Feramuz ERDİN
Definecilik bir umut olduğu kadar, aynı zamanda bir kültürdür. Anadolu köy kahvehanesinde de İstanbul’daki 5 yıldızlı otel lobisinde de aynı muhabbete denk gelebilirsiniz.
“BURAYA KADAR HERŞEY NORMAL!”
Bundan yıllar önce denk geldiğim bir sohbette, herkesi etrafına toplamış olan “bilge defineci” hararetle define ararken yaşanan bazı olayları anlatıyor, etrafındaki kalabalık da bir o kadar hayret ve gerilim içinde anlatılanları dinliyordu: Defineyi koruyan cinler, uzaylılar tarafından oraya yerleştirilmişti ve bu cinler defineye ulaşmak isteyen insanları oradan zarar vererek uzaklaştırıyordu. Altının mülkiyeti Annunakilere aitti. Nihayet Annunakiler de defineyi korumak üzere sahneye çıktılar; sanki o anları yaşıyormuş gibi heyecandan dili damağı kuruyan anlatıcı bir an soluklandı ve aklımda yer eden o son cümlesini etti:
“Buraya kadar herşey normal!”
Ortamı basan cinler, Annunakiler, toprağa gömülü tonlarca altın ona göre normaldi! Ne kadar ısrar etmiş olsam da hikayenin “anormal” kısmında ne olduğunu asla öğrenemedim!
Siz muhtemelen “bilge definecinin” hayatı köyde bu işlerle geçmiş, ilkokul terk, pejmurde birisi olduğunu düşünüyorsunuz ama öyle değil. O, iyi eğitimli, vizyoner ve kaymak tabakadan birisi..
DEFİNECİLİK SINIF TANIMIYOR
Anlatılan hikayeleri sorguladığınızda bazen “acaba mı” deseniz de definecilik hikayeleri her zaman ilgi çekmiştir. Toprağın altında gömülü olan 50 ton altını (!) çıkardığınızda neler yapabileceğinizin hayalini kurduğunuzda herşey çok güzeldir. Ama analitik düşünceye sahip biriyseniz ve 50 ton altının kaynağını, onu kimselere hissettirmeden oradan çıkarmanın lojistik zorluğunu düşünmeye başlarsanız o rüyadan bir anda uyanabilirsiniz!
Define muhabbetlerine toplumun hemen her kesiminde denk gelebilirsiniz.
“BİZE JANDARMAYI AYARLASANA”
Babamın cenazesini defnettiğimiz günün akşamı başsağlığına gelen densiz tanıdıklarımızdan bir kaçı önemli bir şey konuşmak bahanesiyle beni bir köşeye çekmişti. Bir köyde iki kamyon define vardı ve onların defineyi alması için Jandarma’nın bir kaç saat göz yumması gerekiyordu. Doğal olarak mesleki irtibattan dolayı o işi bağlamak (!) da bana kalmıştı. O densizliğe mi üzüleyim, babamın yokluğuna mı ikileminde cebelleşirken, mahalle baskısı tam saha pres yaparak üstüme geliyordu: Define köyün tam merkezindeydi, bunlar orayı kazarken Jandarma bir kaç saatliğine bunları “görmeyecekti”.
Tabii ben o altın soruyu sormadan edemedim: “Peki köylünün gözünü kim tutacak?” Meğerse onun cevabı da çoktan hazırmış. Yanlarındaki çok kuvvetli hoca tüm köyü okuyarak uyutacakmış! Köylüler bunları görse bile göremeyecekmiş! Üzüntümün içinde debelenirken, bu saçmalıklarla uğraşmak bana gerçekten ağır gelmişti. Sinirle “Şimdi plan değişti” dedim. “Madem ki böyle kuvvetli bir hocanız var, köyde çamurla toprakla uğraşmaya gerek yok, siz kendinizi ayarlayın, bu işi tertemiz halledeceğiz” dedim. Ortamda merak artmıştı. Uzatmadım.
“Yarın akşam Beşiktaş’ta buluşup Darphane’ye gidiyorsunuz. Hoca okuyup – üfleyip bütün güvenlikleri uyutuyor. Siz de kasaları boşaltıp, kamyonlara yükleyip gidiyorsunuz. Tertemiz iş; köyle, çamurla - tezekle uğraşmanıza gerek yok” dedim. Bir anlık sessizlikten sonra, fikrimin kabul görmediğini anladım. Kaderin cilvesine bakın ki; onlar beni “ciddiyetsiz” bulmuşlardı! Başka bir köşeye çekildiler, benden başka bir kanal bulup yine o köye gideceklerdi.
İZİNSİZ DEFİNE ARAŞTIRMAK SUÇTUR
2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununa göre kültür varlıklarını bulmak amacıyla, izinsiz olarak kazı veya sondaj yapan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır. İzinsiz olarak define araştıranlar da üç aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
DEFİNE ARAMA İZNİ
Define Arama Yönetmeliğine göre define araması izne tabidir. Define aramak isteyenler, bulundukları yerin mülki amirliğine bir dilekçe vererek, define arama izni için başvuruda bulunur. Define araması yapılacak yerin adresi, tapu bilgileri, numarası, tapulu ya da tapusuz olduğu, kime ait olduğu, parsel, ada vb. bilgileri dilekçede ayrıntılı bir şekilde yazılmalıdır. Define araması yapılacak yerin net fotoğrafları, il ve bayındırlık iskan müdürlüğü tarafından onaylı kroki ve haritası, sahipli bir yer aranacak ise noterden alınmış yazılı muvafakatname dilekçeye eklenmelidir.
İlgili yönetmeliğe göre; define araması yapılacak yer yüz metre kareyi geçmemelidir. İlgili müze müdürlüğü define aranmasını uygun bulduğu takdirde, tüm masrafları dilekçe sahibine ait olmak üzere, define arama ruhsatı verilir. Bu ruhsat bir yıl süre ile geçerlidir. Define arama çalışmaları en çok aralıksız bir ay devam edebilir. Define bulunduğunda Maliye Bakanlığı tarafından bir değer hesaplaması yapılır. Eğer ki define hazineye ait bir yerde bulunmuşsa %50 si aracıya, özel mülke sahip bir arazide bulunmuşsa %40 aracıya, %10 ise mülk sahibine verilir. Eğer ki bulunan değerler kültür ve tabiat varlıkları kapsamında ise arama derhal durdurulur ve bakanlığa haber verilir. Define arayıcısı bu bulunanlardan hiçbir hak talep edemez.
patronlardunyasi.com