bursa doğal gaz çevrim santralindeki üretim yavaşlamasından dolayı, Ege Akdeniz ve Marmara bölgesindeki 13 ilde yaklaşık 6 saat süren elektrik kesintisi yaşandı.
ENFLASYONDA 2 HANEYE DÖNÜŞ
3 TEMMUZ:
-Haziran ayında tüketici fiyatları yüzde 0,34, üretici fiyatları ise yüzde 4,02 arttı. Yıllık bazda TÜFE 10,12, ÜFE 12,57 olarak gerçekleşti, böylece enflasyon iki haneli rakamlara geri döndü. TMSF, Adabank'ın yüzde 99,99 oranındaki hisselerini, Kuveyt merkezli The International Investor'a 45 milyon 100 bin YTL'ye sattı. Gelirlerdeki artış beklentisi ile bu yıl toplam kamuda GSMH'nin yüzde 6,5'u olarak hedeflenen faiz dışı fazla hedefi revize edilerek, yüzde 6,7'ye yükseltildi.
TEİAŞ GENEL MÜDÜRÜ AÇIĞA ALINDI
4 TEMMUZ:
- Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler, 13 ilde yaşanan elektrik kesintisiyle ilgili soruşturmanın selameti açısından Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi (TEİAŞ) Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü İlhami Özşahin'in açığa alındığını söyledi. AB, Türkiye'ye kanatlı hayvan ve ürünlerinde uygulamaya başladığı ithalat yasağını, 2006 yılı sonuna kadar uzattı.
5 TEMMUZ:
-Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, sel felaketine maruz kalan illerde bulunan SSK ve Bağ-Kur'luların başvuruları halinde prim borçlarının 6 ay süreyle erteleneceğini bildirdi. Merkez Bankası, depo alım ihaleleriyle, piyasadan toplam 995 milyon YTL çekti.
6 TEMMUZ:
-Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, 2005-2006 yılı pazarlama yılında nişasta kökenli şekerler için ayrılan kota yüzde 50 oranında artırılmasına ilişkin Bakanlar Kurulu Kararının yürütmesini durdurdu.
NİYET MEKTUBU GİTTİ
7 TEMMUZ:
-IMF ile yürütülen görüşmeler sonucu hazırlanan niyet mektubu, IMF'ye gönderildi.
10 TEMMUZ:
-Merkezi Yönetim Bütçesi, bu yılın ilk yarısında 2 milyar 423 milyon YTL fazla verdi. 6 aylık dönem itibariyle 1984 yılından bu yana ilk defa bütçe fazlası elde edildi.
12 TEMMUZ:
-Devlet Bakanı Babacan, Türkiye'ye giren doğrudan uluslararası yatırım tutarının, bu yılın beş ayında 8,1 milyar dolara ulaştığını açıkladı.
-CEYHAN'DA BTC TÖRENİ
13 TEMMUZ:
-Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) Ham Petrol Boru Hattının yapımının tamamlanıp Ceyhan'a petrolün ulaşması nedeniyle Adana'da tarihi bir açılış töreni düzenlendi. Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, 13. Dairenin, TÜPRAŞ'ın yüzde 51'lik hissesinin özelleştirilmesine olanak tanıyan ÖYK kararı, ihale ilanı, ihale şartnamesi ve ihale komisyonu satış kararının iptal isteminin reddine ilişkin kararını onadı. Rekabet Kurulu, SSK, devlet ve üniversite hastanelerinin ihalelerinde rekabeti önledikleri gerekçesiyle Roche ve Eczacıbaşı ilaç firmaları ile Beşer Ecza Deposuna yaklaşık 10 milyon YTL ceza verilmesini kararlaştırdı.
14 TEMMUZ:
-Merkez Bankası, hükümet ve IMF'ye gönderdiği mektupta enflasyon hedefinde 3,5 puan sapma olabileceğini bildirdi. Japonya Merkez Bankası 6 yıl aradan sonra ilk kez faiz oranlarını artırdı. Petrolün varil fiyatı 79 dolara dayandı.
17 TEMMUZ:
-İsrail'in Lübnan'a yönelik saldırıları tüm dünya piyasalarını olumsuz etkilemeye devam etti.
18 TEMMUZ:
-Danıştay 13. Dairesi, Makine Mühendisleri Odası tarafından açılan davada ERDEMİR'in satışına onay veren ÖYK kararının yürütmesi durdurdu.
20 TEMMUZ:
- Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, kısa vadeli faiz oranlarını 0,25 puan artırdı, böylece gecelik faiz oranı yüzde 17,50'ye çıktı.
FINDIK İÇİN MİTİNG
24 TEMMUZ:
-Dünya medya devi Rupert Murdoch'un sahibi olduğu News Corporation, Atlantic Records'un kurucusu ve başkanı Ahmet Ertegün ile birlikte, TGRT'nin yayın hakkını elinde bulunduran Huzur Radyo TV'yi 151 milyon YTL'ye satın almak üzere anlaşma imzaladı. FİSKOBİRLİK'in fındık fiyatlarını açıklamaması ve piyasa fındığın kilosunun 2 YTL'ye kadar düşmesi üzerine Ordu'da ''fındığımıza sahip çıkalım'' mitingi düzenlendi.
26 TEMMUZ:
-İstanbul Sanayi Odasının ''Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2005 Yılı Raporu''nda birinciliği geçmiş yıllarda olduğu gibi yine Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş (TÜPRAŞ) aldı.
DOLAR YENİDEN 1,5 YTL'NİN ALTINDA
27 TEMMUZ:
-13 ilin yaklaşık 6 saat karanlıkta kalmasının ardından elektrikte maliyet tartışmaları devam etti. Enerji Bakanı Güler başkanlığında, otoprodüktörlerin sorunlarının masaya yatırıldığı Elektrik Zirvesi Ankara'da yapıldı. Dolar 1,49'a indi.
28 TEMMUZ:
- IMF İcra Direktörleri Kurulu, 3 ve 4. gözden geçirme dönemlerini ele alarak onayladı, böylece Türkiye'ye toplam 1,9 milyar dolar tutarındaki kredi dilimi de serbest bırakıldı. Merkez Bankası Başkanı Yılmaz, piyasalardaki dalgalanma sırasında 7-8 milyar dolarlık yabancı çıkışı olduğunu bildirdi.
31 TEMMUZ:
-6 aylık dış ticaret açığı 25,7 milyar dolar olarak hesaplandı.
1 AĞUSTOS:
-Özel sektör elektrik üreticileri üretim maliyetlerin yüksekliğinden şikayet etmeye devam ederken, Ak Enerji, Denizli'de bulunan Deba ve Tekirdağ'daki Mebal elektrik üretim santrallarının kapatılmasına karar verdi. Özel sektör elektrik üreticileri ile yaşanan sorunların çözümünde, ''Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği''nin uygulamaya konulmasıyla, sektörde ''saatlik fiyat'' dönemi başladı. Doğalgaza yüzde 6,8 zam yapıldı.
2 AĞUSTOS:
-FİSKOBİRLİK olağanüstü genel kurul kararı aldı. Olağanüstü genel kurul tarihi ise 12 Eylül 2006 olarak belirlendi.
ZİRAAT VE MERKEZ BANKASI İSTANBUL'A...
3 AĞUSTOS:
-Temmuz ayında TÜFE yüzde 0,85, ÜFE ise yüzde 0,86 arttı. Temmuz ayı itibarıyla yıllık enflasyon ise TÜFE'de yüzde 11,69, ÜFE'de yüzde 14,34 oldu. TÜFE'de 7 aylık artış 5,76 ile yıllık yüzde 5 olan hedefin üzerine çıktı. SPK, Yapı Kredi Bankası A.Ş.'nin, Koçbank A.Ş. ile devralma suretiyle birleşmesi işlemini onayladı. Devlet Bakanı Ali Babacan, ''Merkez Bankasının idare merkezini İstanbul'a taşıyacağız'' dedi.
5 AĞUSTOS:
-Ilısu Barajı ve Hidroelektrik Santralinin temeli törenle atıldı.
TMO FINDIK ALIMINA BAŞLIYOR
8 AĞUSTOS:
-Başbakan Erdoğan başkanlığında yapılan Fındık Komisyonu toplantısının ardından, fındık üreticisinin mağdur edilmemesi amacıyla TMO tarafından fındık alımı yapılmasının kararlaştırıldığını bildirdi. Lukoil, Zonguldak'ta yatırım tutarı 3 milyar dolar olan, 8-10 milyon ton kapasiteli rafineri kurmak için EPDK'ya başvuru yaptı.
10 AĞUSTOS:
-İngiliz polisinin Londra'dan ABD'ye gidecek yolcu uçaklarına yönelik bombalı saldırı planlarının ortaya çıkarıldığını açıklaması Avrupa borsaları ve İMKB'de yüzde 2'yi aşan düşüşlere neden oldu.
11 AĞUSTOS:
-Yargıtay 14. Hukuk Dairesi, ÇEAŞ mallarına el konulmasına imkan sağlayan yerel mahkeme kararını bozdu.
TOPLU GÖRÜŞMELER BAŞLADI
15 AĞUSTOS:
-Kamuda çalışan 1,5 milyon kişiyi ilgilendiren toplu görüşmelere başlandı.
18 AĞUSTOS:
-Fitch, Türkiye'nin, kurumlar ve döviz işlemleri üzerindeki tavanı BB'ye yükseltilirken, buna paralel olarak, bazı Türk bankaları ve finansal kuruluşların döviz cinsinden, kısa vadeli ve destek notlarını da, BB(-)'den, BB'ye yükseltti. BBDK, Yapı Kredi Bankası ile Koçbank'ın devir sözleşmesini onayladı. Finansbank'ın NBG'ye devri tamamlandı.
23 AĞUSTOS:
-THY'nin olağanüstü Genel Kurul toplantısında, şirketin eski yönetim kurulu üyelerine sorumluluk davası açılmaması kararlaştırıldı. Enerji Bakanı Güler, Afşin-Elbistan linyit sahalarının ekonomiye kazandırılması için 5 milyar dolar ile cumhuriyet tarihinin en büyük projelerinden birini başlattıklarını bildirdi.
25 AĞUSTOS:
-EPDK, özelleştirilecek 20 elektrik dağıtım bölgesinin tarifelerine onayladı.
27 AĞUSTOS:
-Formula 1 Petrol Ofisi Türkiye Grand Prix'si İstanbul'da yapıldı.
ELEKTRİK DAĞITIMDA İHALE SÜRECİ BAŞLADI
30 AĞUSTOS:
-Toplam 11 il ve İstanbul Anadolu Yakasını kapsayan 3 elektrik dağıtım bögesi için özelleştirme süreci gazetelere verilen ihale ilanıyla başladı. EPDK, 28 akaryakıt dağıtım şirketine petrol piyasası kanununa aykırı davrandığı gerekçesiyle toplam 1 milyar 666 milyon 835 bin 180 YTL rekor idari para cezası uygulanmasını kararlaştırdı. Köprü ve otoyol ücretleri yüzde 33.3 oranında artırıldı.
31 AĞUSTOS:
- Merrill Lynch Türkiye, Tat Yatırım Bankası'nı (Tatbank) satın aldı.
İHRACAT 80 MİLYAR DOLARI AŞTI
1 EYLÜL:
-Serbest piyasada dolar 1,4670, avro 1,8770 YTL'den güne başladı. EPDK'nın akaryakıt şirketlerine verdiği cezanın ardından, bayilerden ve bazı sektör temsilcileri, oda ve derneklerden tepkiler gelmeye başladı.Türkiye'nin 12 aylık ihracatı rekor kırarak, ilk kez 80 milyar doları geçti.
TÜRK EKONOMİSİ NORMALLEŞİYOR MESAJLARI
2 EYLÜL:
-Japon Kredi derecelendirme kuruluşu (JCR) Türkiye analisti Yoshihiko Tamura, Türkiye'de ilkbahar döneminde başlayan dalgalanmanın mali bir krize dönüşmesinin önlendiğini, piyasaların da durulduğunu söyledi. TPAO, Trakya'da açtığı 11 kuyudan 8'inde doğal gaz buldu.
3 EYLÜL:
-Uluslararası yatırım bankası Morgan Stanley, Türkiye'de ekonominin normalleşme işaretleri gösterdiğini bildirdi.
4 EYLÜL:
- Ağustos ayında tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) yüzde 0,44, üretici fiyatları endeksi (ÜFE) ise yüzde 0,75 geriledi.
5 EYLÜL:
- Tüpraş'ın yüzde 14,76'sının satışıyla ilgili Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı şirket yöneticileri hakkında takipsizlik kararı verdi. Danıştay, enerji içeceklerinin birleşiminde bulunana maddelerin oranını belirleyen tebliğ hükümlerini yürütmesini 3. kez durdurdu.
6 EYLÜL:
- Koç Grubu, İzocam'da sahibi olduğu yüzde 61,19'luk hissesini lisansını kullandığı Fransız Saint Gobain Isover ile Kuveytli Alamana'ya 171,3 milyon dolara sattı. Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehmet Mehdi Eker, Giresun kalite 50 randıman kabuklu fındığın alım fiyatını kiloda 4 YTL olarak açıkladı.
8 EYLÜL:
- Avrupa Birliği, Türkiye'nin de aralarında bulunduğu 4 ülkenin Uluslararası Para Fonundaki (IMF) temsil (oy) ağırlığının artmasını desteklediğini bildirdi.
TMO FINDIK ALIMINA BAŞLADI
10 EYLÜL:
- Toprak Mahsulleri Ofisi fındık alımlarına başladı.
11 EYLÜL:
-Bu yılın ikinci üç aylık döneminde gayri safi yurt içi hasıla yüzde 7,5, gayri safi milli hasıla ise yüzde 8,5 oranında büyüdü. Türkiye aralıksız 18 çeyrektir büyümeye devam etti.
12 EYLÜL:
- Fiskobirlik Yönetim Kurulu Başkanlığı'na, Ordu Yağ Sanayi A.Ş. Genel Müdürü ve Fiskobirlik Denetim Kurulu Üyesi Yaşar Pamuk seçildi. Merkezi Yönetim bütçesi 23 yıl aradan sonra ilk kez Ocak-Ağustos döneminde 474 milyon YTL fazla verdi.
''TÜRKİYE IMF TOPLANTILARINA EV SAHİPLİĞİ YAPACAK''
17 EYLÜL:
-IMF ve Dünya Bankasının 2009 yılındaki toplantılarının ev sahipliğini Türkiye'nin yapacağı bildirildi.
18 EYLÜL:
- IMF-Dünya Bankası yıllık toplantısında, Türkiye'nin aralarında bulunduğu 4 ülkenin kota payının artırılması onaylandı. Petrol Ofisi, EPDK'nın kendisine ve iştiraklerinden ERK petrole verdiği cezanın iptali ve yürürlüğün durdurulması için Danıştay'a dava açtı.
FIA'DAN 5 MİLYON DOLAR CEZA
19 EYLÜL:
- Turcas Petrol A.Ş, EPDK'nın cezası için Danıştay nezdinde dava açtı. Uluslar arası Otomobil Sporları Federasyonu (FIA) Formula 1 Petrol Ofisi Türkiye Grand Prix'inde KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat'ın kupa vermesiyle ilgili başlattığı soruşturma sonucunda 5 milyon dolar para cezası verdi.
20 EYLÜL:
- Rekabet Kurulu, Danıştay'ın yürütmeyi durdurma kararının ardından, Erdemir'in ÖİB'nin yüzde 46,12 hissesi ile Kalkınma Bankası kontrolünde bulunan yüzde 3,81 hissesinin özelleştirme yoluyla OYAK tarafından devralınması işlemine izin verilmesinde yine sakınca bulunmadığına karar verdi.
21 EYLÜL:
- TMO ile Fiskobirlik ''TMO adına fındık alınması, FİSKOBİRLİK depolarının kullandırılması ve depolardaki 2005 yılı ürününün bedelinin ödenmesi için kredi bulunması'' konusunda anlaşma sağladı. Tayland, Maciristan,Polanyo, Brezilya, ve Güney Afrika gibi ülkelerde yaşanan gelişmeler sonucu ortaya çıkan satış baskısı üzerine dolar 1,55 seviyelerine çıkarak son iki ayın, faiz ise yüzde 21,5 ile son üç ayın en yüksek seviyesini gördü.
25 EYLÜL:
- Uluslararası piyasalarda petrol fiyatları, 6 aydır ilk kez 60 doların altına indi.
26 EYLÜL:
- Para Politikası Kurulu (PPK), kısa vadeli faiz oranlarını değiştirmedi. Buna göre, gecelik borçlanma faiz oranı yüzde 17,50'de kaldı.
29 EYLÜL:
- Türkiye Elektrik Ticaret A.Ş. (TETAŞ), Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.'ye (TEDAŞ) verdiği toptan elektriğin fiyatına zam yaptı. Memur maaşlarına, ilk altı aydaki ''enflasyon farkı'' nedeniyle uygulanacak yüzde 2,32'lik zammıyla birlikte en düşük devlet memurunun maaşı 681 YTL'ye yükseldi.
Fransa'nın kararı tepkiyle karşılandı
Yılın son çeyreğine, Fransa Parlamentosunun sözde Ermeni soykırımı konusunda aldığı karar ile AB'nin Türk Limanlarının Rum Kesimine açılması isteği üzerine Türkiye'nin yaptığı açılım ve bunun yansımaları damgasını vurdu.
Fransa Parlamentosunun sözde Ermeni soykırımını reddedenlere hapis ve para cezası verilmesini öngören yasa teklifine dönük kararı, bazı iş çevreleri ve sivil toplum kuruluşları tarafından tepkiyle karşılandı.
YABANCI İLGİSİ DEVAM ETTİ
Bu arada yabancı yatırımcılarının Türk şirketleri ile birleşmeleri ve satın almaları yılın son çeyreğinde de devam etti.
Nitekim bu dönemde, Denizbank'ın yüzde 75'i resmen Belçika-Fransız ortaklığı Dexia'nın oldu. Akbank'ın yüzde 20 hissesinin Citigroup'a satılmasına yönelik anlaşma imzalandı. Biletix'i dünyanın en büyük bilet satış şirketlerinden Amerikalı Ticketmaster'a satıldı.
ÜCRETLİLERİN VERGİ İADESİ
Son çeyrekte, Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, ücretlilerde, 2008 için 2007'de fiş toplama mecburiyeti kaldırılacağını açıkladı.
Danıştay 13. Dairesi de, Halk Bankası'nın sermayesinde bulunan Hazineye ait hisselerin özelleştirme kapsam ve programına alınmasına ilişkin ÖYK kararının yürütmesini, ''ÖYK kararına dayanak alınan Bakanlar Kurulu kararını yetki yönünden hukuka aykırı bularak'' durdurdu.
Yılın son çeyreğinde ekonomide yaşanan gelişmeler de şöyle:
2 EKİM:
- BDDK, Denizbank hisselerinin Dexia'ya satışına onay verdi. Yapı Kredi Bankası ile Koçbank'ın birleşme süreci resmen tamamlandı. Dolar 1,5140 YTL'den, avro ise 1,92 YTL'den işlem gördü.
3 EKİM:
- Türkiye'nin net dış borç stoku, Haziran sonu itibariyle, ilk üç aya göre 4,9 milyar dolar artarak, 113 milyar dolara yükseldiği açıklandı.
BONO FAİZİ 22 AYIN ZİRVESİNDE
4 EKİM:
- Yabancı yatırımcıların satışa geçmesiyle birlikte bono faizleri 2004'ün Aralık ayından bugüne kadar geçen 22 aylık sürenin en yüksek noktasına çıktı. Serbest piyasada dolar 1,5250 YTL'ye kadar yükseldi. Elektrik dağıtım bölgelerinden 3'ü için çıkılan ihaleye katılacak yatırımcılar için ön yeterlilik başvuru süresi sona ererken, 83 ön yeterlilik müracaatı yapıldı.
9 EKİM:
- Nobel Ekonomi Ödülünü bu yıl, ABD'li ekonomist Edmund S. Phelps kazandı.
10 EKİM:
-Google, iki gencin 19 ay önce bir garajda kurduğu internette kişisel video yayınlama sitesi You Tube'u 1 milyar 650 milyon dolara satın alacağını açıkladı.
FRANSA'NIN SÖZDE ERMENİ SOYKIRIMI KARARI
12 EKİM:
-Fransa Parlamentosunun sözde Ermeni soykırımını reddedenlere hapis ve para cezası verilmesini öngören yasa teklifini kabul etmesi üzerine, bazı iş çevreleri ve sivil toplum kuruluşları Fransız mallarını boykot edeceklerini bildirdi.
13 EKİM:
- Ankara Esenboğa Anatolia Hava Limanı İç ve Dış Hatlar Terminali törenle açıldı.
17 EKİM:
- 2007 yılı Merkezi Yönetim Bütçe büyüklüğü, 204,9 milyar YTL olarak açıklandı. Denizbank'ın yüzde 75'i resmen Belçika-Fransız ortaklığı Dexia'nın oldu. Akbank'ın yüzde 20 hissesinin Citigroup'a satılmasına yönelik anlaşma imzalandı.
ELEKRİKTE ZAM TARTIŞMALARI
18 EKİM:
- Özelleştirme İdaresi, TETAŞ'ın TEDAŞ'a sattığı elektriğin fiyatına yaptığı yüzde 23,9'luk zammın ardından, TEDAŞ'ın maliyetlerinin yüzde 15 arttığını belirterek, bu maliyet artışının tüketiciye yansıtılması gerektiğini, aksi takdirde dağıtım özelleştirmelerinin zora gireceğini bildirdi.
19 EKİM:
- Eski BDDK Başkanı Engin Akçakoca ve 5 kurum görevlisi, İmar Bankasından, faaliyet gösterdiği dönemde izinsiz bono ve tahvil satışıyla yargılandıkları davada, ''görevi ihmal'' suçundan 1'er yıl hapis ve 343'er YTL adli para cezasıyla cezalandırıldı. Enerji Bakanı Güler, ÖİB'nin elektriğe zam talebiyle ilgili olarak, ''Biz bu gibi kararları tek başımıza bakanlar olarak veremiyoruz. Özelleştirme İdaresi de tek başına veremez'' dedi.
20 EKİM:
-Bursa'nın Orhangazi ilçesinde, tarım arazisi üzerinde kurulduğu gerekçesiyle, Danıştay kararı doğrultusunda çalışmasını durdurmak için bir aylık yasal süresini dolduran Cargill Tarım Sanayi, faaliyetlerini durdurdu. Firmanın yaptığı itiraz üzerine, Aralık başında, Bursa 1. İdare Mahkemesinin yürütmeyi durdurma kararı verirken, ardından da şirket tesisin yeniden açılması için Bursa Valiliğine başvurdu.
23 EKİM:
- ABD tipi ham petrolün fiyatı bu yılın en düşük 58,70 dolar seviyesine geriledi.
27 EKİM:
- Türkiye'nin turizm geliri, bu yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 8,9 oranında geriledi.
30 EKİM:
- İlk 9 ayda 7 milyar 159,4 milyon YTL özelleştirme geliri sağla